intaxàe , vrb Definition foedhandho de animales, betare a mesu de su tàgiu Synonyms e antonyms aggrustare | ctr. irgrustiare, iscambuliare, iscamedhare, iscedhai, istagiai.
intè! , bvrb, iscl Definition de su verbu intèndhere: intendhe!, intendei! Synonyms e antonyms cheigau!, iscú! Sentences intè, intè!… poi nachi est birgonzosu! ◊ intè, s'avesu mi nci portat a arrallai sa língua furistera! (R.Fresia)
intebàu , nm Definition pomentu fatu a téula, cun arregiolas de terra Sentences si fiat inténdiu in s'intebau su passu de tziu Bachis torrendusí a crocai (S.A.Spano) Etymon srd.
intebiàda , nf Definition su intebiare, caentadedha Synonyms e antonyms calentada, isalenada 1 | ctr. ifritada Etymon srd.
intebiài, intebiàre, intebidài , vrb: intepiare Definition
fàere tébiu aciunghendho caentu, caentare pagu pagu
Synonyms e antonyms
allatiai,
intibidire,
isalenare 1,
iscardillare,
tebiai
| ctr.
ifridare
Sentences
s'abba pro sòrbere su frommentarzu s'intébiat ◊ nc'istichit is peis a s'àcua po dhus intebidai
Etymon
srd.
Translations
French
attiédir
English
to warm (up)
Spanish
entibiar
Italian
intiepidire
German
lau machen.
intébidu , nm: intíbide, intíbidu, intíbitu, intípide Definition manera de semenare / semenare a i. = intibidare, semenare in terrinu chentza aradu innantis, semenare e arare pro carrarzare su sèmene in terrinu brusiadu innantis pro l'ammanitzare a lu prenare 2. a vias, pro s'apretu, semenaiant a intébidu, o siet a sa prima arada, a terra mélina (G.Addis) Etymon srd.
intechíre , vrb: integhie,
integhire,
intichire Definition
seberare o fàere sa tega, nau de alegúmenes; nau de lana, trastes, pònnere su bobboi papalana; nau de animale fémina, essire próssima
Synonyms e antonyms
addegare
Sentences
sa fae est integhindhe ◊ su pisurtzis no at galu intechiu ◊ custu tempus at integhiu su pisu
3.
s'ebba at integhidu
Etymon
srd.
Translations
French
pousser les cosses (des légumineuses)
English
to pod
Spanish
poner las vainas las legumbres
Italian
méttere i baccèlli (détto delle leguminóse)
German
Hülsen ansetzen.
intechíu , pps, agt Definition de intechire; chi at fatu o portat sa tega; nau de su laore guastu, chi est a crabone, niedhu, fatu a fungubísinu.
intecòsta , agt Definition dhu narant de Pascarosada Synonyms e antonyms antecosta*.
integàre , vrb Definition fàere su granu, nau de is laores Synonyms e antonyms chibare, ingranire, intechire Sentences su trigu est integhendhe (G.Fiori) Etymon srd.
integhíe, integhíre intechíre
integiòne , nf: intensione,
intentzione,
intentzioni,
intessione,
intiscione Definition
pentzamentu o idea chi si portat in conca e chi si pentzat de fàere / èssere de mala intessione = de ideas malas, malu pentzadori
Synonyms e antonyms
idea,
indenna
Sentences
paret ca portat berme sempre forrogendhe in su chervedhu, totu custas malas integiones!◊ ma tenis intentzioni de mi ofendi?! ◊ inoche bi at fiagu de dinare, est crara s'intiscione: vèndhere s'abba a preju de oro ◊ santa e religiosa fiat s'intentzioni de un'àteru divotu de nosi portai cust'istàtua
Translations
French
intention
English
intention
Spanish
intención
Italian
intenzióne
German
Absicht.
integràle, integràli , agt Definition chi dhu'est totu e no una parte ebbia, nau de unu documentu o fintzes de unos cantu alimentos chi, si funt mólios, si podent seberare in partes diferentes o fintzes lassare ammesturaos po fàere unu pane deasi (integrale) Sentences su pane integrale, mancari no parzat bellu che a su pane biancu, est prus bonu.
integridàde, integridàdi , nf Definition su èssere intreu, integrale, de una cosa, su dhu'èssere totu, su no èssere tocada ma ínnida; su èssere chentza pecos, nau mescamente de unu cumportamentu onestu Synonyms e antonyms interesa / onestade.
intégru , nm, nf: intrega,
intregu Definition
su intregare, su giare o pònnere calecuna cosa in manos de àtere; totugantu su chi s'intregat a ccn. po dhu chistire: dinare, documentos, paperis, segretos, oraria e àteru; tanti de bestiàmene chi, po dhu torrare, su sótziu minore leat in càrrigu de su sótziu mannu chi ndh'est mere
Synonyms e antonyms
cunsigna,
intregadura
/
cumandhu,
impérciu
Sentences
amo a tie ebbia e de su coro meu ti fato intregu ◊ cussu est peus de su diàulu: si at manigadu s'intrega! ◊ s'intrega l'at timida su dimóniu ◊ tui preparas is istrepus in custu tempus de incúngia e de intregus ◊ a unu tzegu no li tzedit unu sesinu: a sos ricos lis faghet intregu in donu ◊ Fulanu at nadu a dhue annare ca ti tepet dare s'intregu
Etymon
srd.
Translations
French
livraison
English
delivery
Spanish
entrega
Italian
conségna
German
Aushändigung.
intelàda , nf Definition su intelare, su annapare is ogos Synonyms e antonyms annapada, annapadura Etymon srd.
intelàdu , nm Definition genia de tela o tendha chi si ponet in is fentanas.
intelài , vrb: intelare Definition
si narat de is ogos chi si faent coment'e annapaos, prus che àteru po debbilesa o mancamentu de fortzas
Synonyms e antonyms
afuscai,
annapai,
imbelare,
impannare,
inchelare,
infuscai
Etymon
spn.
Translations
French
brouiller,
altérer la vue
English
to dim
Spanish
entelar
Italian
offuscare
German
verdunkeln.
intelajadúra , nf Synonyms e antonyms bastimentu 1, imbastimentu, telàgiu.
intelajàre , vrb Definition fàere su telàrgiu o imbastimentu de un'òpera.