A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

intaxàe , vrb Definizione foedhandho de animales, betare a mesu de su tàgiu Sinonimi e contrari aggrustare | ctr. irgrustiare, iscambuliare, iscamedhare, iscedhai, istagiai.

intè! , bvrb, iscl Definizione de su verbu intèndhere: intendhe!, intendei! Sinonimi e contrari cheigau!, iscú! Frasi intè, intè!… poi nachi est birgonzosu! ◊ intè, s'avesu mi nci portat a arrallai sa língua furistera! (R.Fresia)

intebàu , nm Definizione pomentu fatu a téula, cun arregiolas de terra Frasi si fiat inténdiu in s'intebau su passu de tziu Bachis torrendusí a crocai (S.A.Spano) Etimo srd.

intebiàda , nf Definizione su intebiare, caentadedha Sinonimi e contrari calentada, isalenada 1 | ctr. ifritada Etimo srd.

intebiài, intebiàre, intebidài , vrb: intepiare Definizione fàere tébiu aciunghendho caentu, caentare pagu pagu Sinonimi e contrari allatiai, intibidire, isalenare 1, iscardillare, tebiai | ctr. ifridare Frasi s'abba pro sòrbere su frommentarzu s'intébiat ◊ nc'istichit is peis a s'àcua po dhus intebidai Etimo srd. Traduzioni Francese attiédir Inglese to warm (up) Spagnolo entibiar Italiano intiepidire Tedesco lau machen.

intébidu , nm: intíbide, intíbidu, intíbitu, intípide Definizione manera de semenare / semenare a i. = intibidare, semenare in terrinu chentza aradu innantis, semenare e arare pro carrarzare su sèmene in terrinu brusiadu innantis pro l'ammanitzare a lu prenare 2. a vias, pro s'apretu, semenaiant a intébidu, o siet a sa prima arada, a terra mélina (G.Addis) Etimo srd.

intechíre , vrb: integhie, integhire, intichire Definizione seberare o fàere sa tega, nau de alegúmenes; nau de lana, trastes, pònnere su bobboi papalana; nau de animale fémina, essire próssima Sinonimi e contrari addegare Frasi sa fae est integhindhe ◊ su pisurtzis no at galu intechiu ◊ custu tempus at integhiu su pisu 3. s'ebba at integhidu Etimo srd. Traduzioni Francese pousser les cosses (des légumineuses) Inglese to pod Spagnolo poner las vainas las legumbres Italiano méttere i baccèlli (détto delle leguminóse) Tedesco Hülsen ansetzen.

intechíu , pps, agt Definizione de intechire; chi at fatu o portat sa tega; nau de su laore guastu, chi est a crabone, niedhu, fatu a fungubísinu.

intecòsta , agt Definizione dhu narant de Pascarosada Sinonimi e contrari antecosta*.

integàre , vrb Definizione fàere su granu, nau de is laores Sinonimi e contrari chibare, ingranire, intechire Frasi su trigu est integhendhe (G.Fiori) Etimo srd.

integhíe, integhíre intechíre

integiòne , nf: intensione, intentzione, intentzioni, intessione, intiscione Definizione pentzamentu o idea chi si portat in conca e chi si pentzat de fàere / èssere de mala intessione = de ideas malas, malu pentzadori Sinonimi e contrari idea, indenna Frasi paret ca portat berme sempre forrogendhe in su chervedhu, totu custas malas integiones!◊ ma tenis intentzioni de mi ofendi?! ◊ inoche bi at fiagu de dinare, est crara s'intiscione: vèndhere s'abba a preju de oro ◊ santa e religiosa fiat s'intentzioni de un'àteru divotu de nosi portai cust'istàtua Traduzioni Francese intention Inglese intention Spagnolo intención Italiano intenzióne Tedesco Absicht.

integràle, integràli , agt Definizione chi dhu'est totu e no una parte ebbia, nau de unu documentu o fintzes de unos cantu alimentos chi, si funt mólios, si podent seberare in partes diferentes o fintzes lassare ammesturaos po fàere unu pane deasi (integrale) Frasi su pane integrale, mancari no parzat bellu che a su pane biancu, est prus bonu.

integridàde, integridàdi , nf Definizione su èssere intreu, integrale, de una cosa, su dhu'èssere totu, su no èssere tocada ma ínnida; su èssere chentza pecos, nau mescamente de unu cumportamentu onestu Sinonimi e contrari interesa / onestade.

intégru , nm, nf: intrega, intregu Definizione su intregare, su giare o pònnere calecuna cosa in manos de àtere; totugantu su chi s'intregat a ccn. po dhu chistire: dinare, documentos, paperis, segretos, oraria e àteru; tanti de bestiàmene chi, po dhu torrare, su sótziu minore leat in càrrigu de su sótziu mannu chi ndh'est mere Sinonimi e contrari cunsigna, intregadura / cumandhu, impérciu Frasi amo a tie ebbia e de su coro meu ti fato intregu ◊ cussu est peus de su diàulu: si at manigadu s'intrega! ◊ s'intrega l'at timida su dimóniu ◊ tui preparas is istrepus in custu tempus de incúngia e de intregus ◊ a unu tzegu no li tzedit unu sesinu: a sos ricos lis faghet intregu in donu ◊ Fulanu at nadu a dhue annare ca ti tepet dare s'intregu Etimo srd. Traduzioni Francese livraison Inglese delivery Spagnolo entrega Italiano conségna Tedesco Aushändigung.

intelàda , nf Definizione su intelare, su annapare is ogos Sinonimi e contrari annapada, annapadura Etimo srd.

intelàdu , nm Definizione genia de tela o tendha chi si ponet in is fentanas.

intelài , vrb: intelare Definizione si narat de is ogos chi si faent coment'e annapaos, prus che àteru po debbilesa o mancamentu de fortzas Sinonimi e contrari afuscai, annapai, imbelare, impannare, inchelare, infuscai Etimo spn. Traduzioni Francese brouiller, altérer la vue Inglese to dim Spagnolo entelar Italiano offuscare Tedesco verdunkeln.

intelajadúra , nf Sinonimi e contrari bastimentu 1, imbastimentu, telàgiu.

intelajàre , vrb Definizione fàere su telàrgiu o imbastimentu de un'òpera.