íntas , prep, avb Sinonimi e contrari benas, fena, fenta, fentzamentas, fintzas* Frasi intas su bostru si bos est fuiu, signale chi fit male custodiu! ◊ epuru fipi cuntentu, intas si como est totu cambiau prus in menzus ◊ intas sos animales godint su tepiore in s'umbra 2. ischiat intas a tocare s'orgonitu e a ballare.
intasàda , nf Definizione su intasare; fintzes acirrada de cosa de bufare Sinonimi e contrari ingullida, ingúrtia, intullada Frasi si altzat sa broca de abba e dat un'intasada ◊ comintzat a bufare e comente finit sa prima intasada ndhe pesat su mutzighile Etimo srd.
intasadúra , nf Definizione su intasare Etimo srd.
intasàre , vrb Definizione isciúndhere bene is carradas po fàere ufrare is doas po no pèrdere candho si prenent de binu Etimo itl. intasare.
intasuài , vrb Definizione essire de cara mala, groga Sinonimi e contrari incerai, irgrisire Etimo srd.
intasuràu , agt Definizione comente si credet (nau mescamente de porcu o de sirbone), chi est afortiu cun su tàsuru (lau mascu), chi est passau a grughe in mesu de una mata de tàsuru e po cussu nanca no morit chi dh'isparant Frasi ita no as a èssi intasurau?! Etimo srd.
intatzàre , vrb Definizione segare, fàere a orrugos; fàere s'intatzu, provare sa síndria a bíere si est cota; papare cun asuria; trapare, fàere una segada a su corgiolu de sa castàngia po dh'orrostire Sinonimi e contrari arrogai, secare / atachedhai, tacai / papai, satzai / ispitighedhare Frasi giaju est intatzendhe linna pro su fogu ◊ m'ischimant e in ramos m'intatzant e fin'a coro m'isperrant su truncu ◊ che l'ant betadu de una roca pro l'intatzare sa carena ◊ limba velenosa, intatzat sa fama de totus! 2. su políticu, prima de lu votare, cumbenit chi che síndria l'intatzes (L.Ilieschi) 3. s'avutzu niedhu chi si los intatzet! ◊ no aiat prus gana de mannicare, ma minutos prima li fit pàssitu de si l'intatzare a sa sola ◊ si ant intatzatu virde e sicu! 4. che tzacaiant in sa braja sa castanza chena l'intatzare.
intatzída , nf Definizione burdellu, avolotu mannu cun boghes e tzérrios (coment'e chi dhue siant bochindho gente) Sinonimi e contrari santacida / abbatúliu, biuldu, budrellu, carralzu, chichígliu, chimentu, intatzu Frasi in su tzilleri bi fit s'intatzida, chie a isvírridos, chie a grànghidas, giamendhe binu e cazosa Etimo srd.
intatzíre , vrb Definizione betare apare, ammesturare Frasi sos alenos nostros s'intatzint cun sos àteros.
intàtzu , nm Definizione segada, intaca chi si faet a sa síndria, a su melone, a bíere si funt cotos; surra chi si giaet o àteru de male chi si faet a unu; fintzes burdellu, avolotu chi si faet a boghes in logu chi dhue at gente meda Sinonimi e contrari arragata, incrava, intaca, taca 2 / matratamentu / carralzu, intatzida Modi di dire csn: pònnere a s'i. = atripai, surrai (faedhendhe de zente), betare totu apare, burdellare su logu; a s'intatzu = a su prou, pro proare 2. ohi chi totu a intatzu mi as fatu purpas e ossos! 3. a s'intatzu de cussos tichírrios intreit a s'apusentu Etimo srd.
intaulàdu , pps, nm: intaulau Definizione de intaulare; pomentu o muru (tramesu) fatu a tàulas Sinonimi e contrari istaulau, tauada 2. is susus funt a intaulaus cobertus de cannitzada téssia ◊ is tàulas de s'intaulau mali crosadas apari sàntziant comenti si passat Traduzioni Francese plancher Inglese plank floor Spagnolo entablado Italiano tavolato Tedesco getäfelt, Tafelwerk, Dielung.
intauladúra , nf Definizione su intaulare; pomentu fatu a tàulas Sinonimi e contrari tauada Etimo srd.
intaulài, intaulàre , vrb Definizione fàere pomentu, muru o fintzes bòveda a tàulas, a tauladu, pònnere pígiu de tàulas; fàere in paris che tauladu Sinonimi e contrari insostrai 2. Gesús brigheit sos bentos e su mare: su bentu si calmeit e su mare s'intauleit (N.Fois) Etimo srd.
intaulàu intaulàdu
intauledhàre , vrb Definizione pònnere tauledha fascada a un'arremu cun ossu segau po dhu poderare firmu fintzes a sanare Sinonimi e contrari atauledhai, incannedhae, intaulitai Frasi tzérriant a issu po sangrare o po intauledhare cambas Etimo srd.
intaulitadúra , nf Definizione genia de imbustu de tauledhas po poderare a istrintu e firmu un'arremu segau Sinonimi e contrari incannedhadura Etimo srd.
intaulitài, intaulitàre , vrb Definizione fascare unu bratzu o camba segada Sinonimi e contrari incannedhae, intauledhare Etimo srd.
intavèlla , nf: intevella Definizione pinniga, gaja fata apostadamente in bestimentu Sinonimi e contrari igrispa, incrispa, pígia 1, pínnica, tabella*.
intavellàe , vrb Definizione fàere s'orrobba a tavellas, a pinnigas Sinonimi e contrari atavellai, illetimare, pressare.