íntas , prep, avb Sinònimos e contràrios benas, fena, fenta, fentzamentas, fintzas* Frases intas su bostru si bos est fuiu, signale chi fit male custodiu! ◊ epuru fipi cuntentu, intas si como est totu cambiau prus in menzus ◊ intas sos animales godint su tepiore in s'umbra 2. ischiat intas a tocare s'orgonitu e a ballare.
intasàda , nf Definitzione su intasare; fintzes acirrada de cosa de bufare Sinònimos e contràrios ingullida, ingúrtia, intullada Frases si altzat sa broca de abba e dat un'intasada ◊ comintzat a bufare e comente finit sa prima intasada ndhe pesat su mutzighile Ètimu srd.
intasadúra , nf Definitzione su intasare Ètimu srd.
intasàre , vrb Definitzione isciúndhere bene is carradas po fàere ufrare is doas po no pèrdere candho si prenent de binu Ètimu itl. intasare.
intasuài , vrb Definitzione essire de cara mala, groga Sinònimos e contràrios incerai, irgrisire Ètimu srd.
intasuràu , agt Definitzione comente si credet (nau mescamente de porcu o de sirbone), chi est afortiu cun su tàsuru (lau mascu), chi est passau a grughe in mesu de una mata de tàsuru e po cussu nanca no morit chi dh'isparant Frases ita no as a èssi intasurau?! Ètimu srd.
intatzàre , vrb Definitzione segare, fàere a orrugos; fàere s'intatzu, provare sa síndria a bíere si est cota; papare cun asuria; trapare, fàere una segada a su corgiolu de sa castàngia po dh'orrostire Sinònimos e contràrios arrogai, secare / atachedhai, tacai / papai, satzai / ispitighedhare Frases giaju est intatzendhe linna pro su fogu ◊ m'ischimant e in ramos m'intatzant e fin'a coro m'isperrant su truncu ◊ che l'ant betadu de una roca pro l'intatzare sa carena ◊ limba velenosa, intatzat sa fama de totus! 2. su políticu, prima de lu votare, cumbenit chi che síndria l'intatzes (L.Ilieschi) 3. s'avutzu niedhu chi si los intatzet! ◊ no aiat prus gana de mannicare, ma minutos prima li fit pàssitu de si l'intatzare a sa sola ◊ si ant intatzatu virde e sicu! 4. che tzacaiant in sa braja sa castanza chena l'intatzare.
intatzída , nf Definitzione burdellu, avolotu mannu cun boghes e tzérrios (coment'e chi dhue siant bochindho gente) Sinònimos e contràrios santacida / abbatúliu, biuldu, budrellu, carralzu, chichígliu, chimentu, intatzu Frases in su tzilleri bi fit s'intatzida, chie a isvírridos, chie a grànghidas, giamendhe binu e cazosa Ètimu srd.
intatzíre , vrb Definitzione betare apare, ammesturare Frases sos alenos nostros s'intatzint cun sos àteros.
intàtzu , nm Definitzione segada, intaca chi si faet a sa síndria, a su melone, a bíere si funt cotos; surra chi si giaet o àteru de male chi si faet a unu; fintzes burdellu, avolotu chi si faet a boghes in logu chi dhue at gente meda Sinònimos e contràrios arragata, incrava, intaca, taca 2 / matratamentu / carralzu, intatzida Maneras de nàrrere csn: pònnere a s'i. = atripai, surrai (faedhendhe de zente), betare totu apare, burdellare su logu; a s'intatzu = a su prou, pro proare 2. ohi chi totu a intatzu mi as fatu purpas e ossos! 3. a s'intatzu de cussos tichírrios intreit a s'apusentu Ètimu srd.
intaulàdu , pps, nm: intaulau Definitzione de intaulare; pomentu o muru (tramesu) fatu a tàulas Sinònimos e contràrios istaulau, tauada 2. is susus funt a intaulaus cobertus de cannitzada téssia ◊ is tàulas de s'intaulau mali crosadas apari sàntziant comenti si passat Tradutziones Frantzesu plancher Ingresu plank floor Ispagnolu entablado Italianu tavolato Tedescu getäfelt, Tafelwerk, Dielung.
intauladúra , nf Definitzione su intaulare; pomentu fatu a tàulas Sinònimos e contràrios tauada Ètimu srd.
intaulài, intaulàre , vrb Definitzione fàere pomentu, muru o fintzes bòveda a tàulas, a tauladu, pònnere pígiu de tàulas; fàere in paris che tauladu Sinònimos e contràrios insostrai 2. Gesús brigheit sos bentos e su mare: su bentu si calmeit e su mare s'intauleit (N.Fois) Ètimu srd.
intaulàu intaulàdu
intauledhàre , vrb Definitzione pònnere tauledha fascada a un'arremu cun ossu segau po dhu poderare firmu fintzes a sanare Sinònimos e contràrios atauledhai, incannedhae, intaulitai Frases tzérriant a issu po sangrare o po intauledhare cambas Ètimu srd.
intaulitadúra , nf Definitzione genia de imbustu de tauledhas po poderare a istrintu e firmu un'arremu segau Sinònimos e contràrios incannedhadura Ètimu srd.
intaulitài, intaulitàre , vrb Definitzione fascare unu bratzu o camba segada Sinònimos e contràrios incannedhae, intauledhare Ètimu srd.
intavèlla , nf: intevella Definitzione pinniga, gaja fata apostadamente in bestimentu Sinònimos e contràrios igrispa, incrispa, pígia 1, pínnica, tabella*.
intavellàe , vrb Definitzione fàere s'orrobba a tavellas, a pinnigas Sinònimos e contràrios atavellai, illetimare, pressare.