intelaméntu , nm Sinònimos e contràrios annapadura, annapamentu Ètimu srd.
intelàre intelài
intelàre 1 , vrb Sinònimos e contràrios ordimignare Frases andheit a s'incontrare cun sos carabbineris e los tratènnere pro dare tempus a su nebode de fàghere cantu aiat inteladu ◊ innedha innedha sos istedhos sont intelandhe sas eras (P.Sotgia).
intelargiài , vrb: intrellaxai, intelarzare Definitzione pònnere o cuncordare su tessíngiu in su telàrgiu, istèrrere is filos de s'ordiu; nau de un'animale mannu malandhau, fàere calecuna cosa po dh'agiudare Ètimu srd.
intelargiaméntu , nm Sinònimos e contràrios bastimentu 1, imbastimentu Ètimu srd.
intelarzàre intelargiài
intelàu , pps, agt Definitzione de intelai 2. portat is ogus intelaus.
inteligènti , agt: intelizente, intellizente Definitzione chi tenet inteligéntzia, mente abbista, ispipilla, chi cumprendhet deretu, meda e a fundhu Sinònimos e contràrios abbistu, averturosu | ctr. tontu.
inteligéntzia , nf: intelizéntzia, intellizéntzia Definitzione abbistesa de sa mente, capacidade de cumprèndhere bene, meda, luego / i. faidora = capatzidade de cumprèndhere comente si faghet o cheret fata sa cosa, sa faina Sinònimos e contràrios atibbidura, atibbiscione, atinadura, atuamentu, capia, cumprendhóniu, tinnu | ctr. tontesa Frases s'inteligéntzia dha perdeus totus candu intendeus fragu de dinai!…◊ mundhu ammachiau e pérdiu, est cussiderada inteligéntzia sa furbidade de su grodhe!
intelizènte inteligènti
intelizéntzia inteligéntzia
intellài , vrb Definitzione pònnere pedra in pitzu de calecuna cosa po dh'abbasciare o po dha poderare; pònnere pedras (tellas) po fàere su pomentu, un'incodau Sinònimos e contràrios apedriai, apundai, atellai / acodulare Ètimu srd.
intellàu , pps, nm Definitzione de intellai; nau de pomentu, chi est fatu a tellas, a tiras fines de pedra Sinònimos e contràrios impedradu / cdh. intigiatu 2. pamentu fatu a intellau ◊ cabendu in s'intellau, totus nci funt intraus me is domus po no s’isciundi.
intellegiài , vrb Definitzione interessare, pigare pistighíngiu, àere contivígiu, indelletu Sinònimos e contràrios indeletare.
intelletuàle , agt, nm Definitzione chi pertocat sa mente, s'inteligéntzia, su cumprendhóniu; chie de professione istúdiat, s'interessat de cultura Sinònimos e contràrios istudiadu.
intelligentziài , vrb Definitzione arrangiare, agatare sa manera o ingeniare a fàere cosa Sinònimos e contràrios diligentziai, ingeniai Frases su babbu, ca teniat sa cuinta e iat istudiau prus de sa mama, s’intelligentziàt a agiudai sa pipia a fai is cómpitus (M.Vacca)◊ is mannus contant comenti s'intelligentziànt me is fainas a piticus.
intellizènte inteligènti
intellizéntzia inteligéntzia
intéllu! , iscr Definitzione intendhe + lu Sinònimos e contràrios intè!, iscurta! Frases intellu su cíulu de sa tonca!
intellúxes , nm: interlughes Definitzione inter lughes, s'ora chi est cumenciandho a iscurigare (o fintzes abbreschendho), tra lughe e iscuru Sinònimos e contràrios inchinadorzu, interighinada, interinada, intríchinu, irmurinada, iscuricada, iscurigadolzu, murriadrosu Frases tiu Gavinu e Servadore sunt in sa mandra pro s'impreu de interlughes Terminologia iscientìfica sdi Ètimu srd.