A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

ibbadhinaméntu , nm: imbadhinamentu, irbadhinamentu Definition furriamentu de conca de si pàrrere orruendho o chi siat girandho su logu, illuinu, nau fintzes in su sensu de no èssere cumprendhendho, confusione Synonyms e antonyms abbadhinamentu, abbatzinamentu, ammolighinadura, badhinedha, badhinzu, batzinu 1, imbàdhinu, imbatzinamentu, insimíngiu, sbollinu, tzuntzurrina Sentences sa gania disizosa de su càntigu e s'irbadhinamentu de sa cursa che li fint pigados a conca ◊ so a irbadhinamentu: mi est zirendhe totu su logu! Etymon srd. Translations French vertige, tournis English dizziness, staggers Spanish vértigo Italian capogiro, capostórno German Schwindel.

ibbadhinàre , vrb: ilbadhinare, ilbanninare, imbadhinare, irbadhinare Definition fàere a furriamentos de conca, a illuinu, de pàrrere totu su logu girandho, nau fintzes in su sensu de no èssere cumprendhendho Synonyms e antonyms abbadhinare, abbatzinare, ammolighinare, atambainare, imbadhainari, imbatzinare, ingadhinae, scimingiai Sentences lampos chi imbadhinant sos ojos ◊ su profumu de sos fiores imbadhinat sos poetes…◊ mi pariat chi unu profumu mi fit imbadhinandhe ◊ s'àinu beniat mascaradu pro no s'ilbanninare moliandhe 2. cussu est ibbadhinannosi! Etymon srd.

ibbadhinàu , pps, agt: imbadhinadu Definition de ibbadhinare Synonyms e antonyms iscimingiau, istontorronau / cdh. abbadhinatu 2. apenas ilgiuntu ruet imbadhinadu.

ibbàdu , agt Definition tostu mannu, tostau meda; nau in cobertantza de unu, chi si credet meda, chi ndh’est cuntentone, coment’e a bàntidu; chi est cuntentu, chi tenet ibba Synonyms e antonyms tostadu / chíbbalu, impompadu 2. curret che prudheru ibbadu ◊ sos nebodes si ndhe tenent ibbados e mannos, de s'ajaju, ca at fatu chentu e chimbe annos Surnames and Proverbs smb: Ibbadu.

ibbagàda , nf Definition su ibbagare, imbuidada, ma fintzes cropu, iscutulada 2. dhi apo iscutu unas cantas ibbagadas e n’est calau a terra coment'e una pira cota (G.Locci).

ibbagadúra , nf Definition su ibbagare, su imbuidare sa cosa de un'istrégiu a betadura, a isciusciadura Synonyms e antonyms illichidadura, irbodiadura Etymon srd.

ibbagàre , vrb: irvagare, irbagare Definition imbuidare un'istrégiu (o àteru deasi) leandhondhe (fintzes a betadura) su chi dhu'est aintru Synonyms e antonyms illichidare, irbacare*, sbuidai Sentences sa padedha, pro l'irbagare, l'irfundhat! ◊ s'ibbagat sa cosa de un'istrégiu a s'àteru ◊ sa castagna canno est cota si ne ibbagat a un'istérgiu.

ibbagliàdu , pps, agt: irballau Definition de ibbagliare; chi no est giustu, no est fatu comente tocat Synonyms e antonyms arradu, fadhidu | ctr. giustu Translations French erroné English wrong Spanish equivocado Italian errato, erròneo German falsch.

ibbagliàre , vrb: ibballiare, ilballiare, imbagliare, imballiare 1, irbagliae, irbagliai, irbagliare, irballare, isbagliai, isbagliare, isballiai, isballiare, sbagliai Definition fàere sa cosa male, de no torrare paris cun sa beridade o cun su giustu o cun su chi andhat bene / mi so irballadu = mi so fadhidu, apo irballadu Synonyms e antonyms fadhie, ifartire, irbagiare, isdeinare | ctr. ingertai Sentences bae e chilca cantos annos si agatat custu letu: si no m'imbàglio fit de nonnumannu ◊ vi cheret pacu e nudha a s'irbagliare ◊ isbàgliat fintzas su predi nendi sa missa ◊ so cumbintu chi at imbagliadu caminu ◊ donzunu est suzetu a irballare ◊ mih chi as imballiadu domo! ◊ cussu si l'at irbagliata mannu e longu cantu est! ◊ apo ibballiau po no cumprènnede Etymon itl. Translations French se tromper English to mistake Spanish equivocarse Italian sbagliare German irren (sich).

ibbaidòre , agt, nm: isbaidore Definition chi o chie est avesu a perdimentare sa cosa Synonyms e antonyms isperditziau, istrubberi, spagaceri, sperdicieri, stragioni | ctr. arreguadori, straviadori Sentences aurradore de sa chijina e isbaidore de sa farina ◊ sos ibbaidores no ndhe faghent de domo! Etymon srd. Translations French gaspilleur English wasteful, waster Spanish despilfarrador Italian sciupóne German Verschwender.

ibbàidu , agt: irbàidu, isbàidu Definition chi no est faendho nudha, no est serbendho, no est impreau trebballandho Synonyms e antonyms disocupadu, irgaitzu, isbaidu, líchidu 1 | ctr. afainadu, afracoxau Sentences custa terra est isbàida ◊ chissai ite at a fàere po si campare, issu chi at bíviu sèmpere chentza fàere nudha, totu a s'ibbàida! (Deidda-Saderi) Etymon srd. Translations French fainéant, vacant, inoccupé English idle, vacant Spanish gandul, desempleado Italian scioperato, vacante German arbeitslos.

ibbaldaràdu , agt Definition mannu meda, de cantidade manna meda Synonyms e antonyms ispantosu Sentences teniat una richesa ibbaldarada Translations French exorbitant English amazing Spanish exorbitante Italian sbalorditivo German außergewöhnlich.

ibbàldula , nf Definition orrugu de terra coment’essit arandho (o marrandho) candho no est de bonu farigu ma tostada Synonyms e antonyms bàldile*, cheba, lea, léura.

ibballiàre ibbagliàre

ibbaloríe , vrb: irvalorire, isvalorire Definition menguare o pèrdere de valore, de prétziu, de balia, de capacidades, de fortza / i. sos pentzamentos = lassare a pèrdere sos pidinos Synonyms e antonyms imbaratire / menguai | ctr. avalorai Sentences sa fémina est funtana de amore chi no isvalorit mai ◊ issu ischiat comente mi fàghere arríere e mi che fàghere ibbalorie su malumore (S.Firinu) 2. candho benit ómine antzianu de fortzas e vertudes s'isvalorit ◊ mi ch'est irvaloridu su cherbedhu: oe so babbu de tres fizos mannos chi mi cumandhant che unu pisedhu! Etymon itl. svalorire.

ibbàmbiu , nm: irbàmbiu Definition cosa chi narat o faghet chie zughet pagu zudíssiu, cosa, chistionu, peràulas de pagu contu, de paga sustàssia Synonyms e antonyms bambíghine, ibéntiu, illériu Sentences làssami sos irbàmbios: como bae e faghe sa cosa e poi ndhe amus a chistionare de su chi ses nendhe! ◊ ohi, làssami s'irbàmbiu, chi no so in chirca de zogos, como! Etymon srd. Translations French fadeur English silliness Spanish sosería Italian insulsàggine German Albernheit.

ibbamiàu , agt Definition nau de ccn., chi est irbambiadu*, pagu sàbiu, pagu abbistu, iscioloriau Synonyms e antonyms arrembambiu, irbentiadu.

ibbandhàre , vrb Definition essire de su camminu giustu, andhare de un'ala a s'àtera chentza arrennèscere a mantènnere sa filada; in cobertantza, pèrdere sa conca aifatu de calecuna cosa chi no andhat bene, essire de sa bona régula faendho male fintzes chentza ndh’èssere bene cumbintos Sentences sas cosas chi naraiat bastaiant po ti fàghere ibbandhare sos carvedhos.

ibbandhídu, ibbandhíu, ibbanníu , nm: ilbannidu, imbandhidu, irbandiu Definition ómine bandhidandho Synonyms e antonyms bandhidu, foressidu, sbandiu Sentences is ibbandhidos sighint is bardanas e idorrobbatórios ◊ tiatia pragniat e cantàt po su pobidhu e po s'ibbanniu ◊ cussu est su brebu de is ibbannios (B.Liori)◊ s'ilgerru cun sa ghigna fea paret un'imbandhidu armadu de pugnale ◊ fui, custos depent èssere ilbandhios!

ibbàrcu , nm: irbarcu, isbarcu Definition su lassare sa nave o s’aeroplanu a sa lómpia a su logu, su ndhe calare a terra de is viagiadores o de is cosas Synonyms e antonyms | ctr. imbalcu Sentences a s'imbarcu e a s'irbarcu dae sa nave cussos sunt sempre in cue ◊ is guàrdias depiant èssi prontas po s'isbarcu de is cundennaus ◊ non mi cheria pèrdere cussu sentidu de irbarcu chi cada borta segherabo falandhe in s’iscaledha de sa nave Translations French débarquement English landing Spanish desembarco Italian sbarco German Ausschiffung.