A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

ibrebàre , vrb Definition bogare s'erba de is laores, prus che àteru a marra o cun àtera ferramenta Synonyms e antonyms irderbai*.

ibregungidàtzu , agt, nm Definition chi o chie no sentit bregúngia nudha nudha, caricotu Synonyms e antonyms abbirgonzadu, discaradu, ibregungiu, imbregungiu, sbragungiu | ctr. bergungiosu, timiditu Etymon srd.

ibregungíre , vrb: ibrigonzire, ibrigungiri, irbirgonzire, irbregungiri, irbregunzire, irbrigonzire, sbregungiri Definition bogare in bregúngia, brigare a unu faendhodhu a bregúngia, de ndhe tènnere bregúngia Synonyms e antonyms abbilgonzare, abbirgonzire, afachilare, atzantarare, ilvilgonzare, rividire Sentences ses andhau a irbregunzire sa bidha! Etymon srd. Translations French couvrir de honte English to shame Spanish avergonzar, abochornar Italian svergognare German beschämen.

ibregungíu , pps, agt: ifirgonzidu, irbigonziu, irvirgonzidu, irvirgonziu, isbrigunziu, isfrigonzidu, isvrigungiu, sbragungiu Definition de ibregungire; fintzes chi no sentit bregúngia nudha e chi po cussu faet fintzes cosas de ndhe dèpere àere bregúngia Synonyms e antonyms abbirgonzadu, discaradu, sbragungiu 2. acàbbala de bochinare, irbigonziu! ◊ medas féminas de oje sont isfrigonzidas ◊ irvirgonzidos, improvisadores, nachi: custos cheriant zogados a pumatas! ◊ oe sa gente est isvrigungia ◊ isbrigunzia, a Roma ti che depias andhare a fàere custas fainas?!…

ibrigonzíre, ibrigungíri ibregungíre

ibúa, ibúe , avb: aba* 2, ebua Definition inditat logu inue s'istat o si andhat, de ue si benit Synonyms e antonyms acantu 3, innoi, inuba, uba, unde Sentences che lompent a ibue teniat una binza e un'erimedhu ◊ ibue dhue at abba frisca? ◊ nàdemi ibue est pro chi la pota chircare!◊ no isco ibue che cuare su frascu.

ibúllu , nm Definition su s'irgulare, su èssere tzatzaos Synonyms e antonyms ilvúliu*.

icadrapiàda , nf: iscadrapiada Definition s'arrasigadura fata a cropu cun calecuna cosa tostada Synonyms e antonyms arraschiata, arraschiatura, iscadrapiadura, iscadràpiu Etymon srd.

íche , avb: che*, inche, inci Definition avb. de logu indeterminau, prus che àteru postu totu a unu cun su vrb. (in forma de imperativu o de gerúndiu): is tres formas a solas (innanti de su verbu) s’impreant torradas agiummai sèmpere a che, nche, nci; si narat fintzes cun su significau de anca 2, itl. da…, presso di… 2. soe inche sorre mia ◊ su pitzinnu est inche mene (G.F.Sedda).

ichinchídha , nf, nm: ischendita, ischentidha, ischindidha, ischindídhia, ischindita, ischinnita, ischinnitza, ischintidha, ischintídhia, ischintídhiu, ischintiza, ischintiridha, ischintridha, ischintzidha, issintidha, istinchídhia Definition biculedhu de cosa alluta chi brínchidat de su fogu, mescamente segundhu sa linna, o de su ferru abbrigau a meda, o sardandho a elétricu e fintzes de duos filos nuos cun sa currente candho si benint apare chentza passare in d-un’aparíciu Synonyms e antonyms chinchidha, cinciriga, cispa, flaria, fraidha, ischinchiridha, istenchidha, istintidha, làntica, pispidha, schinchidha, scringhidha, tighinisa Sentences sas ischintzidhas de su focu artziabant a chelu ◊ bides in chelu lughendhe un'ispera che ischinnita de diamante ◊ che pedra catzavogu, a su colpu ndhe làmpinat s'ischintidha ◊ su bentu est truvendhe ischintiridhas de fogu ◊ si sulas, framma e ischintizas bolant Etymon ltn. scintilla Translations French étincelle English spark Spanish chispa Italian scintilla German Funke.

Ichnúsa , nf Definition númene chi is Grecos in s’antigóriu iant giau a sa Sardigna Sentences o sarda zoventude, o sarda zente, Ichnusa sa terra ’e su nuraghe devet narrer: A fora sos tirannos!

iciòcoro , nm: isciòcoro, issòcoro Definition cimacioci, genia de erba chi faet fògias mannas, ladas, tzudhosas, arrasposas, frorighedhu grogo: sa candhelita modhe, unu pagu marigosa, est bona a papare Synonyms e antonyms artiòcoro, ciòcere, cioci, ciòcoro, culurassu, entiòcoro, fiòcaru, intiòcoro, soci, tucaredhu, tziòcoro* / cdh. sciòcaru Scientific Terminology rbz, Helminthotheca echioides Translations French picride fausse-vipérine English bristly oxtongue Spanish arpell, arpellet Italian aspràggine o lattaròla pungènte German Natterkopfartiges, Bitterkraut.

iciugàre , vrb Definition istrugare, segare sa conca de su tzugu Synonyms e antonyms degogliai, isconcai Sentences Erode at fatu iciugare a Giuanni Batista Etymon srd.

ícru , nm: bicru*, ígiu, iglu, igru, igu, ircu Definition su fedu de una baca candho est de pagu tempus, fintzes a pagos meses, siat mascu o fémina Synonyms e antonyms fricu Sentences pigant bacas de late e de arare, mannos cadhos e boes de tirare e ircos e vitellas ingrassadas.

icudhéi , avb: incudhae, incudhai, incudhane, incudhani, ingudhani, ingudhanis, ingudheni, ingudhenis, incudheis, incudheni, inicudhei Definition in cudhu logu: avb. de logu atesu de chie est foedhandho e de chie est iscurtandho Synonyms e antonyms acudhae, deinní, incudhéniche, incudhéchisi, incudhóriche, iniendhe Sentences che l'at giuta a incudhae subra ue no esistit ne fàmine e ne fritu ◊ unu dha spítzuat a innòi, s'atru a ingudhanis, fintzas a candu si ghetant apari! ◊ fint partidos chie a innoghe, chie a incudhane ◊ ispítzua de innòi, tasta de ingudhani, dhi est incumintzau a praxi Etymon srd. Translations French là, delà English there Spanish allá, allí Italian là, di là German dort.

icúi , avb: iggue, igue, igui, incua, incuche, incuci, incue, incui, incuna, incuni, ingui, inigui Definition in cue, in cuche: su logu acanta (no sèmpere in sensu materiale) a chie est iscurtandho Synonyms e antonyms acue, cube, inèlondhe, inguna | ctr. innoce Sentences sa corsària de sos coros est igue ◊ no est comente naras tue: sempre peus inoghe est de igue! ◊ incuci a fradi miu dh'ant invitau coment'e bagadiu ◊ essitindhe da'incua, brinca sa cresura! (G.Farris)◊ dhu portant a un'ispéntuma e incuna nci dhu betant ◊ pentzaiaus ca sa cosa finiat incui Etymon srd. Translations French là, ici English there Spanish allá, allí Italian lì German dort, da.

ída , nf Definition totu su logu chi si biet de ue si càstiat Synonyms e antonyms bista.

ída 1 , nf Definition nue manna càrriga de abba Sentences lah, is idas funt arribbendi: isperaus chi protzat! (G.Murgia)

idaesécus , avb Definition in daesegus, apalas.

idalài, idalàri , vrb: irdalai, isdalare, sdalai Definition segare o ispuntare s’ala, is alas, fèrrere a s’ala; nau de gente, immarrire meda, pònnere o tènnere unu dolore chi no lassat camminare o trebballare Synonyms e antonyms iderrigari, isalare 2. s'àbbile fit débbile e totu isdalada ◊ soi totu irdalada, soi morendumí! Etymon srd. Translations French rogner les ailes English to clip (wings) Spanish cortar las alas Italian tarpare le ali German beschneiden.