ispinòcia , nf Definition istampu in is carradas po lassare intrare ària candho si bogat binu e genia de puncione chi si ponet po dhu tupare Synonyms e antonyms runfiana, spíndulu, tintòrgia Etymon srd.
ispinósu , agt: spinosu Definition
chi giughet ispina, chi est totu ispina, chi punghet
Synonyms e antonyms
pungosu,
scrispionosu
Sentences
los at chirriatos chin filuérrinu ispinosu ◊ su padente si fachiat issipiu e impiricosu atraessandhe sas àndhalas de sirvone chin ispinosos lovros de teti e ruu (G.Brocca)
Etymon
ltn.
spinosus
Translations
French
piquant,
épineux
English
thorny
Spanish
espinoso
Italian
spinóso
German
dornig.
ispínta , nf: spinta Definition
fortzadura, fortza chi si faet po mòvere calecunai cosa, siat in manera pàsida (es. comente faent is motores) o a cropu; fintzes acotzu, agiudu po praxere e fatu a preferu o fintzes a càmbiu cun calecuna cosa
Synonyms e antonyms
acollada,
afracada,
colpu,
imbudada,
impellériu,
imperta,
incannada,
spintua
| ctr.
remada
Sentences
mancari siant sas giannas de brunzu ti ndhe ruent in pes a un'ispinta ◊ a ispintas dha depemu pigai po nci dha bogai?◊ custa cosa no cheret móida a ispintas, ca est díliga!◊ cun s'ispinta tua ndhe amus bogadu su tratore dae su fossu ◊ issu si fut fichiu in mesu de totu custa genti a ispintas e bocendi sa genti a fragu de binu!
2.
in postu gai chentza ispintas tue no b'intras!◊ sas paràulas de cudhu, ómine sàbiu e onestu, li aiant dadu fortza e un'ispinta noa (M.Danese)
Etymon
srd.
Translations
French
poussée
English
push
Spanish
empuje
Italian
spinta
German
Schieben.
ispintàre , vrb Definition istorrare, fàere cambiare idea a ccn. Synonyms e antonyms istorrai, tonchinare.
ispinteròzene , nm Definition in is motores a iscópiu, genia de aparíciu chi serbit a mandhare a paltibaris sa currente a is candhelas.
ispintòre , nm Definition sa crae de s'isciapete (ggs.), genia de istantufu chi s'intrat po che ispínghere e isparare sa balla Synonyms e antonyms frigheta, fritighissa.
ispintòrza , nf Definition frucone po ispínghere linna aintro de su forru.
ispíntu , pps Definition
de ispínghere
Synonyms e antonyms
imbudau,
impertu
Sentences
so rutu ca mi as ispintu!
2.
cussu no andhat si no est ispintu!
Translations
French
poussé
English
pushed
Spanish
empujado
Italian
spinto
German
geschoben.
ispínu , nm: spinu Definition
ischina de procu, sa petza de s'ischina (ambidhiola) impare cun is ossos (segada a orrugos po ndhe giare a parentes o bighinos)
Sentences
candho uchidiant su mannale secavant sos ispinos de dare a sos parentes e amicos ◊ mandhaiant sos pitzinnos a giúghere sos ispinos a parentes o famílias amigas
Etymon
ltn.
spinus
Translations
French
carré de porc
English
saddle of pork
Spanish
lomo de cerdo asado
Italian
àrista
German
Schweinsrücken.
ispinzadúra , nf Definition
su ispinzare; genia de fortza, de capacidade de fàere male a s'àteru solu po dh'abbaidare; male chi benit a chie dh'ant pitzigau de ogu
Synonyms e antonyms
fura
/
ispinzamentu,
oguliau
Etymon
srd.
Translations
French
sort (mauvais)
English
evil-eye
Spanish
aojadura,
mal de ojo
Italian
iettatura
German
unheilbringender Einfluß.
ispinzaméntu , nm Definition
su ispinzare; su pitzigare de ogu
Synonyms e antonyms
ispinzadura,
oguliau
2.
si creiat chi candho unu deviat cumintzare a allevare abe, pro àere bona sorte, unu casidhu lu deviat comporare, unu bi lu deviant regalare e unu lu deviat furare lassendhe una moneda ue bi fit su moju, pro no àere ispinzamentu o oju malu
Etymon
srd.
Translations
French
mauvais œil
English
evil-eye
Spanish
aojamiento,
aojadura
Italian
malòcchio
German
böser Blick.
ispinzàre , vrb Definition
fàere s'ispinzu, furare unu o is pinzos a ccn., calecuna cosa po dha tènnere coment'e pinzos; arretirare su pinzos giau po asseguramentu; pitzigare de ogu
Synonyms e antonyms
ispinzorare
/
pindaciai
Sentences
s'ómine no si depet mai ispinzare ◊ a su mortu dh'ispinzant: che dhi segant unu pagu de pilos, sas ungas, dh'imbóligant in paperi e dhu chistint
3.
sa pitzinna l'apo impinnada a sa nobena de su Cossolu dae candho, ca mi l'aiant ispinzada, ch'est ruta a sa padedha budhindhe ◊ benint a ischire chi a Luguniu li aiant ispinzau sa fémina
Etymon
srd.
Translations
French
voler,
jeter un sort sur qqn
English
to rob,
to cast evil-eye on s.o
Spanish
robar,
aojar
Italian
rubare,
iettare
German
stehlen,
den bösen Blick werfen auf.
ispinzoladúra , nf Definition su ispinzolare Synonyms e antonyms ispinzolamentu Etymon srd.
ispinzolaméntu , nm Synonyms e antonyms ispinzu Etymon srd.
ispinzolàre, ispinzoràre , vrb Definition chistire calecuna cosa de un'animale chi si bendhet coment'e pinzos de bona fortuna; furare unu pinzos de sa pannamenta de sa cojuada noa, de su pipiu: cosa chi batit mala fortuna; illoire un'imprendha Synonyms e antonyms ispinzare Sentences ndhe li apo tostadu duos tudhos de pilu pro l'ispinzolare ca est su primu chi bendho Etymon srd.
ispínzu , nm Definition su furare unu pinzos, calecuna cosa chi si credet chi batit fortuna (es. furare sa billiriana), o fintzes unu trastu de ccn., o una cosa bastat chi siat, in s'idea de dhi nòghere (o fintzes po àteru)/ costoire carchi cosa pro s'ispinzu = pro no àere male Synonyms e antonyms ispinzolamentu 2. su mere a su bestiàmine chi at béndhidu ndhe li at segadu unu tzufu de pilu a lu costoire, pro s'ispinzu ◊ s'ispinzu a su mortu si faet ca sinono anca su mortu che nde pigat un'àteru de sa dommo 3. sos meres a su teracu chi li aiat mortu fiadu de male li cheriant s'ispinzu: sinono li faghiant pagare su fiadu Etymon srd.
ispiòca , nf, avb: spioca Definition ruina Idioms csn: a s'i. = a sa spiocada, a sa spiotada, a s'airada, a meda; andhare a s'i. = a tratamalloni, andai mali, arruinàresi; mannàreche a ccn. a sa camba de s'i. = bogaincedhu, catzarechelu Sentences tiat èssere a ne torrare totus sos chi sezis foras e che fulliare a s'ispioca cantos semus, canes mannos e bracutzedhos suta de mesa ◊ ti dh'apo nadu: totus a s'ispioca! ◊ deo puru, a s'ispioca, a s'ispioca de Nàpoli, a s'iscazatóriu (A.Cossu) Etymon itl. bioscio.
ispiocài, ispiocàre , vrb: spiocai Definition fàere is úrtimos póchios, s'úrtimu píulu, morindhosi; orruinare Synonyms e antonyms ispirai Sentences candu dh'apu bita deo fut ancora ispiocandu… però fut prus incuni chi no inoe!
ispiogàre , vrb: ispleugare,
ispreogare,
ispreugare,
ispriucare,
spreugai Definition
iscabbúllere de su preugu
Synonyms e antonyms
ispiduciare
| ctr.
impriogai
Sentences
mamma at picau su pètene fine e cumintzau at a m'ispertare e a m'ispriducare
Etymon
srd.
Translations
French
épouiller
English
to delouse
Spanish
despiojar
Italian
spidocchiare
German
entlausen.
ispiolàre , vrb Definition àere gana manna, èssere morindho de su fàmene, de su sidi, àere fàmene o sidi meda Sentences semus ispiolandhe de su sidi, sa buca est assuta ch’esca.