A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

iszeniàre irzeniàre

iszenzàre ilzenzàre

íta , prn, agt, nm: ite, itei, iti Definition a solu (ma podet èssere acumpangiau cun prep.) s'impreat in parte de unu númene a bessu iscl. o intrr., o fintzes coment'e númene; coment'e agt., sèmpere a bessu de iscl., acumpàngiat númene (e fintzes vrb.) e giaet s'idea de meda, cantu, bellu, ma acumpàngiat fintzes un'àteru agt. e giaet un'idea de cantidade (cantu): si ponet sèmpere sing. ma calecuna borta fintzes pl.; uniu cun àteros foedhos giaet: addite, agghite, caite, poita/proite, itasiollat, itadhinanta, itecasiat, itesinarat, itesisiat, e àteros Synonyms e antonyms cale, cosa, ghite / cantu Idioms csn: b'at ite = bi est su tantu, su motivu; a itemilu?, a itedilu?, a itennollu?, a itebbollu?, a itesilu? = ita mi ndi fatzu (de cussa cosa), ita ti ndi fais, si ndi feus, si ndi feis, si ndi faint (o si ndi fait)?, a cali scopu?; e ite si!…, ita chi!… = chini iscít ita at a acontèssiri (nàrriri, fai, e gai) si…; ita chi…? = no est chi, pro piaghere…?; ita a… (+ inf.) = tambene si…, e ite pro!…; s'ite = cale cosa (css. cosa); ita cosa ca… = comenti mai?, poita?; it'e fàghere = fainas, cosas de fai; no b'at de ite! = risposta a chie ringràtziat pro carchi piaghere; ite (+ agt., pps.) = ma cali?! (+ agt., pps.), bai ca no est aici!; ita mi siat su!…= est in debbadas, no serbit su… no balet su…; po ita?, pro ite? = po cali cosa, cali iscopu?; ite no b'at cue!… = si bi agatat totu su chi si chircat Sentences ite bos nades? ◊ ita megu de intendi, dèu! ◊ pòbiru mundu, a ita ses torrau! ◊ già bi at ite, si mi ndhe leo pena, a mi che àere furadu sa robba! ◊ a ite tiat èssere a triballare chentza lúcuru?! ◊ - A bos nàrrere "Gràtzias" no est pagu! - No b'at de ite! ◊◊ cheres custu o ite? ◊ e da'ite e da'ite l'as assaboridu chi est gai, sa chistione? ◊ ite cheres? ◊ ite ti ses, pessendhe? ◊ ita ses, maca o imbriaga?! ◊ ite ses, brullendhe?! ◊ ita ndi fais de cussa cosa? ◊ a itemila custa cosa? ◊ cun ite la sego sa peta? ◊ de ita seis fuedhendi? ◊ no isco ite ti naras 2. e ite si cussu est calicunu chi mi ndh'est próghiu ingoi?! ◊ ita chi dhu circant, su cuadhu biancu! ◊ mi praxit sa tali: ita chi andàst a mi dha domandai! ◊ e ita s'iscít su chi est sutzédiru!…◊ - Andhadu ses a fàghere linna? - E ite andhaia cun custu bratzu irvàlitu?! 3. ita dannu! ◊ ite ispassu, ite risu e ite giogu! ◊ alla iti ómini isciàpidu, custu! ◊ ite zente, putzidha!…◊ ite dies bellas custas! ◊ ita campanas funt, custas? ◊ Gesummaria it'orrore! ◊ ite pisedha cabosa! ◊ ita fillus malus chi seus! ◊ ite prendha chi tenzo pro teraca! ◊ ite raju niedhu su chi mi est rutu! ◊ ite cosa, mih, a fàghere de prus a màchina chi no a manu! ◊ it'orobbona a istentare gai! ◊◊ ita cosa ca ses innòi? ◊ de ite colore fint sos ojos suos? ◊ fiant mortas sentza de pòdiri isciri de ita mali moriant ◊ bèni benniu, Sarbadori: itas novas as portau? (L.Matta)◊ ite timendhe chi so!… 4. ite fea chi ses, putzi, perdeu! ◊ ite bella chi ses! ◊ ita bellu aspetu tenit sa tzitari! ◊ ite tontu chi ses! ◊ ite bella friscura chi pigat dae mare! ◊ ite duas columbas chi at cuss'ómine! 5. ita a binci a sa loteria!…◊ e ite pro lu sighire intro de domo furendhe!…◊ e ite si bi l'aio ischidu chi fit gai!…◊ e ita s'ollastu, tanti gei no fait pampa!…◊ e ite si l'imbenit cussu cantu de ferru!…◊ ita mi ndi funt is òrus, candu no ndi tenit nemus!◊ e ite s'istat sa tua o sa mia cussa fortuna!… 6. s'ite bi cheret? ◊ faghiant s'it'e fàghere issoro ◊ at tentu it'e nàrrere ◊ tenzo it'e pessare ◊ semus prenos de it'e fàghere: no nos podimus fritire nudha! ◊ depeit imparare totu custos ites ◊ cantos ites si sunt postos contrabbessu!… 7. - Ses orrutu male! - Ite orrutu?!… No est berus! ◊ - Nachi Fulanu est malàidu! - Ite malàidu?… de mandronia! Etymon ltn. (pro/ad) quid Deu(s) Translations French quoi?, que? English what Spanish ¿qué?, que Italian cosa?, che?, cosa German Was? etwas, Ding.

itacói , iscl Definition foedhu chi si narat unu pagu a meravíglia, a ispantu: labai! ma càstia! Sentences itacoi nd'imbentant de cosas, a èssi postu s'arretza a sa bíngia po is pillonis!

itadhinànta, itadhunànta , prn: itelinana, itesinarat, itesinata Definition ite li narant, ite si narat: unu o una cosa css. chi a s'ora no benit a mente su númene chi tenet Synonyms e antonyms itechidhinanta, iterinene, taligeni Sentences sa pipia dha biu aici seriedha chi mi fait intèndiri unu itadhinanta in su coru ◊ dami s'itesinata! Etymon srd. Translations French truc, machin English whatsit, chap Spanish eso Italian còso German Dingsda.

italianísmu , nm Definition css. foedhu pigau in pesu a préstidu de sa limba italiana chentza abbisóngiu perunu.

italianizài, italianizàre , vrb Definition fàere o furriare a s'italiana, a sa manera de is Italianos, de sa limba italiana.

italiànu , agt, nm Definition chi pertocat s'Itàlia, chi o chie est de s'Itàlia; sa limba italiana Sentences is ísulas italianas si agatant ororu de s'Itàlia 3. sardu e italianu funt duas de is limbas romanzas Translations French italien English italian Spanish italiano Italian italiano German italienisch, Italiener.

italiàrzu , agt, nm Definition chi o chie est sèmpere e in totu conca a s'Itàlia, fintzes inue no depet: su foedhu est fatu coment'e faularzu (chi narat fàulas), muntonarzu (logu de àliga), cun sufissu -arzu po significau de disprétziu Sentences italiarzos, sunt dendhe a bídere no chi nassione semus sos Sardos, ma una regione de s'Itàlia! Etymon srd. Translations French italophile English pro-italian Spanish italófilo Italian italòfilo German italienfreundlich.

itamisíat , iscl: itemisiat Definition ite mi siat!…= ma cale?!…: genia de nada po menguare su valore, sa bonesa de una css. cosa Sentences itemisiat de còmpora!…◊ itamisiat su gualàngiu!…◊ itemisiat de poetas!…◊ itemisiat binza… totu andhada male! Etymon srd.

itanàntu , nm Synonyms e antonyms itadhinanta Sentences e custu ita itanantu est?!

itasinantài , vrb: itesinantai Definition podet bòllere nàrrere css. cosa chi in su momentu (e in sa lestresa de su foedhare) no benit a mente o fintzes no s'ischit bene, mancari cumprendhendho e ischindho bene su chi si bolet nàrrere ma mancant is foedhos Synonyms e antonyms bodalire, intenantai, nichelare Sentences mi seu itesinantada candu apu biu totu cussa genti! ◊ filla mia at pigau totu cussa cosa ca dha depiat itasinantai… mancu cumpréndiu dh'apu! Etymon srd.

itasiòllat , prn Definition ita si bollat = cale sisiat cosa chi si cherfat Etymon srd.

itasisíat , prn, agt: itesisiat Definition ite siat chi siat, cale sisiat cosa, totu bastat chi siat Synonyms e antonyms itecasiat, itecoe, techi / calisiollat Sentences cussu tenit su diritu de arrocai itasisiat detzisioni nosta ◊ siat itesisiat, nos l’amus a coglire: inue bi ndhe mànigat duos bi ndhe at a manigare tres! 2. s'allainamentu est imbrutamentu de itasisiat cadhotzímini Etymon srd. Translations French quoi que, n'importe quel English whatever, any Spanish cualquier Italian checché, qualsìasi, qualùnque German was auch immer, beliebig, jeder.

íte íta

itecasíat , agt Synonyms e antonyms itasisiat, itecoe.

itechidhinànta , nm Definition it'est chi dhi narant: unu o una cosa css. chi a s'ora no benit a mente su númene chi tenet Synonyms e antonyms itadhinanta, iterinene Etymon srd.

itecòe , prn Definition calesiògiat cosa Synonyms e antonyms itasisiat, itecasiat.

itéi íta

itelinàna itadhinànta