pericòca, pericòcu , nf, nm: piricoco,
piricocu Definition
genia de mata no tanti manna e su frutu chi faet (un'ossu in mesu, cun su chiu, e a fora sa prupa grussa unu pagu in colore de aràngiu e sèmpere bonu a isperrare): che a totu is frutos, upm; nau in cobertantza, sa natura de sa fémina / calidades de p.: cabudraxu, coàinu, coru de boi, coru de picioni, nuscadedhu, pisu durci, pisu marigosu, sunda, punciudu
Synonyms e antonyms
baracoca,
maracoco
2.
bisat matas de piricocu e de préssiu ◊ nemus si permitiat de furai piricocu de is matas ◊ at batiu cuatru piricocus cotus bèni
Scientific Terminology
frt, Prunus armeniaca
Etymon
ltn.
pira + praecoquus
Translations
French
abricotier,
abricot
English
apricot (tree)
Spanish
albaricoquero,
albaricoque
Italian
albicòcco,
albicòcca
German
Aprikosenbaum,
Aprikose.
pericòne, pericòni , nm: perigone,
piricone,
piriconi,
pirinconi Definition
erba de piricocu o frore de santa Maria, genia de erba bona po cura e fintzes a tínghere
Sentences
po chini de saludi disigiosu, iscova de santa maria, piriconi, narbedha e ammulatza!(S.Melis)
Scientific Terminology
rba, Hypericum perforatum
Etymon
ltn.
hypericum
Translations
French
hypericum
English
aaron's beard
Spanish
hipérico,
hierba de San Juan
Italian
ipèrico
German
Johanniskraut,
Tüpfelharthen.
pericordína pelicordína
periculósu , agt: perigulosu,
pirigulosu Definition
chi podet fàere male, dannu; chi est sugetu a andhare o a fàere male; chi est dàbbile, chi podet acontèssere (cosa chi no si bolet)
Synonyms e antonyms
dàbbile,
possíbbile,
sugetu
| ctr.
securu
Sentences
is antigos teniant meda in cunsideru logos, oras e dies chi po issos furint perigulosos ◊ no toches cussa cosa ca no ischis it'est, no siat perigulosa! ◊ a lassare tropu sos fizos minores a conca issoro est perigulosu
2.
cussu taulone in tàntaris est perigulosu chi ndhe ruat
3.
perigulosu chi proat, oe, annuadu coment'est! ◊ in cussas iscalinas, a denote e chentza lughe, est perigulosu de s'iscollare puru
Etymon
itl.
Translations
French
dangereux,
qui menace ruine
English
dangerous,
shaky
Spanish
peligroso,
ruinoso
Italian
pericolóso,
rischióso,
pericolante
German
gefährlich,
gefährdet.
perículu , nm: perígulu,
pirígulu Definition
possibbilidade de dannu, de male, de farta
Synonyms e antonyms
arriscu
Idioms
csn:
in perígulos de..., a perígulu de… = in arriscos de...; no b'est su perígulu chi… = balla ca no, est seguru chi no…
Sentences
a logu de perígulu no bi cheret andhadu ◊ si negossiabat de sa pagura chi fit prenandhe su locu de su perículu de un'àtera gherra ◊ non ci at a èssi perígulu chi dèu abarri incassillau me innòi? ◊ no ti ponzas cue ca bi at perígulu!
2.
isetendhe a ponner ranu s'orzu, su trigu, s'avena, apitu a sa cos'anzena in perígulos de vida! (G.Raga)◊ si ponit a isconchiai, a movi is bratzus, a perígulu de nci dh'arrui totu su paperàmini a terra (F.Carlini)◊ - Tantu za benit a ti azuare fizu tou!… - No bi est su perígulu!…
Etymon
itl.
Translations
French
danger
English
danger
Spanish
peligro
Italian
perícolo
German
Gefahr.
perídhu , avb: perillu Definition perilloi / andai a p. = andhare perilloi perillai, peri su logu Sentences chini creiat chi a sa becesa ti ndi andàs a perillu fatu de su mundhu?!
periéliu , nm Definition de totu su giru chi faet sa Terra a inghíriu de su Sole, su puntu ue si agatat prus acanta (ca est unu giru unu pagu prelongau, ellíticu) Scientific Terminology str.
perifería , nf Definition is oros de fora, is prus atesu de mesu, de su centru, logu foranu.
perífica , nf: berífica* Definition
su provare a bíere o iscumbatare si una cosa o una beridade torrat paris cun d-un'àtera
Synonyms e antonyms
abberguada,
avilguamentu,
cumproa,
proa
Translations
French
vérification
English
check
Spanish
verificación
Italian
verìfica
German
Prüfung.
perificadòri , agt, nm Definition chi o chie est postu a perificare, averguare, iscumbatare calecuna cosa Sentences fradi miu mannu fiat perificadori: depiat perificai is carrus de su trenu si fiant apostu.
perificài, perificàre , vrb: berificare,
perivicare Definition
leare oru, provare a bíere si su chi s'ischit o si narat torrat cun sa beridade, si una cosa est abberu, o comente est una cosa o chistione
Synonyms e antonyms
abberguare,
assaborire,
bídere,
iscumbatare
Sentences
mi li so acurtziadu pro perivicare si fit abberu isse
Translations
French
vérifier
English
to check
Spanish
verificar,
comprobar,
averiguar
Italian
verificare
German
prüfen.
períga paríga
periglí , avb: perilí, pirillí Definition aifatu de su logu, in giru peri su logu / perilí perilà, periglí periglià = perilloiberillai Synonyms e antonyms perilloi Sentences unu margiani tzopu e unu pisitu tzurpu fiant andendu perilí perilà.
periglià , avb: perilà, perilài, perillai Definition aifatu de su logu, peri su logu Sentences dh'apant agatada peri is arxobas o peri is crasuras, o perilí o perilai, immoi est arregota! ◊ teniat praxeri de si ndi andai perilí e perilà ◊ no istes perilloi perillai, sempre a tràvigu!
perigòne pericòne
perigordína pelicordína
perigúe , prep, avb: peringuni Definition peri cue, acanta, nau fintzes in su sensu de agiummai, prus o mancu / za est perigue!… = tanti gei est a pinnigu!..., ch'est atesu meda Synonyms e antonyms abbia, acanta, cada 1 / pinnigu Sentences peringuni de maju 2. tantu za est perigue!…
perigulài, perigulàre , vrb Definition èssere o pònnere in perígulu, in arriscos Sentences po su frabbúnchiu si faiat su vacinu, ma calecunu pegus perigulaiat sèmpere (L.Mameli)◊ sa buca mala no fiat maladia chi podiat perigulare s'animale a mòrrere ◊ is chi s'invocant a Tui no podint perigulai!
perigulosidàde , nf Definition
su èssere perigulosu, su dhue àere perígulos
Translations
French
caractère périlleux
English
riskiness
Spanish
peligrosidad
Italian
pericolosità
German
Gefährlichkeit.
perigulósu periculósu