pillúncu pidhóncu
pillúra , nf Definition nau de terrenu, terra a pigighedhu fine Synonyms e antonyms pilluràrgiu Etymon srd.
pilluràrgiu, pilluràxu , nm Definition logu de terra a pigighedhu fine, ue is pedras chi essint funt de ladu Synonyms e antonyms pillura Etymon srd.
pilmíssu pelmíssu
pilocàlla , nf Definition is pilocos, piciochedhos Synonyms e antonyms piciocàglia, pitzinnàglia Sentences tandho fumis pilocalla (P.G.Sedda) Etymon srd.
pilócu , nm Definition
piciochedhu fintzes a is dóighi, tréighi annos
Synonyms e antonyms
piciochedhu,
pillosu*,
pisedhu 3
Sentences
apo colau sos annos de pilocu apare cun mannoi meu
Translations
French
petit garçon
English
young boy
Spanish
niño,
mozo
Italian
fanciullo,
ragazzino
German
kleiner Junge.
pilórica , nf Definition bucone avelenau po calecunu animale dannàrgiu Synonyms e antonyms buconete, piardedha.
pilòrtze , agt, nm Synonyms e antonyms arrestigosu, ispilortze*, limidu, susuncu.
pilóssu, pilósu pillósu
pilósu 1 , agt: pirosu Definition
chi portat pilu meda, nau prus che àteru de sa pedhe (o de unu o animale po su pilu in sa pedhe)
Synonyms e antonyms
apilurtiu,
pilludu,
prilutziu,
tudhosu
Idioms
csn:
èssere cori pilosu = corazosu, ma fintzas malu a puntu de no tènnere dolu nudha, zúghere pilu in su coro
2.
ite corazu bàrbaru, ite coro pilosu a secuestrare zente, fintzas féminas e pisedhos!
Surnames and Proverbs
smb:
Pilosu, Pirosu
Etymon
ltn.
pilosus
Translations
French
poilu
English
shaggy
Spanish
velludo
Italian
pelóso
German
haarig.
pilòta , nm: pilòtu 1 Definition chie ghiat un'aeroplanu, una nave o àteros mezos deasi mannos.
pilòta 1 pillòta
pilotàgiu , nm Definition
filera de pilotos cravaos in terra coment'e po agguantare calecuna cosa (es. s'abba de un'erriu, terra); genia de aprigu fatu cun pilotos cravaos in terra, mescamente in s'antigóriu
Scientific Terminology
opan
Etymon
spn.
pilotaje
Translations
French
palafitte,
pilotis
English
pilework,
palafitte
Spanish
pilote,
palafito
Italian
palafitta
German
Pfahlbau,
Pfahlwerk.
pilotài , vrb Definition
prantare o cravare pilotos, fàere unu pilotàgiu
Etymon
srd.
Translations
French
soutenir avec des pilotis
English
to pile
Spanish
reforzar con pilotes
Italian
palafittare
German
Pfahlbauten errichten auf.
pilotàre , vrb Definition ghiare mezos mannos che aeroplanos, naves o àteru deasi: si narat fintzes in su sensu de fàere andhare una chistione (e fintzes gente) in manera de pàrrere ma no èssere própriu líbbera.
pilòto, pilòtu , nm Definition
truncu no tanti grussu e artu chi si cravat in terra po agguantare o badrare calecuna cosa: oe si faet de cimentu armau po che pesare domos e palàtzios
Surnames and Proverbs
smb:
Pilotto
Etymon
spn.
Translations
French
poteau,
pilier
English
pile,
pillar
Spanish
pilote,
pilar
Italian
palo,
pilastro
German
Pfahl,
Pfeiler.
pilótu , nm Definition forma de casu pitichedha e tundha Scientific Terminology csu Etymon itl. pillotta.
pilòtu 1 pilòta
pílu , nm: piu 1 (su piu = nr. subíu) Definition
genia de elementu (upm) de sustàntzia che cussa de is ungas chi bogat sa pedhe de is animales a tzudha fine fine a bisura de filu curtzu, cracu cracu in is animales (in is lanosos est longu puru, in su porcu est lascu e prus grussu, a tzudha, unu pagu téteru), lascu meda in su cristianu (foras de sa conca inue creschet longu e cracu, o fintzes in is subrecos, in s'oru de sa natura); nau in cobertantza, pilu balet po fémina in cantu interessat su sessu / min. pilichedhu, pilighedhu / partes de unu pilu: raighina o búscia o fundhu ’e pilu, tudhu, punta; su pl. is pilus, sos pilos = semper su pilu de conca de su cristianu
Synonyms e antonyms
lana
/
intinnu,
pilidura
Idioms
csn:
catzare pilu = cambiare pilu, nadu de animales; zúghere pilu in su coro = no tènniri piedadi nudha nudha, fai mali, bociri sa genti de mala manera; a pilu abba = subra subra, a pizu; andhare che a su pilu de su puzone = fàghere sa tucada de su fumu; no acatare mancu punta de pilu = nudha; no resèssere a nàrrere mancu punta de p. = nudha, mancu fuedhu; giúghere abba in pilos (nadu de s'erba, de sas nues, de sa terra) = zúghere abba meda subra subra; intzoraisí piu piu, èssere sudorau, sudorare pilu pilu = a una murca de suore; fàghere sos pilos = segai e cuncordai is pilus de conca; iscontzare sos pilos = ghetai apai is pilus petonaus; tènneresi a pilos = (nau de chini nci aciuvat in s'àcua) aguantaisí aundi… est in debbadas; tènnere su pilu in s'aera = fàghere disizos macos, de cosa chi no faghet a tènnere; no dhi sàntziat piu = si la leat tropu addàsiu; ispiegare una cosa pilu pilu, a pilu piticu = bene a minudu, in donzi piessignu, a puntinu; passàreche che pilu in tres fóltighes = passai in mesu de tantis dificultadis (arriscai, àiri arriscau meda); pilu ’e tita = piaritu, male a sos cundhutos de su late (si ufrat e martzit sa tita); piu frassu = maladia chi benit a pes de segus a sos boes; pilu ’e craba = sa lana de sa craba (chi no si tundhet si no de fiadu mortu), forte, bona pro traste chi depet agguantare meda (es. bértulas); pilu ’e nàcara = zenia de sustàntzia chi bogant sas nàcaras e chi si faghet a filu in s'abba: l'impreant pro tessinzu; pilu atzutzudhau = artudhadu, ritzu de su fritu o de sa timória; pilus arritzaus, arrufaus = anedhados; èssere a pilos cala cala = a pilos longos lassados isortos pendhindhe; prànghere a pilu isortu (nau de féminas)= a pilus calaus, iscapiaus, atitendi; èssere chei su pilu, che pilu in pedhe, pilu pilu = a meda, carcu carcu; sèdere un'animale a pilu = a sa nua, sentza de sedha; bèndhere a pilu (nadu de bestiàmine)= unu tantu a fiadu, ma chentza una misura pertzisa comente podet èssere su pesu; bideresiche a unu in pilos = arteriadu azummai prontu a iscúdere
Sentences
pro no che rúere mi li so apitzigadu a su pilu, a s'àinu ◊ bi at barbieris chi faghent sos pilos a ómines e féminas ◊ si sa peta zughet pilu tenebbichelu! ◊ a cuss'animali dhi luxit su pilu ◊ is pilus s'ispartzint po fai sa crincera ◊ portas sos pilos calandhe in cara ◊ seu a pilus longus pàrgiu una mascaredha ◊ a sas pedhes che li catzant totu su pilu ◊ bai fintzas chi as a contai folla a cantu fúrriat bentu e piu cantu portat marxani!
2.
no est su pilu chi contat in s'ómine: su pilu si abbàitat a unu cadhu ◊ su bestiàmine, pili frujadu e allangoridu, est morzendhe de su fàdigu ◊ dàdemi unu maridu, za no bos chirco ne sinnu e ne pilu!
3.
pares cane de cassa chi at pigau àviu: ite no as a èssere cricandhe pilu, no?!
4.
bi fit sa zente chei su pilu ◊ soi sudau pilu pilu: pitica sa cursa!…◊ chirco un'aggarru de sicuràntzia chi mi mantenzat a pilu abba in su mare (M.Piga)◊ s'àrbure est barriada che pilu in pedhe ◊ est una mata carriada pilu pilu ◊ sas nues giughiant s'abba in pilos, posca est essidu su sole ◊ sa terra zughet s'abba in pilos, ca fit proindhe totu sa die ◊ torro a sèdere a pilu sa calabrina ◊ a pilos si tenet, unu, si no ischit a nadare?!◊ candho li apo nadu chi su fizu fit faghindhe a malu mi che l'apo bida in pilos, sa mama, chi nachi su fizu est educadu!
Surnames and Proverbs
smb:
Pilu, Piu
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
pilu(m)
Translations
French
poil,
cheveu
English
hair
Spanish
pelo
Italian
pélo,
capéllo
German
Haar.