A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

piòa , nf: proa 1 Definition s'abba a istídhigos chi lassant andhare is nues Synonyms e antonyms pióida Sentences in totu su mese de santu Miali no at betadu un'istídhiu de proa (P.G.Mura)◊ sa paghe sua falet leve che pioa de santuaine! ◊ imbarant sa pioa candho bi cheret abba e pregant a sessare candho pioet tropu! Scientific Terminology tpm.

pioànu , agt: pioiganu, piopanu, projanu, proghijanu Definition nau de tempus, chi istat proendho dónnia tanti, fatuvatu; nau de abba, chi est de sa chi at própiu Synonyms e antonyms pioinosu, pióinu, proidore, proigiosu, proíxinu, prótinu | ctr. sicu Sentences fit un'atunzu pioanu: pioiat dogni die un'abba serena ◊ ocannu at fatu unu bellu zerru projanu, ma beranu assutu ◊ die piopana, oe!◊ s'annu fit un'ijerru piopanu e fritu meda Scientific Terminology tpm Etymon srd. Translations French pluvieux, eau de pluie English rainy Spanish lluvioso, pluvial Italian piovóso, piovano German regnerisch, Regen.

piobài , vrb Definition istesiare, istacare, fuliare, coment'e bolare, pesare a bolare, fintzes in su sensu de fàere mòvere, de portare sa conca bola bola, fàere su pageri, su si crèdere / mata piobada = chi creschet chentza èssere contivizada, crabionatza Synonyms e antonyms foliai, frundhire, scabulai Sentences piobanci cussa pedra! ◊ chi si ndhi ghetant totus impari, is brebeis candu seus mullendi, si nci piobant totu! 2. custu est macu, s'est totu piobau! ◊ de candu s'est arricau, piobadedhu s'est!…

piobàu , pps, agt Definition de piobai; nau de frore, chi at iscutulau o pérdiu sa fògia, totu igragalau; nau de fémina conchilébia, chi istat aifatu de is ómines Synonyms e antonyms acalamau, allacanadu, allizadu.

piobói piabò

piòca , nf: apioca Definition su marcu chi lassat in sa pedhe o in su bestimentu un'abbruxadura de fradhissa, de ischintídhia; su piocu fémina Synonyms e antonyms impiodha, prada Sentences istésia de su fogu, lah ca ti fait piocas! ◊ sa fradhissa ti at fatu una pioca in s'arrobba.

piocài , vrb Definition pigare a unu a ingannu, a trampa Synonyms e antonyms abbovai, coglionai, imbusterai, imbuvonare, impiocai, improsae, ingannai, scafai, trampai Etymon srd.

pióchi, piócu , nm: apiocu, pioncu 1, piopi, pirochi, piuncu 1 Definition (f. -a) genia de pigione mannu chi si parat mescamente in corte po sa petza o àteru, che is pudhas etotu; in cobertantza, chie ingannat, chie trampat e fintzes trampa o ingannu etotu Synonyms e antonyms dindu, ghindu, impioncu / imbrollone Idioms csn: mòrriri a piocus = mòrrere de mala manera, a tilipéndhiu; èssiri una pioca maca = nau de fémina, chi si lassat imbovai Sentences su piocu est arrodendu ◊ sa pudha no frucit si no est frucera, ma sa pioca bastat a dhi ponni duas pinnias e si apatat a fruciri e po cussu narant "pioca maca"◊ in su madau dhoi tenit brebeis, pudhas, pirochis, anadis e procus 2. màssimu si bient binu de cantina, a tardu apenas giuchent su piocu allentrennaos dae sa 'meichina', tue tandho ti acatas in su giocu! (L.Loi) Scientific Terminology anall, meleagris gallopavo Etymon ctl. pioc Translations French dindon English turkey Spanish pavo Italian tacchino German Truthahn.

piócu 1 , nm: piopu Definition linnabru niedhu Synonyms e antonyms ciupu, puglielma, pupulione Scientific Terminology mtm, Populus nigra Etymon itl. chioppo.

piòda , nf Definition sa vena, su filu de is orrocas / segare pedra a p. = ponindhe sos puntzotos in fila subra de sa pedra in paris 2. sas passiones ch'intzegant ndh'essint a fora, cama e no cama, pioda o nono cun sa fua de su respiru de sa mente ◊ oras e dies fuint menzus dodas: ti faiant s'intragna colorida manizandhe impitos cun piodas (G.A.Mura).

pioebiòe , avb: proebroe Definition in su própriu tempus chi est proendho, proendho Sentences ch'est essidu proebroe chentza mancu paracu: s'ifundhet!

piòere , vrb: piòghere, plòere, pròere, pròghere, proi 1, pròiri, prori Definition fàere o lassare andhare abba a istídhigos, nau de is nues (si podet nàrrere de àteru chi calat che a s'abba, mescamente a meda e de artu, o chi no s'ischit mancu de ue benit): bolet s'aus. èssere po inditare chi s'atzione est o fut in su fàere, faendho, a sa sighia, ma s'aus. àere si ch'est passada (foras candho est cun significau metafóricu)/ pps. piópidu, piotu, plópiu, próghiu, próidu, própiu, prótziu, protu; ger. pioghendhe, proindhe Synonyms e antonyms ciòere Idioms csn: avb. proebroe = in su matessi tempus chi fit o chi est proindhe; èssere o istare proebroe = pròiri fatuvatu, pròiri tantis bortas in pagu tempus; pròiri a màrigas = pròere a tracónias, a tocu a tocu, betare abba a mojos, pròere meda, a istracia; pròiri a refrigadas, a iscutuladas = bènnere s'abba a nues Sentences Deus meu, pioghie, ghetae s'abba! ◊ est proindhe de custu manzanu ◊ at piópidu tantu totu sa die (A.Casula)◊ custa cida no at própiu nudha ◊ precae chi progat ca sa terra est assuta ◊ is cucus si arrespundint e parit chi marchint a proi ◊ s'est bortau a bíere si fit proghendhe ◊ ite paret s'aera: proet o no proet? ◊ cras at a pròere ◊ candho proet sériu s'abba a sa terra l'intrat menzus ◊ est proendi meda coment'e prima 2. pariat unu ciafu piópidu dae sos chelos ◊ su sole sighiat a piòere lughe subra de sa terra ◊ custa cosa dae ue est próida? ◊ custu bèni a issu dhi est própiu de su celu!… Scientific Terminology tpm Etymon ltn. plovere Translations French pleuvoir English to rain Spanish llover Italian piòvere German regen.

piogaría , nf Definition cosighedha de pagu contu Synonyms e antonyms ignagnaria Sentences cussu balanzu fit piogaria, cunforma a sos intróitos de como! (Bg.Sini)

pioghédhu , nm Definition a logos, pilisungra, pigighedhu de pedhe chi s'istacat a oros de sa corona de s'unga in is pódhighes de sa manu; fintzes piringiones Synonyms e antonyms fannuga, panaríciu, panarighe, perunga, tanarígia.

pioghèra , nf: prioghera Definition genia de maladia chi ponet preugu meda Etymon srd. Translations French phtiriase, pédiculose English pediculosis Spanish ftiriasis, pediculosis Italian ftirìasi, pediculòsi German Phthiriasis.

piòghere piòere

piogósu peugósu

piógu peógu

piógu 1 , nm Synonyms e antonyms àbidu, alentu, alenu, àlinu 1, foltza Sentences alluet una fiamma chi li torrat piogu, amore e vida ◊ che so essiu chene piogu.

pióida , nf: piópida, piota 1, próida, próina, próghia, proja, própida, proxa Definition s'abba a istídhigos chi lassant andhare is nues; s'abba próida, su pròere (a/c.: proja, proza si narat fintzes coment'e agt.) Synonyms e antonyms pioa, proinada, pruina / proidura Sentences at fatu una bella próida ◊ at fatu una próina de àcua bruta ◊ casi in pióida de nie, sa pira si est ispozida (B.Cara)◊ sa próina atripat a s'imbirdi e no mi lassat drommí ◊ apo a dare a su locu vostru sa proja de atonzu e sa proja de veranu 2. s'impedradu de sa corte est lúghidu de abba proza Scientific Terminology tpm Translations French pluie English rain Spanish lluvia Italian piòggia German Regen.