A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

politzadòre , agt: pulitzadore Definition chi acostumat a politzare Sentences unu de sos bios nachi fit pulitzadore ◊ tia Lussurza est politzadora e meighinosa Etymon srd.

politzàre , vrb: pulitzare Definition essire in giru, su note, cun sa crufessone de is ànimas chi narant, bíere mortos in giru che bios… / p. a ccn. (biu) = singialare dannu chi est po tènnere Sentences tia Fulana essit cun sos mortos a politzare ◊ sa zente chi fit essindhe dae missa deviant èssere mortos e tia Fulana fit cun issos politzendhe.

politzía , nf Definition genia de corpus civile a bàrdia de s'órdine púbblicu.

póliu póleu

póliu 1 , nm Definition tupighedha fragosa Synonyms e antonyms issopo 1 Scientific Terminology mt, Teucrium polium Etymon itl. polio.

pollédhu polédhu

pológiu , nm Definition folla o menta de limoni, menta de abis, erba chi faet in su palassole, in montes, bona coment'e meighina e po arregòllere s'abe noa a su casidhu Synonyms e antonyms abioi 2, melissa Scientific Terminology rba, Melissa officinalis Translations French citronnelle, mélisse English lemon-balm Spanish toronjil, melisa Italian cedronèlla, melissa German Melisse.

polonésu , agt, nm Definition chi pertocat sa Polónia, chi o chie est de sa Polónia Translations French polonais English polish Spanish polaco Italian polacco German polnisch.

pòlta , nf: porta Definition genna, s'apertura de s'intrada de una domo e de un’aposentu e su trastu de linna o àteru materiale chi si ponet po dh'agguantare serrada; in su giogu de su fúbbalu, su tretu de su campu e mescamente s'intrada a rete, una a cada bandha de longu, ue depet passare sa bòcia po marcare puntos Synonyms e antonyms gianna / polteta Idioms csn: porta de mesu = zanna tra un'aposentu e un'àteru, de su passadore a un'aposentu, totu intro de sa domo; sa portarruga = zanna de fora, sa chi essit a carrela; p. cascada = iscanzada, unu pagu abberta; non nci nd'at unu chi serrat sa p.!… = non bi ndh'at unu de zudu, àbbile, abbistu; tocai sa p. = tochedhare, pedire de intrare; tocai sa p. cun su pei = batire presentes, regalos; assegurai sa p. = pònnereli s'istanca; p. levaditza = zenia de abbertura chi si abberit pighendhechela in artu (es. in sas turres de Castedhu); p. a binàriu = itl. pòrta scorrévole; trabballai a p. ischiringiada = abbèrrere butega solu pro ccn. (comente faghent sos artistas in die de festa); sa porta est ingunis! (nau a ccn.)= baedindhe! Sentences serràdemi sa zanna, serràdemi sa porta che candho sia morta! 2. tui ti depis cití a sa muda, dassinuncas sa porta est ingunis! Surnames and Proverbs smb: Porta, Portas / prb: a sa porta serrada, su nemigu in foras Scientific Terminology dmo.

poltadòre , nm: portadore, portadori Definition chie portat o carrat (o fintzes istrégiu po carrare cosa, es. àghina binnennandho); segundhu sa festa (ballos) est chie s'interessat de fàere gente, cricare e batire gente / abi portadora = itl. bottinatrice Synonyms e antonyms carradore, portadigarzu Sentences in molinu dhue aiat unu poltadore mannu cun sas mànigas de ferru po regòllere s'ozu ◊ seus us portadores de su santu in sa professone Etymon srd.

poltaghílciulu , nm Definition genia de manúbbriu po cúrrere su cadhinu (o cricu), giogandho Synonyms e antonyms atrociadórgiu.

poltàle , nm: portabi, portai, portale, portali, portalli Definition genna e apertura manna, mescamente de largària, in palàtzios e fràigos mannos, in sa corte Synonyms e antonyms cdh. pultali Idioms csn: abbèrrere a portale, che portale = meda, deretu; portaledhu = zanna manna de domo; portaledha = portellitu Sentences s’arrexonamentu de Maria Rosa beniat isbodhicau a boghe arta de su portellitu pitiu de su portale ◊ si a domo bi arrivit un'stranzu so sempre prontu a li abbèrrere su poltale ◊ su portale che fit rughendhe pupughinau ◊ sos vichinos istavant ammisciaos apare a innantis de su portale ◊ mannu est su portale de crésia! ◊ fia sétziu in s'eca de su pórciu a portali iscampaniau ◊ s'arcu de su portai est fatu a matoni e perda iscrafedhara 2. at abbertu sa buca che portale Scientific Terminology dmo Etymon itl. portale Translations French cochère English main door Spanish portal Italian portóne German Tor.

poltantàre , vrb: aportantai, portantare Definition fàere andhare su cuadhu a portante Sentences su cadhu de babbai poltantat Etymon srd. Translations French faire prendre l'amble English to amble Spanish marchar en paso de ambladura, portante Italian dare l'àmbio German den Paßgang geben.

poltànte , nm, agt: portante, portanti Definition genia de passu, de andhadura de su cuadhu, imparau cun s'annestru: s'animale movet impare ambos duos peis de una parte a borta a borta Synonyms e antonyms tràinu Idioms csn: bogai su portanti a su cuadhu = fàghere andhare a portante; andhare che cadhu a portante = impresse, lestru; pigai su portanti (in suspu) = andharesindhe, picare su paliete Sentences su cane paret chi apet su mere in aterue e si torrat a leare su poltante ◊ est ispronendhe su cadhu a su portante ◊ iscapao su coro a su poltante comente in festa unu cadhu ispronadu (A.Casula)◊ sendhe ischidos los bogant a portante ◊ un'istrúmbulu mi bogat su portanti e m'ispingit cad'e s'arringu… Etymon itl. portante Translations French amble English amble Spanish ambladura Italian àmbio German Paßgang.

poltantósu , agt: portentosu Definition chi est una meravíglia, un'ispantu, unu portentu, o chi faet meravíglias, portentos, cosas de ispantu Synonyms e antonyms cdh. pultintosu Sentences fut poltantosa e lébia che frina, po caminare fut unu curreu (Piras)◊ tui ses mexina portentosa po sa genti tribbuliada ◊ unu miràculu est una cosa portentosa.

poltàre , vrb: portai, portare, potai Definition giúghere o ingòllere de unu logu o tretu a un'àteru, siat istesiandho e siat acortzindho; giúghere in pitzu, acanta; rfl. nau de gente, àere relatzione, traténtzia cun ccn. Synonyms e antonyms batire, bature / leai, zúchere Idioms csn: portai a ispàssiu = leare, zúghere carchi cosa pro passare ora, divertimentu e gai; portai a tragu = leare trazendhe; portai a domu = batire intrada, balanzu Sentences porta a innòi cussa cosa ca est sa mia! ◊ cun Gemilianu eus detzídiu de ti nci portai o a domu sua o a domu mia, ca a solu no podis abarrai ◊ su pastori at portau su tallu a monti 2. si portu su dinai gei ti dha còmporu ◊ su dotori at arracumandau de dhas portai sempri in busciaca custas píndulas ◊ portat idea de fai is cosas comenti si depit ◊ cussa po frigociai portat tiaus!…◊ fiat tropu s'arrennegu chi portàt in corpus ◊ portat una manu longa longa 3. s'àcua de su mari portat sa sai ◊ in Sardigna dhoi at arrocas chi portant òru 4. cun cussu si portaus bèni meda e is cosas mi dhas narat ◊ nosu si portaus bèni cun totus, in bidha Etymon itl. Translations French porter, avoir English to bring, to have Spanish llevar, traer, llevar Italian portare, avére con sé, contenére German bringen, tragen, mitnehmen.

poltellítu , nm: portalitu, portallitu, portellitu, portillitu Definition portighedha pitica, parte de una genna manna o de una fentana po tupare is imbidros (fintzes sa tabedha de su lacu de sa mola) Synonyms e antonyms fonestu, importoglitu, isperàglia, pantelitu, portedhu, portoritu Sentences sos poltellitos de su tauladu de su sostre ◊ fiat totu pesa e croca, castiendi me is isperraduras de su portallitu ◊ iat criau bèni su portellitu de s'enna ◊ su canariedhu si nci fiat fuiu ca iant lassau su portillitu de sa càbbia obertu Etymon spn. portillito Translations French petit volet, porte English shutter Spanish postigo, portillo Italian scurétto, portéllo German Fensterladen, kleine Tür.

poltèra , nf: portera Definition su tempus o mota de sa currimenta de su bestiàmene, candho is féminas benint in more (es. brebès, crabas), e sa currimenta etotu Synonyms e antonyms portamenta Scientific Terminology pstr.

poltèta , nf: posteta Synonyms e antonyms isportellitu, poltiscura Sentences est ancora in letu, mancu sas poltetas at abbertu custu manzanu! ◊ sa bighina at oretadu s'annatzu dae segus de sa polteta de su balcone ◊ de comente abberint sa posteta de sa fentana ch'essit a bolu.

poltigàle , nm: portigale, pultigali Definition in domos e mescamente palàtzios a cara a s'orruga, tretu ororu ammontau a bòveda, a bortas cun arcos e colonnas, ma in apertu ananti Synonyms e antonyms pólticu, porci Sentences sos sónnios mios los gighent a manu tenta suta sos portigales mannos de su chelu ◊ bolo e mi agato in d-unu portigale a muros de oro e totu fioridu Scientific Terminology dmo Etymon itl. porticale Translations French portique English porch Spanish pórtico, porche Italian pòrtico German Portikus, Laubengang.