pàrdu 1 , agt Definition chi est in colore de chinisu Synonyms e antonyms chijinatu, cinisacu, múrinu, murru 1, pàldinu Scientific Terminology clr Etymon spn. pardo.
pàrdula pàdrua
pàrdumu pàdrumu
pàre , agt, avb: pari Definition chi est su matessi tanti o genia, o totu a unu: su foedhu s'impreat sèmpere aparagonandho, faendho unu cunfrontu / pat'e pari (patabari) = impare Synonyms e antonyms aguale, èpere, matessi Idioms csn: intrare a pare (apare), bogare de pare, essire de pare, èssere fora de pare, èssere palas a pare (apare); bogare de pare su fogu = istesiare sos titones, sos mutzigones, a manera chi no si che sigant a tènnere; cosire, pònnere tra pare = paris; èssere che pare (chepare)= cant’e pare, guale, totunu, a sa matessi manera (ma, segundhu comente si narat, fintzas "menzus", "de prus"); ossus fora ’e pari = bogados de s'incàssiu, móidos de s'annugradorzu; èssere fora ’e pare, essiri de pari (nadu de maridu e muzere) = bivi donniunu po contu suu; transiri de pari = istesiare s'unu de s'àteru; atobiai apari = fàghere a paris cun…; de pare a pare, dae pare in pare = s'unu cun s'àteru, a s'àteru, pari pari (paribari), apare, apari; avatu ’e pari = s'unu ifatu de s'àteru Sentences a torrare su calche a su molente si restat de siéntzia che pare ◊ sa màchina de iscríere no bi cheret mancu posta apare cun sa computera! ◊ no semus totugantos che pare ◊ si sunt ringratziaos dae pare in pare ◊ cantas famílias bi at fora de pare!…◊ est mellus mera, mancu a pari! ◊ donzi bolta depiat pònnere unu retratu nou, semper che pare ◊ già amus leadu che pare marguras in sas dies de abba, in mesu a ludu!…◊ de artúria bois duos sezis cant'e pare ◊ ierru e istiu fit sempre bestida che pare Etymon ltn. pare(m).
parebàre , avb: paribari Definition
s'unu cun o a s'àteru
Synonyms e antonyms
apare,
paltibaris
Sentences
istant in bonu cussertu respetèndhesi parebare ◊ Cristos e Santu Giuanne si sunt batixados paribari ◊ dàdebbos sa manu paribari! ◊ no dhus connoscis cumenti funt, tirendusindi is ogus paribari?! ◊ cussos si azuant de paribari ◊ si faent caente paribari
Etymon
srd.
Translations
French
réciproquement
English
each other
Spanish
recíprocamente
Italian
reciprocaménte
German
gegenseitig,
einander.
parèda, parède , nf Definition totu cussos de una famíglia, de unu sambenau; fintzes truma, chedha, cambarada / èssere de bona, de mala p.; essire dai sa p. = distíngheresi de totu sos parentes, iscastare Synonyms e antonyms aredeu, arénsia / tròpara, trumada Sentences minnanna isterriat sas memórias de sa pareda e de sos parentados ◊ fit bona padrona, bona in dogni manera: sa muda de sa pareda! ◊ cun bene e cun viltude si mudet sa pareda! 2. is féminas tandho essiant a su monte a pareda in mengianu de fritu e proe proe puru.
parèdha padèdha
paremíche, paremíghe paramíche
parémpiu , nm Synonyms e antonyms paraímpiu Sentences cussa picioca mi praxit: poita no mi fais de parémpiu e bandas a dha domandai si mi bollit cojai? (F.Inconis)
parenànti panneanànti
parendadhài , nm Definition
in logu de monte, de serra, sa costera de s'àtera parte (sa chi no si biet), o fintzes afache (inue faet a badhe)
Etymon
srd
Translations
French
côte,
versant
English
hillside
Spanish
vertiente
Italian
versante
German
Abhang.
parentàdu , nm: parentatu, parentau Definition totu is parentes, totu s'aredeu Synonyms e antonyms parentalla, parentella, parentígiu Sentences mannoi connoschiat totu sos parentados, répulas e arrampiles Etymon ltn. parentatus.
parentàlla , nf, nm: parentaza,
parentazu Definition
is parentes, muntone de parentes (a bortas nau unu pagu cun ifadu)
Synonyms e antonyms
parentadu,
parentella
Sentences
s'isposa si est posta in biaxi cun su babbu, sa mamma e totu sa parentalla ◊ tzia Fannia no teniat fillus e nimmancu parentalla ca fiat istràngia
Etymon
srd.
Translations
French
parenté
English
relations
Spanish
parentesco,
parientes
Italian
parentado
German
Verwandten.
parentàtu, parentàu parentàdu
parentàza, parentàzu parentàlla
parènte , nm: parenti Definition
persona de sa matessi famíglia o eréntzia; cosa chi andhat totu impare cun calecun'àtera, comente podet èssere s'efetu cun s'intzimia
Idioms
csn:
p. custrintu = parenti de istrintu, de acanta; p. de intradura = unu chi benit a èssi parenti po coja, ca si est cojau cun d-unu o una parenti
Sentences
a unu a unu ndhe furint benios totu is parentes e is amigos a dha cricare ◊ cussu mi est parente dae s'ala de sa mama ◊ totu sos parentes a s'isposa l'ant donada meda ◊ mi parit ca seis fintzas e parentis, de atesu!
2.
sa droga est parente custrinta de sas aconcadas, de sa maladia e de sa morte (Z.Zazzu)
Surnames and Proverbs
smb:
Parente, Parenti
Etymon
ltn.
parente(m)
Translations
French
parent
English
relative
Spanish
pariente,
consanguíneo
Italian
parènte,
consanguìneo
German
Verwandte.
parentèlla , nf Definition
su èssere parentes; is parentes
Synonyms e antonyms
aredeu,
condomadu,
parentalla,
parentígiu
Sentences
ponent a parte sa parentella e pensant a issos ebbia ◊ cussa picioca at sighiu sa ghia de tota sa parentella ◊ sos mortos fachent galu parte de sas famíglias e de sas parentellas
Etymon
itl.
Translations
French
parenté
English
relatives
Spanish
parientes,
parentesco
Italian
parentado,
parentèla
German
Verwandten,
Verwandschaft.
parènti parènte
parentígiu , nm: parentíu, parentizu Synonyms e antonyms parentadu, parentella Sentences su punghidore chi punghiat su mannale fit su matessi pro totu su parentizu ◊ a sa cojuada noa l'istrinant sos de su parentizu ◊ no bi aviat nisciunu de su parentígiu chin cussu númene (N.Rubanu) Etymon srd.
parentíle , agt, nm Definition chi o chie est atacau meda a is parentes, a sa parentella.