vélu , nm: belu* 1 Definition orrobbighedha fine meda, téssia, ma nau fintzes de cosa bianca chi paret de portare ananti de is ogos.
vèna , nf: bena Definition
genia de cundhutu ue passat su sàmbene in s'organísimu animale torrandho a su coro (si narat fintzes de cundhutu de su late); camba de abba mancari pitica chi essit de terra; genia de filu de un'orroca, de una pedra, de sa linna; capacidade de imbentare, creatividade / min. veníglia, venigedha = itl. capillare
Idioms
csn:
venas abbudronadas = irfodhionadas, guastas, itl. varici; sas venas = itl. àlbero venóso; v. maista o manna = artéria; v. maista o manna de su coro = itl. aòrta; vena de su gúturu = itl. vena giugulare; v. furcada = chi si forchidhat; v. apietada, giagada in conca = tupada cun sàmbene apretadu, itl. trombòsi; leare s'abba dai sa v. = circai de isciri sa beridadi; v. de minerale = filone; tènniri una v. de macu = pecare a macu; tènniri una v. de druci (nadu de cosas de manigare) = chi li essit su sabore durche; parare sa v. = frenàresi, muntenneresindhe de nàrrere, de cantare, improvisare, imbentare
Sentences
si sàmbene bonu giughes in sas venas, mustra a su mundhu sa tua energia e pensa a ponner frenu a tantas penas! (Testone)
2.
frisca continu ti bundhet sa vena de maju bellu in lughe e armonia (P.Casu)◊ sunt sicas sas venas e sica sa pastura ◊ comenti currint is venas de s'àcua currant is venas de su lati! ◊ sa morte de sa pitzinna mi at sicadu su sàmbene in sas venas!
3.
custa preda est totu venas
4.
prima de operare, lea s'abba dai sa vena!
Scientific Terminology
crn, slg
Etymon
ltn.
vena
Translations
French
veine
English
vein
Spanish
vena
Italian
véna
German
Ader,
Wasserader.
vèna 1 , nf: abena*, fena 1, obena Definition genia de laore chi si sèmenat a brovendha / sas venas = is terrenos semenaos a vena Synonyms e antonyms saina Sentences faes, orzos, trigos e venas chi s'unu chentu benzant a essire!
venadórgiu, venadróxu , nm: abbenadroxu*, benadroxu Definition logu in paris inue sumit abba e dhue creschet giuncu; fintzes vena de abba bastat chi siat Synonyms e antonyms benale, benarzu, benatinu, benassu, tuerra Sentences seo geo narcisu de oru ’e mare, de venadórgiu lígiu seo geo 2. is venadroxus currint asuta de is rochilaxus de su monti e apillant alimentendu rizolus de àcua.
venài , vrb: benai*, venare Definition su essire s'abba de una vena, su cúrrere de s'abba in s'erriu, nau fintzes de su pèrdere sàmbene Synonyms e antonyms essire Sentences in is montis riu mannu dhoi venat ◊ li venant sas feridas.
venàle , nm: benale* Definition vena de abba; terrenu úmidu, ludosu, ue sumit abba meda Synonyms e antonyms bena / benadroxu, benarzu, benassu, orgosa, tuerra, úvidu.
venàle 1 , nm Definition lau de arriu o de cuadhus, o fintzas martutzu de cuadhus, genia de erba chi assimbígiat unu pagu a s'àpiu, bona a papare / v. cobadhinu = erba velenosa Synonyms e antonyms cugusa, tirgusa Scientific Terminology rbz, Apium nodiflorum.
venàre venài
venàxi , nm: bannaxi* Definition logu in paris inue sumit abba e dhue creschet giuncu; fintzes vena de abba bastat chi siat Synonyms e antonyms benale, benarzu, benassu, benatinu, tuerra, venadroxu.
vendharítzu , agt: bendheritzu* Synonyms e antonyms bintureri / bendhijolu | ctr. comporaditzu.
vèndhere , vrb: bèndhere*, vènnere 1 Definition giare cosa a càmbiu apare cun dinare Synonyms e antonyms negusciare | ctr. comparai Sentences fint reséssitos a nche conchinare cussos ideosos de pastores a lis vènnere sas erveches ◊ vois bos vendhites e po cosas de pacu contu puru! ◊ Giuda ite faches, ello su Mastru ti vendhes?!
vendhijólu , agt: bendhijolu* Definition chie bendhet cosa, prus che àteru cosas de pagu contu Synonyms e antonyms bintureri / bendheritzu, bendhiolante / cdh. vindiolu | ctr. comporaditzu.
véndhitu , pps: béndhidu Definition de vèndhere; chi est béndhiu Synonyms e antonyms | ctr. comporadu.
vendhuléri , nm: bendhuleri* Synonyms e antonyms bendhidore, bendhuleju, giranteri | ctr. comporadore.
vendíta , nf: bindhita*, vennita, vindita Definition su chi unu faet issu etotu po si ndhe pagare de unu dannu, de un'ofesa o àteru male chi dhi ant fatu Synonyms e antonyms mendhita, revesa, vangàntzia | ctr. pedronu Sentences sa vendita no batit pentimentu, ma pena, dolu, lutu e abbandhonu ◊ pro no sighire vindita subra de vindita, in cussa malaita gherra de ódios, los perdonei.
véndua , nf: béndhia*, vénnita 1 Definition su bèndhere, su giare sa cosa a càmbiu apare cun dinare Synonyms e antonyms benda 1 | ctr. còmpora.
vène , avb, nm: bene* Definition manera de fàere is cosas adata a s'iscopu, adderetu, cun arte o cunforma a una régula morale; totugantu su chi est bonu Synonyms e antonyms adderetu, afilu / meda | ctr. male Sentences sa petza est vene cota e fata a brodu ◊ sa cuvileta est vene posta 2. su chi vos naro est ca vos cherzo vene ◊ est malu candho cheres vene a una pessone e issa no ti cheret!
veneíchere , vrb: benedixi* Definition giare sa beneditzione, giare beneditziones / pps. veneitu, venitu Synonyms e antonyms | ctr. malaígere Sentences Deus lu veneicat, a chent'annos! ◊ s'abbasanta nos picamus, s'abbasanta veneita.
venenàdu , agt: felenadu,
fenenadu,
verenau Definition
chi portat velenu; nau de ccn., chi est male arrennegau, meda, dispràxiu meda, agiummai coment'e chi portet velenu / àcua verenada = avelenada
Synonyms e antonyms
arrabbiosu,
arragonosu,
arrenignosu,
bischiliosu,
buzarrosu,
febosu,
felorosu,
físchidu,
infelloniu
Sentences
e si atentu no pones los bides istesiados, prite as rajos venenados
2.
iat inténdiu unu tzérriu légiu, longu, verenau ◊ mi parit de intendi dí e noti isceti passus de genti verenada, passus de genti chentza de alligria
Etymon
srd.
Translations
French
exaspéré,
furieux
English
furious
Spanish
enconado,
encolerizado
Italian
invelenito,
rabbióso
German
erbittert,
zornig.
venenósu velenósu