Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ruspièdha , nf Definition saliedha chi essit in buca candho si pentzat a calecuna cosa de papare licàngia, chi praghet Etymon srd. Translations French eau à la bouche English mouth water Spanish boca agua (hacérsele la) Italian acquolina German Wasser das im Mund läuft (Appetit).

sabunadòra , nf: samunadora Definition fémina, o màchina, chi sàmunat s'orrobba, fémina samunandho Synonyms e antonyms labadora, lavandera, lessiera Sentences ndhe fia istracu de l'intèndhere afolfighèndhemi su bighinadu cun sas sabunadoras (G.Ruggiu)◊ oe tenes cumbénios in domo coment'e frigoríferu e samunadora Etymon srd. Translations French blanchisseuse, machine à laver English laundress, fishwife, washing machine Spanish lavandera, lavadora Italian lavandàia, lavatrìce German Waschfrau, Waschmaschine.

salibèdhas , nf pl Definition salias longas, sa salia chi essit pentzandho o castiandho cosas bonas de papare Translations French eau à la bouche English mouth water Spanish saliva, agua Italian acquolina (in bócca) German Speichel im Mund zusammenlaufen) (Wasser).

samunàda , nf Definition su samunare Synonyms e antonyms labada, sapunada, sciacuada Sentences dadi una samunada, ca ses totu brutu! ◊ dogni samunada leat su pizu sou Etymon srd. Translations French passer à l'eau English wash Spanish lavado Italian lavata German Waschen.

sarràcu , nm: serrache, serracru, serracu Definition aina a lama larga o istrinta, a dentes a una parte, po segare linna, pudare, de pigare a una manu / bogai is dentis a su s. = acutzare su serracu Synonyms e antonyms serrúciu Sentences una dí, mi contàt sa mamma, nanca nc'iat donau sa conca a unu serracu e si fut totu sciguriau! ◊ custu cane mi fit ammustranne cudhas sannas chi pariant unu serracu! Scientific Terminology ans Etymon ctl. xarrac, xerrac Translations French égoïne, scie à main English ripsaw Spanish serrucho Italian segàccio, gattùccio German Fuchsschwanz, Lochsäge.

sarròne, sarròni, sarrónu , nm: serrone, serroni Definition genia de serra manna mancai de metro e mesu, a lama larga meda, a duas mànigas, de pigare a una manu ma in duos po segare o isperrare truncos mannos, linna grussa meda (ma fintzes serra pitica de pigare a solos a una manu po segare cambos e naes pudandho); bobboi chi andhat asuta de terra modhe, trebballada, e si papat s'arraighina modhe de sa cosa prantada de pagu: a logos est fintzes mardona, sórighe mannu de fogna; bobboi chi si papat sa gioga minuda e si che istichit aintru de su corgiolu, greme chi si papat sa linna, àteru greme in colore de castàngia chi podet fàere in su casu; brutore a meda in dossu; in cobertantza, su vítziu de abbetiare pruschetotu candho unu no tenet arrexone Synonyms e antonyms serra / serracu / chibudhalzu, cugumbiraxu, istampasucros, morucibudhu / tzerrone, zannarolu, zànnaru / muga, sordi / tostorrímine Idioms csn: intriscare o gitonare su serrone = illargare sas dentes a manera de li fàghere s'istrada e segare menzus; intrare su serrone a unu = acucai, bènniri a conca s'idea, s'abbétia de fai ccn. cosa Sentences s'arruaxu iscarràfiat che serroni ◊ passada sa bistrale, su serrone: acò totu distruta sa foresta! ◊ s'élighe chi bi fit in su cuile ndhe l'ant segadu a serrone ◊ usaiat sas rimas che serrone: dae cussu ndh'est s'ódiu dipesu! 2. cherent remíntidas sas pumatas ca medas che las at segadas su serrone 4. zughet fintzas su serrone in cambutzos de cantu est brutu, putzidha! 5. lasso a muzere mia emancipare a patu chi no l'intret su serrone de cherrer paltorire a bolt'apare! (L.Ilieschi)◊ fuit dies e dies ammudurradu, a bortas pranghiat, no ischia mancu proite… giughiat che unu serrone in cherbedhos! Surnames and Proverbs smb: Serroni Scientific Terminology ans, crp, gryllotalpa gryllotalpa Etymon srd. Translations French grande scie à deux poignées English big saw, mole cricket Spanish serrón, tronzador Italian segóne German Zugsäge.

sbertài , vrb Definition furare a unu su chi portat in busciaca, in pitzu, comente faent is manilestros in passada, mescamente a fura prana chi mancu si ndhe sapint Translations French voler (le sac a main) English to pick someone's pocket Spanish robar Italian borseggiare German stehlen.

scaràda , nf: iscarada*, scarara Definition genia de cuntratu po fàere unu trebballu a prétziu firmu; genia de trebballu chi si faet in pischera (si càmbiant noas totu is cannitzadas o prantas) Idioms csn: pigai o donai faina, comparai, bèndiri a s.; fuedhai a s. = faedhare chentza rispetu, chentza birgonza; a s. = (puru) unu ifatu de s'àteru, a meda, a cótimu, a trivas Sentences no ti mortificas pighendi scaradas, pagus giorronadas fais a su mesi ◊ messànt a scarada, po si fai onori ◊ dhoi at genti istenteriada chi est a scarada fendi tontesas ◊ anguidha a scarada!… a scarada anguidha bella!… 2. de sa classi mia ndi tengu unu cun su bràciu bogau, unu cun su brúciu segau, una cun sa manu pista… a scarada! 3. e it'est cussa scarara de "gruppi folk"?! Translations French travail à la pièce (aux pièces) English job contract Spanish destajo Italian còttimo German Akkord, Akkordarbeit.

scaradéri , agt, nm Definition chi o chie treballat a iscarada, fatu e a bidha Sentences su meri bolliat màniga arrullada, de su scaraderi e de su serbidori, messendi ◊ su scaraderi leat pro paga su tantu de su sèmene de su trigu chi ndhe messat Etymon srd. Translations French ouvrier travaillant à la pièce English jobber Spanish destajista Italian cottimista German Akkordarbeiter.

schiribitzósu , agt Definition chi faet o pentzat schiribitzos Synonyms e antonyms fantasiosu, pantasiosu Etymon srd. Translations French qui a beaucoup d'imagination English fanciful Spanish soñador Italian fantasióso German phantasievoll.

sdorrobbatóriu , nm: idorrobbatóriu* Definition fura manna fata cun sa fortza e cun is armas Synonyms e antonyms acrassamentu, arrelantzu, bardana, fura, irrobbatóriu, ladratzonia, ladroneria, sdorrobbu, torrobbatóriu Sentences iat capitau chi iant fatu unu sdorrobbatóriu e is bandidus fiant aprobiaus a campusantu po dividí sa fura Translations French vol à main armée English robbery Spanish atraco, asalto Italian rapina German Überfall.

sechérru , agt, nm: sicherru, sigherru Definition chi est (o tanti chi est) apenas giustu, o fintzes própriu giustu giustu, su tantighedhu chi bastat, su tanti giustu chi serbit a unu bisóngiu / a sigherru = secherre, zustu zustu Synonyms e antonyms necessàriu Sentences si nche fit andhau chin sos úrtimos secherros sodhos de sa paca ◊ as a campare sèmpere in predarjos e in sartos de tzimentu penàndhelu secherru, su bucone (G.Piga)◊ est arrejonanne in vitzichesu secherru 2. a bidha ghirabant a sas ocasiones de notu e abbarrabant su secherru, chin su contipizu de torrarent a su manizu ◊ su secherru in dommo bi est sèmpere istau 3. su tzapadore tirat e campat a sigherru, che cundennadu Etymon srdn. Translations French juste, à peine suffisant English enough Spanish lo suficiente Italian quanto basta German gerade ausreichend.

seghèto , nm Definition aina a dentes pitichedhedhas adata po segare ferru o àteru materiale tostau Scientific Terminology ans Translations French scie à métaux English hacksaw Spanish sierra para metal Italian seghétto German Metallsäge.

servíglia , nf Definition genia de pratígliu chi si ponet asuta de una tassa o de un'ampudha portandho a bufare Synonyms e antonyms piatígliu Etymon ctl.a servilla Translations French soucoupe à verre English saucer Spanish posavasos Italian sottocòppa German Glasuntersatz.

sílicu , nm, agt: sírigu, síricu Definition su grème o bobboi chi faet sa seda; nau de ccn. po su carenale, chi est làngiu, fine fine Synonyms e antonyms fermesílicu / finigosu, iltrízile Surnames and Proverbs smb: Sirigu Scientific Terminology crp, crp, bombyx mori Etymon ltn. siricus Translations French ver à soie English silkworm Spanish gusano de seda Italian filugèllo German Seidenraupe.

sirídu , pps, agt Definition de sirire; nau de erba giai créschia, chi at fatu sa chima o candhelita Synonyms e antonyms intzeurrau, tudhidu / chimidu, folau, inchimiu Translations French qui a poussé la cime English sprung up Spanish brotado Italian pullulato, che ha fatto cima German gekeimt.

sochítu , nm: suchete, suchitu 1 Definition genia de papare fatu cun petza segada a biculedhos (mescamente de pudha, de conillu), posta a fríere unu pagu in su sufrissu fatu cun chibudha, pedrusèmene e un'aciunta de binu o aghedu e pagu pagu de abba, una ispergiadedha de píbere e sale Sentences gei tengu abetu bellu de mi fai su sochitu o s'anguli po Pasca!…◊ dhui tèngiu unu spitzuedhu de suchitu in su fogu Scientific Terminology mng Etymon ctl. suquet Translations French à la nage (cuc.) English stew Spanish guiso de carne Italian guazzétto German Ragout.

sortéri 1 , nm Definition donniuna de is personas o cosas chi si depent fàere a billetes, a chie (o su chi) essit, a chie tocat Translations French personnes ou choses à tirer au sort English drawing for (lots) Spanish lo que va a ser sorteado Italian sorteggiando German durch Los bestimmen.

spumadorédhu , nm Definition ispumadore pitichedhu po illimpiare is dentes apustis papau Sentences custu spumadoredhu est po s'isciacuai bèni is dentis Translations French brosse à dents English toothbrush Spanish cepillo Italian spazzolino German Zahnbürste.

strobedhalíngua , nm Definition filera de foedhos ue torrat unu sonu o síllabba chi cufundhet cun facilidade cun àtera chi dhi assimbígiat: es. unu crobu crésciu in d-una crobi de crésia si crediat crobu su prus togu de totu is trexentus crobus de sa Trexenta, ue torrat "cro", "cre", "to", "tre" Translations French série de mots difficiles à prononcer vite English tonguetwister Spanish trabalenguas Italian scioglilìngua German Zungenbrecher.