Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acalamàre , vrb rfl Definition èssere a assubentu comente est unu currendho, torrare àlidu a pelea Synonyms e antonyms assupai Translations French se fatiguer English to worry oneself Spanish jadear Italian affannarsi German keuchen.

afadiài, afadicàre , vrb: afatigai, fadiai Definition pigare a fadiga, a immarritzone Synonyms e antonyms cansai, istracare, strachedhai | ctr. pasai 2. fiat afadiau caiat trabballau meda Etymon srd. Translations French fatiguer English to tire Spanish cansar Italian affaticare German ermüden.

cansài , vrb: cansare, cantzai Definition fàere istracu, a immarritzone / cansai sa conca = fàghere de conca coment'e iscutinèndhela Synonyms e antonyms afadiai, fadiae, istracare, strachedhai Sentences cudhus falsus profetas si cantzànt in debbadas, preghendi ◊ ti cansas debbadas trabballendu de aici 2. su bentu de s'istadi ndi portat su fragu de su fogu e is itzérrius de is béstias assuentadas e cansadas ◊ candu seu cantzau mi crocu, candu ndi tèngiu gana trabballu Etymon ctl., spn. cansar Translations French fatiguer English to tire Spanish cansar Italian stancare German anstrengen.

fadiàe, fadiài, fadiàri , vrb: afadiai, fadicare, fadigare, fatigai Definition pigare a immarritzone a fortza de trebballare, camminare meda o fàere isfortzu Synonyms e antonyms cansai, istimpidare, istracare, peleai, strachedhai | ctr. pasai, sfadiai Sentences curriant sempri sentza de si fadiai ◊ eus a camminai abbellu e candu si fadiaus si pasiaus ◊ babbu tuo at faticatu note e die pro lassare totu a tie Etymon ltn. *faticare Translations French peiner, se fatiguer, accabler English to work hard, to prostrate Spanish esforzarse Italian faticare, prostrare German ermüden, schwächen.

ilvilíre , vrb: irvilire, isvilire, ivilire Definition fàere a gana lègia, orròschere, fàere naschire arrefudu Synonyms e antonyms abbolotai, aconare, afastiai, agrungiai, ascamare, colloviare, dirgustare, isbolotiare, iserare, istomacare, spreai, tolocare / ifadare, istufare Sentences daghi si est atatu e isvilidu ti at bogadu sa fune a t'isbrocare (A.D.Migheli)◊ candho m'irvilo de istare fora mi recuo ◊ istat intro intanadu che colora e no s'irvilit de su tantu sere ◊ nara impresse, chi cun sa ciarra tua ti apo irvilidu! 2. ch'est intro de s'ostera bufendhe dai oltaedie, solu, nemos lu càlculat e finas sa butighinaja ndh'est isvilida de li nàrrere a si moderare ◊ nde so isvilidu de fàghere semper su púpulu 3. custa fit una purga solu a l'intèndhere, ca ilviliat a chie sisiat! Surnames and Proverbs prb: màndhigu continu, màndhigu isvilidu Etymon itl. svilire Translations French dégoûter, fatiguer, se lasser English to make sick, to bore, to be bored Spanish repugnar, aburrirse Italian nauseare, stuccare, annoiarsi German anekeln, sich langweilen, belästigen.

istimpidàre , vrb Definition pigare un'istimpida, una cadha, pelea o múngia manna Synonyms e antonyms cansai, fadiae, istracare, peleai, strachedhai | ctr. pasai Etymon srd. Translations French peiner, se fatiguer English to work hard Spanish darse un tute, cansarse Italian fare una sfaticata German sich abschinden.

istracàre , vrb: istragai, istragare, stracai Definition fàere a immarritzone, fàere trebballare o fàere isfortzu fintzes a sentire sa pelea de si pàrrere de no pòdere sighire a fàere cosa o de àere gana de pàusu; fintzes orròschere, passare sa gana de fàere cosa Synonyms e antonyms afadiai, cansai, fadiae, iddobbare, strachedhai / arrebbentare, istajire / arròsciri | ctr. pasai Sentences su istare frimmos istracat prus de calesisiat travallu ◊ istracat su tzaponzu, ma fintzas s'istúdiu, balla! ◊ cussu ballu mi at totu istragau! 2. istracadu ti ndhe ses de cramare chentza chi ti rispondhat neune? 3. issu est un'ómini istragau de su trabbàlgiu! Etymon itl. straccare Translations French fatiguer English to tire Spanish cansar Italian stancare, logorare German ermüden.

peleài, peleàre , vrb: apeliai, peliai Definition pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet Synonyms e antonyms fadiae, ghimallai, matanare, penai, trumentai / apiliare, pedie Sentences o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?! 2. est de diora peliendi po dhi bendi sa domu Etymon spn. Translations French combattre, se fatiguer, demander avec insistance English to fight, to worry oneself, to ask insistently Spanish pelear, pedir con insistencia, instar Italian combàttere, affannarsi, chièdere con insistènza German kämpfen, streiten, sich abmühen, sich ängstigen, um etwas bitten (eindringlich).

pistorjàre , vrb Definition pistare pruschetotu in su sensu de si pigare múngia, matana, pelea meda Synonyms e antonyms pistatzare, pistongiai, pistorai Sentences in custa terra pistorjada dae milli peleas no si pesat frama chi ómine no cherjat ◊ no est de nemos sa neche e no bi est su bisonzu de bos pistorjare tra frades ◊ che cheriat ispèrdere su fenapu pistorjàndhesi chin su picu Etymon srd. Translations French fatiguer, affliger English to weary, to harrass Spanish afanarse Italian affaticare, travagliare German anstrengen, sich betrüben.

rabanàre , vrb Definition pigare pelea, múngia manna, trebballare meda Synonyms e antonyms frustatzare, isballare, istrabatzare, peleare, stravaciai Sentences già rabanat pagu cussu póveru cristianu!… Etymon itl. arrapinarsi Translations French se fatiguer English to overwork oneself Spanish agotar, matarse Italian strapazzarsi German sich strapazieren.