acalamàre , vrb rfl Definizione
èssere a assubentu comente est unu currendho, torrare àlidu a pelea
Sinonimi e contrari
assupai
Traduzioni
Francese
se fatiguer
Inglese
to worry oneself
Spagnolo
jadear
Italiano
affannarsi
Tedesco
keuchen.
afadiài, afadicàre , vrb: afatigai,
fadiai Definizione
pigare a fadiga, a immarritzone
Sinonimi e contrari
cansai,
istracare,
strachedhai
| ctr.
pasai
2.
fiat afadiau caiat trabballau meda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fatiguer
Inglese
to tire
Spagnolo
cansar
Italiano
affaticare
Tedesco
ermüden.
cansài , vrb: cansare,
cantzai Definizione
fàere istracu, a immarritzone / cansai sa conca = fàghere de conca coment'e iscutinèndhela
Sinonimi e contrari
afadiai,
fadiae,
istracare,
strachedhai
Frasi
cudhus falsus profetas si cantzànt in debbadas, preghendi ◊ ti cansas debbadas trabballendu de aici
2.
su bentu de s'istadi ndi portat su fragu de su fogu e is itzérrius de is béstias assuentadas e cansadas ◊ candu seu cantzau mi crocu, candu ndi tèngiu gana trabballu
Etimo
ctl., spn.
cansar
Traduzioni
Francese
fatiguer
Inglese
to tire
Spagnolo
cansar
Italiano
stancare
Tedesco
anstrengen.
fadiàe, fadiài, fadiàri , vrb: afadiai,
fadicare,
fadigare,
fatigai Definizione
pigare a immarritzone a fortza de trebballare, camminare meda o fàere isfortzu
Sinonimi e contrari
cansai,
istimpidare,
istracare,
peleai,
strachedhai
| ctr.
pasai,
sfadiai
Frasi
curriant sempri sentza de si fadiai ◊ eus a camminai abbellu e candu si fadiaus si pasiaus ◊ babbu tuo at faticatu note e die pro lassare totu a tie
Etimo
ltn.
*faticare
Traduzioni
Francese
peiner,
se fatiguer,
accabler
Inglese
to work hard,
to prostrate
Spagnolo
esforzarse
Italiano
faticare,
prostrare
Tedesco
ermüden,
schwächen.
ilvilíre , vrb: irvilire,
isvilire,
ivilire Definizione
fàere a gana lègia, orròschere, fàere naschire arrefudu
Sinonimi e contrari
abbolotai,
aconare,
afastiai,
agrungiai,
ascamare,
colloviare,
dirgustare,
isbolotiare,
iserare,
istomacare,
spreai,
tolocare
/
ifadare,
istufare
Frasi
daghi si est atatu e isvilidu ti at bogadu sa fune a t'isbrocare (A.D.Migheli)◊ candho m'irvilo de istare fora mi recuo ◊ istat intro intanadu che colora e no s'irvilit de su tantu sere ◊ nara impresse, chi cun sa ciarra tua ti apo irvilidu!
2.
ch'est intro de s'ostera bufendhe dai oltaedie, solu, nemos lu càlculat e finas sa butighinaja ndh'est isvilida de li nàrrere a si moderare ◊ nde so isvilidu de fàghere semper su púpulu
3.
custa fit una purga solu a l'intèndhere, ca ilviliat a chie sisiat!
Cognomi e Proverbi
prb:
màndhigu continu, màndhigu isvilidu
Etimo
itl.
svilire
Traduzioni
Francese
dégoûter,
fatiguer,
se lasser
Inglese
to make sick,
to bore,
to be bored
Spagnolo
repugnar,
aburrirse
Italiano
nauseare,
stuccare,
annoiarsi
Tedesco
anekeln,
sich langweilen,
belästigen.
istimpidàre , vrb Definizione
pigare un'istimpida, una cadha, pelea o múngia manna
Sinonimi e contrari
cansai,
fadiae,
istracare,
peleai,
strachedhai
| ctr.
pasai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
peiner,
se fatiguer
Inglese
to work hard
Spagnolo
darse un tute,
cansarse
Italiano
fare una sfaticata
Tedesco
sich abschinden.
istracàre , vrb: istragai,
istragare,
stracai Definizione
fàere a immarritzone, fàere trebballare o fàere isfortzu fintzes a sentire sa pelea de si pàrrere de no pòdere sighire a fàere cosa o de àere gana de pàusu; fintzes orròschere, passare sa gana de fàere cosa
Sinonimi e contrari
afadiai,
cansai,
fadiae,
iddobbare,
strachedhai
/
arrebbentare,
istajire
/
arròsciri
| ctr.
pasai
Frasi
su istare frimmos istracat prus de calesisiat travallu ◊ istracat su tzaponzu, ma fintzas s'istúdiu, balla! ◊ cussu ballu mi at totu istragau!
2.
istracadu ti ndhe ses de cramare chentza chi ti rispondhat neune?
3.
issu est un'ómini istragau de su trabbàlgiu!
Etimo
itl.
straccare
Traduzioni
Francese
fatiguer
Inglese
to tire
Spagnolo
cansar
Italiano
stancare,
logorare
Tedesco
ermüden.
peleài, peleàre , vrb: apeliai,
peliai Definizione
pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet
Sinonimi e contrari
fadiae,
ghimallai,
matanare,
penai,
trumentai
/
apiliare,
pedie
Frasi
o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?!
2.
est de diora peliendi po dhi bendi sa domu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
combattre,
se fatiguer,
demander avec insistance
Inglese
to fight,
to worry oneself,
to ask insistently
Spagnolo
pelear,
pedir con insistencia,
instar
Italiano
combàttere,
affannarsi,
chièdere con insistènza
Tedesco
kämpfen,
streiten,
sich abmühen,
sich ängstigen,
um etwas bitten (eindringlich).
pistorjàre , vrb Definizione
pistare pruschetotu in su sensu de si pigare múngia, matana, pelea meda
Sinonimi e contrari
pistatzare,
pistongiai,
pistorai
Frasi
in custa terra pistorjada dae milli peleas no si pesat frama chi ómine no cherjat ◊ no est de nemos sa neche e no bi est su bisonzu de bos pistorjare tra frades ◊ che cheriat ispèrdere su fenapu pistorjàndhesi chin su picu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fatiguer,
affliger
Inglese
to weary,
to harrass
Spagnolo
afanarse
Italiano
affaticare,
travagliare
Tedesco
anstrengen,
sich betrüben.
rabanàre , vrb Definizione
pigare pelea, múngia manna, trebballare meda
Sinonimi e contrari
frustatzare,
isballare,
istrabatzare,
peleare,
stravaciai
Frasi
già rabanat pagu cussu póveru cristianu!…
Etimo
itl.
arrapinarsi
Traduzioni
Francese
se fatiguer
Inglese
to overwork oneself
Spagnolo
agotar,
matarse
Italiano
strapazzarsi
Tedesco
sich strapazieren.