isbatizài, isbatizàre , vrb: sbatillai, sbatizai Definition àere segamentos de conca cun ccn. cosa o chistione, iscúdere o atumbare a ccn. logu, pigare múngia, carda Synonyms e antonyms aciapuai, atapai 1 / atormentai, imbatijare Etymon srd. Translations French se creuser la cervelle English to bang, to rack one's brain Spanish devanarse los sesos Italian sbatacchiare, lambiccarsi il cervèllo German sich den Kopf zerbrechen.

iscaldíre , vrb: iscardire, scardiri Definition giare o fàere caente in ccn. logu o a calecuna cosa; ispitzulare, freare sa pedhe a fortza de frigare cun cosa tostada Synonyms e antonyms acalorire, caentare, caglientai, cheghentare, iscaentare, iscardillare / friai, malandrare | ctr. ifridare Sentences in cudhas dies malas de ierru rechedit su fogu a s'iscaldire ◊ acúrtzia a su fogu a t'iscardire! ◊ cun cussa linna faghimis su fogu e nos iscardimis 2. cussa robba tètera mi at totu iscardidu comente tocat sa carre ◊ sas iscarpas noas mi ant iscardidu su cambutzu e pitigadu puru, a su friga friga 3. iscardi custos coros fritos! Etymon srd. Translations French chauffer, rougir la peau sous l'effet du frottement English to heat, to redden the skin by rubbing Spanish calentar, enrojecer Italian scaldare, arrossare la pèlle per sfregaménto German erwärmen, durch Reiben röten.

iscaràda , nf: iscarata, scarada Definition genia de cuntratu po fàere unu trebballu a prétziu firmu, de pagare unu tanti chentza fàere contu de su tempus, a su chi si faet su trebballante: s'impreat agiummai solu coment'e avb. Synonyms e antonyms iscaru Idioms csn: fuedhai a s'i. = de una manera irfatzida; pesai a i. = pesare a ogru; a i. = a bínchidas, a fuliadura, a meda; bèndiri a i. = totu paris, totu sa cosa a una borta (itl. in blòcco); papare a i. = a satzadura a tropu Sentences ndi at messau de trigu a iscarada, cuss'ómini!… 2. mancai istracus, faint a iscarada cantendu ◊ cussus si ant giogau a s'iscarada su mantedhu miu ◊ s'intendiat sa genti cantendu a iscarada ◊ ciocedhu, porcu mannale, papa a s'iscarada già pagas totu a nadale! (G.A.Cossu)◊ sento sos basos chi ti dei a cua, mentres cun àtere ses a s'iscarada maseda e tzega! ◊ custas cosas bosatrus dhas osservais a s’iscarada, ma sena de sintzeridadi 3. ocannu dhoi at ceréxia a iscarada ◊ cun cussa conca isbuida de pobidhu miu chi pigat fogu coment'e un'alluminu, is fillus benint a iscarada! Etymon ctl. escarada Translations French travail à la pièce, effrontément English job contract, cheekily Spanish destajo, descaradamente Italian a gara, còttimo, sfacciataménte German um die Wette, Akkord, frech.

ischissonàre , vrb: iscrissonare, scriscionai Definition bogare sa raga (ischissone) a sa castàngia, bogare sa castàngia de su corgiolu ispinosu Synonyms e antonyms irragare, iscocotare, iscucudhare Sentences mi pogno a iscrissonare castagna a manos límpias! ◊ est ischissonanno e bodhinno castagna Etymon srd. Translations French enlever la bogue English to husk Spanish quitar el erizo de las castañas, escabuchar Italian diricciare German Eßkastanien schälen.

iscoitài, iscoitàre , vrb: iscoitzare, scoetai Definition iscutulare sa coa; mòvere a cropu de dónnia betu comente faet su pische, su lampu e àteru (nau fintzes in su sensu de fuire); iscabbúllere, isfrancare Synonyms e antonyms ischirchinare / iscabbúllere Sentences bido su cane meu iscoitzendhe 2. sos carabbineris truvant sos cavadhos e acudint a ndhe víere unu iscoitandhe in sa malesa ◊ sos lampos iscoitant de una parte a s'àtera de s'aera 3. duos ant pilisau briga e sa muzere de s’unu est andhada a che iscoitare su maridu de manos de s'àteru ◊ deo voche apo iscoitadu dae manos de sos inimicos vostros! Etymon srd. Translations French frétiller de la queue, se démener English to wag its tail, to squirm Spanish colear, menear, escabullirse Italian scodinzolare, dimenarsi German schwänzeln, sich hin und her bewegen.

isconchinàre , vrb: sconchiai Definition mòvere sa conca po nàrrere chi una cosa no est deasi, chi unu no est de acórdiu, giare cropos cun sa conca Synonyms e antonyms isconchidare, isconculare, scorrociai, tzilibbecare, tzurumbecare Sentences sas betzighedhas si sunt cheghentanne, isconchinanne e a tremuledha Etymon srd. Translations French secouer la tête English to shake one's head Spanish mover la cabeza Italian scrollare il capo German den Kopf schütteln.

iscurrentàre , vrb Definition pigare a iscurrentziadura, fàere a cussos Etymon srd. Translations French avoir la diarrhée English to have diarrhoea Spanish tener diarrea Italian avére la diarrèa German Durchfall haben.

isgangagliàre , vrb Definition erríere a iscracàlios, a tzérrios, mòrrere de s'errisu Synonyms e antonyms chighigliare, iscacagliare Etymon srd. Translations French rire à se décrocher la mâchoire English to split one's sides with laughter Spanish desternillarse de risa Italian sganasciarsi dalle risa German sich krummlachen.

ismandroníre , vrb Definition lassare sa mandronia, fàere passare sa mandronia Synonyms e antonyms smandronai, spreitzai | ctr. ammandronare, ammandronire Etymon srd. Translations French guérir de la paresse English to act Spanish desemperezarse Italian spoltronire German die Faulheit austreiben.

istagílu , nm: istàgiu, istàgliu, istallu, istazu Definition una genia de cuntratu: a cótimu, a impresa Synonyms e antonyms agiustada, scarada Etymon spn., ctl. destajo, estall Translations French travail à la pièce English job contract Spanish destajo Italian còttimo German Akkord.

istancàre , vrb: istangai, istangare, stangai Definition apuntedhare cun istanga (pruschetotu is gennas) Synonyms e antonyms istangonare Sentences cherias istanga forte pro t'istangare sa zanna Etymon srd. Translations French mettre la barre, bâcler English to bar Spanish trancar Italian stangare German verrammeln.

istelevràre , vrb Definition istare pentzandho e torrandho a pentzare a sa cosa chentza arrennèscere a cumprèndhere o lòmpere a un'arresurtau Synonyms e antonyms immaginai, immelmedhare, istorronare, penciai, scimingiai Sentences no t'istelevres, tantu dai su meu no mi bogas! ◊ comintzeit a istelevrare cun atentzione subra de sa natura de cussu cristianu (M.Bua)◊ candho est ammurrionadu m'istelevro deo pro cuntentare a isse! Etymon spn. descerebrar Translations French se creuser la cervelle English to rack one's brain Spanish comerse el coco Italian lambiccarsi il cervèllo German sich den Kopf zerbrechen.

istelévru , nm Synonyms e antonyms ifraschédhiu, scimíngiu Sentences sa de su catolaju est un'arte de istelevru (P.Casu)◊ comintzei a bisare sonnos dendhe bolu a chentu istelevros (M.Bua)◊ no ischiat si crere a cudhu contu o lu leare pro istelevru de unu betzu rembambidu Etymon srd. Translations French action de se creuser la cervelle English licking Spanish comedura de coco Italian lambiccaménto German Kopfzerbrechen.

istincàre , vrb Definition torrare a istincu, illangiare meda a fortza de istare chentza papare Synonyms e antonyms apedhuncare, illanzigare, irromasire, isminunchire, scalaxiri, slangiri Sentences s'ómine, si no est istirau a minore, torrat a risu, sa gana li sichit sas códias, istincat e si bufat sos pódhighes ◊ at presu su cabadhu a unu chercu e l'at lassau bíndhichi dies a istincare, pro che li bocare su bíssiu de manicare Etymon srd. Translations French faire la faim English to go hungry Spanish adelgazar, enflaquecer Italian far la fame German hungern.

istochitzatòre , nm Definition chie giaet (o at giau) s'istocada Synonyms e antonyms stochidhadore Etymon srd. Translations French qui frappe de la pointe, d'estoc English stabber Spanish estoqueador Italian stoccatóre German wer Degenstöße versetzt.

istutuinàre , vrb Definition illebiare, abbrandhare su sabore forte (de is papares grassos) Translations French atténuer la saveur English to moderate a flavour Spanish atenuar el sabor Italian attutire il sapóre dei cibi German den Geschmack mildern.

la , prn: dha* Definition prn. fémina de 3ˆ p. o de cosa (pl. las), fintzes chistione o cosa no tanti precisa: impreau sèmpere coment'e cumplementu ogetu po cosa nomenada innanti (sinono si arrepitit su cuncetu o inditat chistione genérica, es. mi la so timindhe/so timindhemila), andhat bene iscritu abbandha de su vrb. candho si narat innanti de custu (la leo, la ponzo, mi las lasso), ma nau apustis andhat méngius iscritu totu a unu, enclíticu, fintzes cun calecun'àteru elementu, mescamente avb. (leamila!, so poníndhela, batimindhela!, so lassèndhelas) Sentences a cussa zòvana la cherent a cojare ◊ at bidu una bella zòvana e si la fit abbaidendhe che macu! ◊ la fato deo o la faghes tue custa faina? ◊ e fàghela tue! ◊ cramandhela, a fiza tua! ◊ a fiza tua cramadindhela ca est in ziru! 2. como la serro, ca so timindhe de ti àere feridu cun custu lastimosu cantu ◊ chie male la pensat peus la faghet ◊ agàbbala! finimila! ◊ ma za fis timindhedila, za! ◊ - Cantendhedila? - Cantendhemila! ◊ a ti faedhare s'ingresu cherias? ispuligadila, como!◊ che amus bidu a Pascualinu falandhe cuntentu che pasca e fruschiandhesila ◊ custa cosa leamichela! ◊ su mànigu chi nos amus leadu a campu no nos l'at fata e semus abbarrados tota die famidonzos! Translations French la English her Spanish la Italian la German sie, es, ihn.

launèdhas , nf pl: leonedhas, leunedhas, lionedhas, liunedhas Definition genia de aina antiga meda a tres cannas po sonare a suladura; in cobertantza, genia de idea mala, cosa chi si timet, mémula / partes de is l.: tumbu, mancosa, mancosedha, cabitzinu (croba, loba: tumbu + mancosa); cuntzertu (su c.) = unu giogu, totu is tres cannas; launedha de forrani = pipiriolu de fenu Synonyms e antonyms bísonas, bisones, bísosas, cannas, trubedhas / grima Sentences sos pitzinnos andhabant a fàchere leonedhas a una tanca de trídicu ◊ su danesu Bentzon at fatu istúdiu abberu mannu subra de sas launedhas! ◊ tiu Frori fut su mellus sonadori de launedhas 2. zeo fia contrària po cudha leonedha chi mi aiat intrau in conca sa biada Scientific Terminology sjl Etymon ltn. ligulella Translations French instrument de musique à vent sard, à trois tuyau en roseau et la bouche comme réservoir d’air English launedhas (typical reed-pipe of Sardinia) Spanish instrumento músico de trés tubos típico de Cerdeña Italian spècie di zampógna tìpica sarda German sardische Hirtenflöte.

lentoràre , vrb: lentoriare Definition betare o calare lentore, fintzes fàere abbighedha fine che lentore Synonyms e antonyms lentorire, orrosiai, saghinare, serenai 1 Sentences lentorat in sas notes de istiu ◊ chelos, lentoriade!◊ su sede lentoriadu est lentu Etymon srd. Translations French deposer de la rosée English to fall dew Spanish rociar Italian cadér rugiada German tauen.

ludadúra , nf Definition su ludai Synonyms e antonyms illudradura Etymon srd. Translations French trempage dans la boue English lute Spanish embarradura, embarrado Italian lutatura, lutazióne German Bestreichen mit Lehm, Schlammbad.

«« Search again