isbatizài, isbatizàre , vrb: sbatillai, sbatizai Definizione àere segamentos de conca cun ccn. cosa o chistione, iscúdere o atumbare a ccn. logu, pigare múngia, carda Sinonimi e contrari aciapuai, atapai 1 / atormentai, imbatijare Etimo srd. Traduzioni Francese se creuser la cervelle Inglese to bang, to rack one's brain Spagnolo devanarse los sesos Italiano sbatacchiare, lambiccarsi il cervèllo Tedesco sich den Kopf zerbrechen.

iscaldíre , vrb: iscardire, scardiri Definizione giare o fàere caente in ccn. logu o a calecuna cosa; ispitzulare, freare sa pedhe a fortza de frigare cun cosa tostada Sinonimi e contrari acalorire, caentare, caglientai, cheghentare, iscaentare, iscardillare / friai, malandrare | ctr. ifridare Frasi in cudhas dies malas de ierru rechedit su fogu a s'iscaldire ◊ acúrtzia a su fogu a t'iscardire! ◊ cun cussa linna faghimis su fogu e nos iscardimis 2. cussa robba tètera mi at totu iscardidu comente tocat sa carre ◊ sas iscarpas noas mi ant iscardidu su cambutzu e pitigadu puru, a su friga friga 3. iscardi custos coros fritos! Etimo srd. Traduzioni Francese chauffer, rougir la peau sous l'effet du frottement Inglese to heat, to redden the skin by rubbing Spagnolo calentar, enrojecer Italiano scaldare, arrossare la pèlle per sfregaménto Tedesco erwärmen, durch Reiben röten.

iscaràda , nf: iscarata, scarada Definizione genia de cuntratu po fàere unu trebballu a prétziu firmu, de pagare unu tanti chentza fàere contu de su tempus, a su chi si faet su trebballante: s'impreat agiummai solu coment'e avb. Sinonimi e contrari iscaru Modi di dire csn: fuedhai a s'i. = de una manera irfatzida; pesai a i. = pesare a ogru; a i. = a bínchidas, a fuliadura, a meda; bèndiri a i. = totu paris, totu sa cosa a una borta (itl. in blòcco); papare a i. = a satzadura a tropu Frasi ndi at messau de trigu a iscarada, cuss'ómini!… 2. mancai istracus, faint a iscarada cantendu ◊ cussus si ant giogau a s'iscarada su mantedhu miu ◊ s'intendiat sa genti cantendu a iscarada ◊ ciocedhu, porcu mannale, papa a s'iscarada già pagas totu a nadale! (G.A.Cossu)◊ sento sos basos chi ti dei a cua, mentres cun àtere ses a s'iscarada maseda e tzega! ◊ custas cosas bosatrus dhas osservais a s’iscarada, ma sena de sintzeridadi 3. ocannu dhoi at ceréxia a iscarada ◊ cun cussa conca isbuida de pobidhu miu chi pigat fogu coment'e un'alluminu, is fillus benint a iscarada! Etimo ctl. escarada Traduzioni Francese travail à la pièce, effrontément Inglese job contract, cheekily Spagnolo destajo, descaradamente Italiano a gara, còttimo, sfacciataménte Tedesco um die Wette, Akkord, frech.

ischissonàre , vrb: iscrissonare, scriscionai Definizione bogare sa raga (ischissone) a sa castàngia, bogare sa castàngia de su corgiolu ispinosu Sinonimi e contrari irragare, iscocotare, iscucudhare Frasi mi pogno a iscrissonare castagna a manos límpias! ◊ est ischissonanno e bodhinno castagna Etimo srd. Traduzioni Francese enlever la bogue Inglese to husk Spagnolo quitar el erizo de las castañas, escabuchar Italiano diricciare Tedesco Eßkastanien schälen.

iscoitài, iscoitàre , vrb: iscoitzare, scoetai Definizione iscutulare sa coa; mòvere a cropu de dónnia betu comente faet su pische, su lampu e àteru (nau fintzes in su sensu de fuire); iscabbúllere, isfrancare Sinonimi e contrari ischirchinare / iscabbúllere Frasi bido su cane meu iscoitzendhe 2. sos carabbineris truvant sos cavadhos e acudint a ndhe víere unu iscoitandhe in sa malesa ◊ sos lampos iscoitant de una parte a s'àtera de s'aera 3. duos ant pilisau briga e sa muzere de s’unu est andhada a che iscoitare su maridu de manos de s'àteru ◊ deo voche apo iscoitadu dae manos de sos inimicos vostros! Etimo srd. Traduzioni Francese frétiller de la queue, se démener Inglese to wag its tail, to squirm Spagnolo colear, menear, escabullirse Italiano scodinzolare, dimenarsi Tedesco schwänzeln, sich hin und her bewegen.

isconchinàre , vrb: sconchiai Definizione mòvere sa conca po nàrrere chi una cosa no est deasi, chi unu no est de acórdiu, giare cropos cun sa conca Sinonimi e contrari isconchidare, isconculare, scorrociai, tzilibbecare, tzurumbecare Frasi sas betzighedhas si sunt cheghentanne, isconchinanne e a tremuledha Etimo srd. Traduzioni Francese secouer la tête Inglese to shake one's head Spagnolo mover la cabeza Italiano scrollare il capo Tedesco den Kopf schütteln.

iscurrentàre , vrb Definizione pigare a iscurrentziadura, fàere a cussos Etimo srd. Traduzioni Francese avoir la diarrhée Inglese to have diarrhoea Spagnolo tener diarrea Italiano avére la diarrèa Tedesco Durchfall haben.

isgangagliàre , vrb Definizione erríere a iscracàlios, a tzérrios, mòrrere de s'errisu Sinonimi e contrari chighigliare, iscacagliare Etimo srd. Traduzioni Francese rire à se décrocher la mâchoire Inglese to split one's sides with laughter Spagnolo desternillarse de risa Italiano sganasciarsi dalle risa Tedesco sich krummlachen.

ismandroníre , vrb Definizione lassare sa mandronia, fàere passare sa mandronia Sinonimi e contrari smandronai, spreitzai | ctr. ammandronare, ammandronire Etimo srd. Traduzioni Francese guérir de la paresse Inglese to act Spagnolo desemperezarse Italiano spoltronire Tedesco die Faulheit austreiben.

istagílu , nm: istàgiu, istàgliu, istallu, istazu Definizione una genia de cuntratu: a cótimu, a impresa Sinonimi e contrari agiustada, scarada Etimo spn., ctl. destajo, estall Traduzioni Francese travail à la pièce Inglese job contract Spagnolo destajo Italiano còttimo Tedesco Akkord.

istancàre , vrb: istangai, istangare, stangai Definizione apuntedhare cun istanga (pruschetotu is gennas) Sinonimi e contrari istangonare Frasi cherias istanga forte pro t'istangare sa zanna Etimo srd. Traduzioni Francese mettre la barre, bâcler Inglese to bar Spagnolo trancar Italiano stangare Tedesco verrammeln.

istelevràre , vrb Definizione istare pentzandho e torrandho a pentzare a sa cosa chentza arrennèscere a cumprèndhere o lòmpere a un'arresurtau Sinonimi e contrari immaginai, immelmedhare, istorronare, penciai, scimingiai Frasi no t'istelevres, tantu dai su meu no mi bogas! ◊ comintzeit a istelevrare cun atentzione subra de sa natura de cussu cristianu (M.Bua)◊ candho est ammurrionadu m'istelevro deo pro cuntentare a isse! Etimo spn. descerebrar Traduzioni Francese se creuser la cervelle Inglese to rack one's brain Spagnolo comerse el coco Italiano lambiccarsi il cervèllo Tedesco sich den Kopf zerbrechen.

istelévru , nm Sinonimi e contrari ifraschédhiu, scimíngiu Frasi sa de su catolaju est un'arte de istelevru (P.Casu)◊ comintzei a bisare sonnos dendhe bolu a chentu istelevros (M.Bua)◊ no ischiat si crere a cudhu contu o lu leare pro istelevru de unu betzu rembambidu Etimo srd. Traduzioni Francese action de se creuser la cervelle Inglese licking Spagnolo comedura de coco Italiano lambiccaménto Tedesco Kopfzerbrechen.

istincàre , vrb Definizione torrare a istincu, illangiare meda a fortza de istare chentza papare Sinonimi e contrari apedhuncare, illanzigare, irromasire, isminunchire, scalaxiri, slangiri Frasi s'ómine, si no est istirau a minore, torrat a risu, sa gana li sichit sas códias, istincat e si bufat sos pódhighes ◊ at presu su cabadhu a unu chercu e l'at lassau bíndhichi dies a istincare, pro che li bocare su bíssiu de manicare Etimo srd. Traduzioni Francese faire la faim Inglese to go hungry Spagnolo adelgazar, enflaquecer Italiano far la fame Tedesco hungern.

istochitzatòre , nm Definizione chie giaet (o at giau) s'istocada Sinonimi e contrari stochidhadore Etimo srd. Traduzioni Francese qui frappe de la pointe, d'estoc Inglese stabber Spagnolo estoqueador Italiano stoccatóre Tedesco wer Degenstöße versetzt.

istutuinàre , vrb Definizione illebiare, abbrandhare su sabore forte (de is papares grassos) Traduzioni Francese atténuer la saveur Inglese to moderate a flavour Spagnolo atenuar el sabor Italiano attutire il sapóre dei cibi Tedesco den Geschmack mildern.

la , prn: dha* Definizione prn. fémina de 3ˆ p. o de cosa (pl. las), fintzes chistione o cosa no tanti precisa: impreau sèmpere coment'e cumplementu ogetu po cosa nomenada innanti (sinono si arrepitit su cuncetu o inditat chistione genérica, es. mi la so timindhe/so timindhemila), andhat bene iscritu abbandha de su vrb. candho si narat innanti de custu (la leo, la ponzo, mi las lasso), ma nau apustis andhat méngius iscritu totu a unu, enclíticu, fintzes cun calecun'àteru elementu, mescamente avb. (leamila!, so poníndhela, batimindhela!, so lassèndhelas) Frasi a cussa zòvana la cherent a cojare ◊ at bidu una bella zòvana e si la fit abbaidendhe che macu! ◊ la fato deo o la faghes tue custa faina? ◊ e fàghela tue! ◊ cramandhela, a fiza tua! ◊ a fiza tua cramadindhela ca est in ziru! 2. como la serro, ca so timindhe de ti àere feridu cun custu lastimosu cantu ◊ chie male la pensat peus la faghet ◊ agàbbala! finimila! ◊ ma za fis timindhedila, za! ◊ - Cantendhedila? - Cantendhemila! ◊ a ti faedhare s'ingresu cherias? ispuligadila, como!◊ che amus bidu a Pascualinu falandhe cuntentu che pasca e fruschiandhesila ◊ custa cosa leamichela! ◊ su mànigu chi nos amus leadu a campu no nos l'at fata e semus abbarrados tota die famidonzos! Traduzioni Francese la Inglese her Spagnolo la Italiano la Tedesco sie, es, ihn.

launèdhas , nf pl: leonedhas, leunedhas, lionedhas, liunedhas Definizione genia de aina antiga meda a tres cannas po sonare a suladura; in cobertantza, genia de idea mala, cosa chi si timet, mémula / partes de is l.: tumbu, mancosa, mancosedha, cabitzinu (croba, loba: tumbu + mancosa); cuntzertu (su c.) = unu giogu, totu is tres cannas; launedha de forrani = pipiriolu de fenu Sinonimi e contrari bísonas, bisones, bísosas, cannas, trubedhas / grima Frasi sos pitzinnos andhabant a fàchere leonedhas a una tanca de trídicu ◊ su danesu Bentzon at fatu istúdiu abberu mannu subra de sas launedhas! ◊ tiu Frori fut su mellus sonadori de launedhas 2. zeo fia contrària po cudha leonedha chi mi aiat intrau in conca sa biada Terminologia scientifica sjl Etimo ltn. ligulella Traduzioni Francese instrument de musique à vent sard, à trois tuyau en roseau et la bouche comme réservoir d’air Inglese launedhas (typical reed-pipe of Sardinia) Spagnolo instrumento músico de trés tubos típico de Cerdeña Italiano spècie di zampógna tìpica sarda Tedesco sardische Hirtenflöte.

lentoràre , vrb: lentoriare Definizione betare o calare lentore, fintzes fàere abbighedha fine che lentore Sinonimi e contrari lentorire, orrosiai, saghinare, serenai 1 Frasi lentorat in sas notes de istiu ◊ chelos, lentoriade!◊ su sede lentoriadu est lentu Etimo srd. Traduzioni Francese deposer de la rosée Inglese to fall dew Spagnolo rociar Italiano cadér rugiada Tedesco tauen.

ludadúra , nf Definizione su ludai Sinonimi e contrari illudradura Etimo srd. Traduzioni Francese trempage dans la boue Inglese lute Spagnolo embarradura, embarrado Italiano lutatura, lutazióne Tedesco Bestreichen mit Lehm, Schlammbad.

«« Cerca di nuovo