bullàncara , nf Definition
su fossighedhu in sa carre chi lassat su pigoni
Etymon
srd.
Translations
French
marque de la variole
English
pock
Spanish
picadura de viruela
Italian
búttero
German
Pockennarbe.
contrasinnàre , vrb Definition
cambiare is sinnos (mescamente de is animales po dhos cunfúndhere, si funt furaos)
Translations
French
modifier la marque du bétail pour tromper
English
to falsify the signs
Spanish
cambiar la marca de las reses
Italian
falsare i ségni
German
die Zeichen entstellen.
màcru , nm: malcu,
marcu Definition
tretu de diferente colore, fintzes su singiale, genia de cosidura chi abbarrat de una segada, de una freadura in sa carre
Synonyms e antonyms
frincu,
leidora,
libidore,
lidigori,
pistadura,
sambellutau
Sentences
acantu arribbant, cussus peis lassant sempri unu bellu marcu biaitu ◊ chin sos ocros at sichitu sos macros biancos de sas erveches in turvontzu ◊ su sole de martu ponet marcu
Surnames and Proverbs
smb:
Marcu, Marcus
Etymon
srd.
Translations
French
marque,
signe,
trace,
plaque,
tache
English
stain,
mark
Spanish
marca,
mancha
Italian
màrchio,
ségno,
imprónta,
chiazza
German
Zeichen,
Marke,
Spur,
Fleck,
Mal,
Striemen.
màrca 1 , nf Definition
singale o sinnu chi inditat sa fràbbica de una cosa; ferru cun is líteras de númene e smb. de su mere po marcare bestiàmene e su singiale chi lassat in sa pedhe (ponendhosidhu abbrigau); túturu de linna pintau (picau a imbuidadura, a forma de parallelepípedu) po fàere is pintos a su pane modhe a incracadura e su singiale etotu chi lassat
Synonyms e antonyms
macru,
sinnale
Idioms
csn:
robba ’e suta marca = cosa metzana; èssere de prima marca = de prima calidade, bonu meda; m. de bullu = zenia de francubbullu, de valore istabbilidu, chi si ponet in pabilos de dochimentu pro lis dare valore legale o fintzas coment'e tassa o diritu de pagare
Sentences
custas iscarpas sunt de marca bona
2.
sunt andhados a betare sa marca a su bestàmine ◊ dontzi cadhu at unu signale e unu semotu solu: sa marca ◊ sas marcas si betant a su panischedhu
3.
fit tiradore de prima marca: tiraiat a balla sola a sa sesina bolendhe ◊ mi ant passadu che robba de suta marca
Etymon
srd.
Translations
French
marque,
cachet,
empreinte
English
brand,
seal,
mark
Spanish
marca
Italian
marca,
sigillo,
imprònta
German
Marke,
Warenzeichen,
glühendes Eisen zum Markieren von Tieren,
Brandzeichen.
pizólu 1 , nm Definition
fossighedhu chi si faet in calecuna cosa (es. tidale, bardúfola)
Synonyms e antonyms
ciarolu,
cocone 1,
fítulu,
isgabbu,
majodha
Translations
French
marque (de la variole)
English
cowherd of the maremma
Spanish
agujerito
Italian
bùttero
German
Pockennarbe.
punciadúra , nf Definition
su punciai; su singiale o marcu chi si lassat in su trastu, fintzes s'istampu chi lassat su bobboi chi ponet a is laores / p. de billete = genia de istampu o timbru chi averat comente unu si ndh'est serbiu (e no balet àtera borta)
Synonyms e antonyms
bulladura,
malcadura
Sentences
po dónnia punciadura si depit pagai unu tanti
Etymon
srd.
Translations
French
marque,
oblitération
English
stamp,
cancelling
Spanish
marca,
pinchazo
Italian
màrchio,
obliterazióne
German
Marke,
Zeichen,
Markierung,
Entwerten.
sinnàdu , pps, agt: sinnatu,
sinnau Definition
de sinnare; chi portat su sinnu, chi est marcau
Synonyms e antonyms
signaladu,
sinzolau
2.
su bestiàmine est totu sinnadu ◊ nois amus s'istinu sinnau e dae cuche no nos franghimus
Translations
French
marqué
English
marked
Spanish
marcado
Italian
contrassegnato,
segnato
German
gekennzeichnet,
gezeichnet.
sínnu 1 , nm Definition
genia de segada chi si faet in s'origa po distínghere su bestiàmene (prus che àteru brebès, crabas, porcos) segundhu su mere; cosa o iscritura posta a singiale o chi a dónnia modu est un'inditu; discu de linna o de ortigu chi si ponet in su mojolu de sa mola / is sinnos de su bestiàmene: pertunta (istampu tundhu in mesu in mesu de s'origa, in d-una o in ambas), spissada (ispuntada), giuali (segada a mesa luna: g. de ananti, avatu o de daesegus, trevessus a un'origa addenanti, in s'àtera addaesegus), bogada ’e prana (segada de unu cantu de origa de mesania a sa punta: b. de ananti, b. de avatu), pissu càvana (segada a L de mesania a sa punta: p. c. de ananti, de avatu, trevessus), orrundilina (segada de s'origa in mesu de mesania a sa punta, de resurtare a duas puntas ma bogandhoche una tira a V), nàiri (trapada a mesania de s'origa dae s'oru a mesu, addenanti, addaesegus), crafida (trapada, segada, de mesania a sa punta, in mesu in mesu, chentza che ndhe bogare), ínnida (chentza perunu sinnu)
Synonyms e antonyms
malcadura,
signale,
síngia
Idioms
csn:
fàghere in d-unu s. = in d-un'artzada de oju, in tempus de fàghere unu sinnu (de rughe); istare unu s. = fàghere impresse meda; totu su bestiàmine de unu s. = tallu, famíllia; segàrendhe su s., fàghere a sega s. = bochire o furare totu su bestiàmine de unu, ispèrdere sa ratza
Sentences
su pastore si est abbizau dae su sinnu chi s'anzone fit su suo ◊ sa sementusa fut cun su sinnu de is brebeis de s'amigu ◊ dàdemi unu maridu, za no bos chirco ne sinnu e ne pilu! (Limbudu)◊ tenemu crabas e de sinnu dèu fia spitzada e ciuali asegus
2.
su vichinatu picat su sinnu dae unu mulinu de tempos anticos ◊ sa limba est su sinnu prus forte de s'identidade (B.Columbu)◊ bisonzat de apompiare sos sinnos, pro cumprènnere! ◊ est sinnu de mente giusta a nàrrere sos faedhos chi bi deghent ebbia (P.Pillonca)◊ milli ojos nos fint servendhe, calculendhe chizas, sinnos, tzinnos e sinnales ◊ bi aiat cosa de sinnos toltos a bessu de colora
4.
mi ses iscumparida in d-unu sinnu! ◊ in tempus de unu sinnu che sunt essidos ◊ tenia unu pitzinnu de sos primos de bidha: mi ndhe at segadu sinnu sa morte istinchidha ◊ no si ndhe agatat frutu e ne zenia, chi ndhe ant segadu sinnu dae fundhu!
Surnames and Proverbs
prb:
a su sinnu si connoscit su pegus
Etymon
ltn.
signum
Translations
French
marque
English
countermark
Spanish
marca,
seña
Italian
contrasségno,
ségno
German
Kennzeichen,
Zeichen.