Abbreviations Legenda | Symbols Legend

resaltài, resaltàre , vrb: resartare Definition su si bíere o pàrrere méngius, de prus, prus ladinu, nau de sa cosa po sa bisura, is síngias, su sabore o àteru; essire fora o prus in artu de una línia, de unu paris, de sa s'afaciada o pinna de unu muru o àteru Translations French ressortir, paraître nettement English to stand out Spanish resaltar Italian risaltare German hervortreten.

sborrài , vrb: isborrai*, sburrai Definition iscríere in pitzu e de dónnia betu in àtera iscritura o fintzes arrasigare s'iscritura chi no si potzat bíere o lígere bene; fintzes immentigare, pònnere in olvidu Synonyms e antonyms burrai, irgantzellare / ilmentigare Translations French biffer, rayer English to cross out Spanish tachar Italian depennare German durchstreichen.

scerài , vrb: iscerai* Definition coment'e chirriare, seberare, arrennèscere a bíere, a bíere crara, distinta, una cosa de un'àtera Synonyms e antonyms chirrare / allampare, assebeltare, distínghere, isceberai, semodare Sentences po fai carrus tocat a scerai s'ílixi prus bellu ◊ as a scerai a plaxeri tuu un'arti o unu mestieri ◊ luxi de vida mia, isceti istedhus de òru in celu ti ndi sceru! ◊ scera totu custu lori e poni a parti a muntoni a muntoni! ◊ donna Cristina scerendi scerendi est abarrada bagadia! 2. in su murriadrosu càstiant pubas chi aditzu si scerant (D.Maccioni)◊ no s'iscít ita maladia tenit: po immoi no si scerat nudha ◊ Deus bit fintzas su chi no si scerat ◊ su campanibi dh'eus a tingi in biancu po si scerai de atesu fintzas a su noti ◊ ajaju no mi scerat de is atrus piciochedhus ◊ est príngia ma no si scerat ancora nudha Translations French choisir, apercevoir English to choose, to make out Spanish elegir, divisar Italian scégliere, scòrgere German wählen, erblicken.

sceràu , pps, agt Definition de scerai Synonyms e antonyms ischeriadu, sceberau Sentences a sa fini, iat scerau de si cojai cun d-unu propietàriu ◊ ses istétiu scerau po calmai s'ira de Deus 2. camina ca ti caminu, seu arribbau a su logu scerau Translations French choisi, aperçu English chosen, made out Spanish elegido, vislumbrado Italian scélto, scòrto German gewählt, erblickt, bemerkt.

sfinigài , vrb: ifiniare*, scinigai Definition fàere prus fine, prus débbile, bènnere mancu de sa debbilesa Synonyms e antonyms afinai, afinicare, assilingare, assutighilare, infinigae, insutiligai, irrussare, isgumentare / ammustèlchere | ctr. ingrussai 2. sentza de papai, si ant a sfinigai in caminu poita benint de aillargu ◊ iat a ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dhi sfinigàt s'ànima, ma no podiat fai nudha ◊ sfinigada de su prantu, iat pigau sonnu Translations French s'amincir, affaiblir, épuiser English to wear out, to make thin, to weaken Spanish adelgazar, agotar Italian assottigliare, indebolire, sfinire German feiner machen, schwächen, erschöpfen.

slutài , vrb Definition bogare o cambiare su bestimentu de dolu, su lutu Synonyms e antonyms | ctr. allutare, inlutai Etymon srd. Translations French quitter le deuil English to come out of mourning Spanish desenlutar Italian sméttere il lutto German die Trauer ablegen.

spentimàu , agt: spentumau Definition giagarau male, coment'e fuindho, currendho airau assupandho / fuiri a sa spentimada = a perdighinu, currindhe a cantu podet Synonyms e antonyms assupau, isalenatu, isartigadu, spentiniau Sentences nci dhu fait fui po macu, spentimau Etymon srd. Translations French haletant English haunted, out of breath Spanish jadeante Italian trafelato, spiritato German keuchend, aufgeregt.

spodhài , vrb: spodhiai, spodhicai, spudhiai Definition istesiare s'una de un'àtera duas cosas apicigadas apare; apèrrere calecuna cosa imbodhigada, un'imbodhigu; foedhandho de calecunu impreau in calecuna faina, fàere cun coidu, arrennèscere a batire a concruos Synonyms e antonyms ispitzigare, istacare / ilboligare / acabbulli, atoliare, istrobillai | ctr. apodhai Sentences no arrennesciat a ndi spodhai sa castiada de pitzus de cudha fémina ◊ no ndi spodheis is billetus, po praxeri! 2. is féminas in su mòri a màriga in conca parint unu frocu chi si spódhiat su mengianu ◊ spódhiat unu paperi e agò ndi pigat unu paperotedhu piticadhedhu ◊ coida dimónia, spódhia is cambas ca no ses totu a un'ossu! 3. spódhia a fuedhai sentza de bregúngia! ◊ balla ca fillu miu dhu spódhiat s'italianu! ◊ at murrungiau cun su cumpàngiu ca cussu no ndi spodhat, de sa cosa ◊ dha tenit una cida, sa televisioni, po dh'arrangiai, ma no ndi spodhat! ◊ custu est su momentu de si spodhicai! ◊ issa si fut spudhiara po fai benni s'ambulantza a nci portai a mamma a su spirali Etymon srd. Translations French détacher, débrouiller English to unravel, to take out Spanish despegar, desenredar Italian staccare, sbrogliare German lösen.

spollaciài , vrb: spudhaciai Definition nau de cosa téssia, bogare pendhilingiones, filu, trama, coment'e candho no est fatu s'oru ma si faet fintzes apostadamente po ricamare Synonyms e antonyms ilbulzare, issilare, istramai, sfibicitai Translations French effiler English to pull threads out, of Spanish deshilar Italian sfilare German ausfasern.

studài , vrb: iltudare* Definition fàere mòrrere o bènnere mancu su fogu, una lughe, ccn. cosa alluta o chi si pentzat coment'e alluta, tenendho, funtzionandho (es. s'aràdio, su motore, àteru) Synonyms e antonyms ammoltighinare, ammortiare, irmòrrere | ctr. allúere, allumae, atzèndhere Sentences studaindi sa luxi! ◊ studa su fogu! Translations French éteindre English to put out Spanish apagar Italian estìnguere, spègnere German löschen, ausschalten.

tocài 1 , vrb: tocare 1, tucare, tugare, tzucae Definition cumenciare a andhare, a fàere viàgiu, fintzes a fàere css. cosa (a/c.: sa /t/ de cuménciu in custu foedhu fintzes si arresurtat in mesu de duas vocales no càmbiat sonu: chie tucat = nr. "chietúcada") Synonyms e antonyms abbiare 1, andai, dirghiare, infusilare, insucai, mòere, tzochiare Idioms csn: tucat a rídere, a prànghere = inghitzat a arriri, a pràngiri; e toca!… = ma bai!…, no bi creo!; e tocat e… = pigat e …, leat e… (nadu mescamente in chistionu pro inditare una pasia de su contu, unu fatu nou) Sentences abui tocas? ◊ tocai, besseinci! ◊ tocadiche a bidha ca ti sunt ispetendhe! ◊ sa protzessione tucheit dae sa chéjia ◊ bisonzat de tucare luego ◊ est tocadu a si apostare inue depiant colare sos porcos furados ◊ sos cadhos a s'achicada de sos isprones sunt tucados a bolu ◊ ant tocau a intro, aiat tucadu a unu logu ◊ tue tocadiche addainanti, za sighimus ◊ mi tugo che coete po sa proa 2. - Est arribbau Franciscu… - E toca!… - Sissi, berus est! ◊ e toca, lah ca dèu non seu macu: ita mi ses narendi?! ◊ e tocat, una borta, unu e nci essit a fai una passillada ◊ e tocat, una borta, duus giornaderis fiant marrendu fà in saltu de Samassi…◊ e tocat chi una dí si presentat unu bagadiu mannu…◊ toca, toca: bessimiche dae mesu! Etymon srd. Translations French s'acheminer English to set out Spanish encaminarse Italian avviarsi, partire German sich auf den Weg begeben.

tuvucàre , vrb Definition fàere tuvudu, fundhudu Synonyms e antonyms afungurai, aprofundai, aprofundhire, devucare, indevucare, istuvucare, stuvulai Etymon srd. Translations French creuser English to hollow out Spanish ahuecar Italian incavare, approfondire German aushöhlen.

«« Search again