Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

carasiài , vrb: caraxai, crasiai Definition frigare, suíghere un'arremu de sa carena e fintzes sa pasta; a logos, carinnare Synonyms e antonyms afrigongiai, friai, ifricatzare, scrovinai, sfrigongiai / ciuexi, soíghere / carignai Sentences si ti benit càncuru a su piscioni, carasiadhu! ◊ cun sa manu at sodigau a carasiai su fillu nendu is brebus po su dolori de brenti ◊ serbit s'ollu po mi carasiai Etymon ltn. charaxare Translations French frotter, masser English to rub Spanish frotar, amasar Italian strofinare, massaggiare German reiben, massieren.

colàda , nf: colata Definition su colare, su passare; su logu inue si passat o un'iscuta de tempus, un'intrada una essia lestra a unu logu; unu tanti; una manu (de trebballu), una lómpia lestra, faendho trebballu / èssere in c. = aundi si passat o si depit passai, candu si passat, passendi Synonyms e antonyms passera / atraessada, passada, trasida Sentences a domo sua bi so intradu una colada ◊ s'ortu est in colada, a oru a caminu!, e bi so intradu nessi a compidare 2. una colada de zente irbaia bi est in totue 3. in binza bi cheret dadu una colada de tzapu, nessi pro s'erba meda Etymon srd. Translations French passage, donner un coup de… (chiffon, fer, ect.) English rub, passage, soup Spanish pasaje, paso Italian passata German Seihen.

debràju , nm Definition genia de leva a pedale e ingranàgiu chi permitit a is màchinas de cambiare andhóngiu Translations French friction English rub Spanish embrague Italian frizióne German Kupplung.

friàda , nf: fricada, frigada Definition su frigare; fintzes síngia, singiale de cosa chi ant passau a frigadura Synonyms e antonyms frigamentu, sfrigongiada / sburroni Sentences una frigada de luminu… e allutu su fogu! 2. subra de custa riga bi ant fatu frigadas de pinna Etymon srd. Translations French frottement English rub Spanish pasada, frote Italian strofinata German Reiben, Kratzer.

friài , vrb: friare, fricare, frigai, frigare Definition passare calecuna cosa tocandho in pitzu de un'àtera unu pagu a forte siat po pigare (limpiare, samunare), o pònnere, o fintzes po aconciare un’arremu; fàere freaduras, malandras, a su friga friga cun calecuna cosa; cullonare, pigare a ingannu / ger. friendi Synonyms e antonyms afrigongiai, carasiai, cariare, ifricatzare, scrovinai, sfrigongiai / lúngiri / acostanare, agliagai, frazare, inghetare, iscaldire, ispitulare, malandrare Idioms csn: avb. friga friga = acurtzu meda, azummai tochendhe, tochendhe própiu; èssere friga friga = istare sempre tochendhe a un'àteru acurtziendhesili; andhare friga friga = a sachedhadura, coment'e frighendhe; zúghere a unu friga friga = tene tene, acurtzu meda curríndheli fatu pro lu tènnere; frigai s'arrobba = samunare; frigai bèni sa mardi a unu = dàreli unu dispiaghere mannu; frigare su late = acragare, pònnere su cragu a su late; frigare murta, lestincu = arregòllere murta, lestincu Sentences s'isterzu cheret bene frigadu pro che li catzare sa cosa atacada ◊ seu andada a frúmini a frigai s'arrobba ◊ in sa pedhe malàida si at frigadu sa pumada ◊ de sa cuntentesa chi teniat fit sempre frighèndhesi sas manos ◊ s'arromana chi frigu parit unu ghetau… ◊ po sa cura de su léndhine si poniat mele in d-unu tzapulledhu e si frigàt fintzes a che dh'arrasigare 2. custa cintura mi est friendi su tzugu 3. non mi frigais prus: no aspetu a nisciunus! ◊ male, un'ómine abbistu che lodhe no fit tantu fàtzile a lu frigare! Surnames and Proverbs smb: Frigau / prb: cuadhu friau sa sedha timit Etymon ltn. fricare Translations French frotter, froisser, enduire English to rub, to spread Spanish frotar, untar, engañar Italian fregare, sfregare, strofinare, stropicciare, spalmare German reiben, streichen.

frigongiài , vrb: afrigongiai Definition frigare, passare cosa in pitzu de àtera faendho fortza Synonyms e antonyms carasiai, frichizare, ifricatzare, scrovinai, sfrigongiai Sentences su fusili dh'apu frigongiau e frigongiau, ma dhi abarrat sempri un'ispétzia de napixedha in sa canna ◊ is pannus biancus, isciacuendidhus, si depiant frigongiai in sa tella e fatuvatu ispadulai Etymon srd. Translations French frotter, astiquer English to rub Spanish fregar, frotar Italian strofinare German Schwermut.

ifricatzàre , vrb: ifrigaciare, ifrigociare, ifrigotzare, ilfrigatzare, isfrigatzare Definition frigare meda e a fortza Synonyms e antonyms afrigongiai, carasiai, friai, frigatzare, frichizare, frigatzare, scrovinai, sfrigongiai Sentences s'ifricatzaiat s'ischina cun sas manos ◊ pro si fàghere s'alva s'ilfrigatzat su sabone a pinzellu ◊ s'afare est fatu! - at rispostu isfrigatzèndhesi sas manos dai sa cuntentesa ◊ si at ifrigociau is manos, prexau ◊ su ferru, ifrigociau in sa pedra, bogat ischintídhias Etymon srd. Translations French frotter English to rub Spanish frotar Italian strofinare German abreiben.

irgantzellàre , vrb: iscancellai, iscantzellare, scancellai Definition iscríere in pitzu de àtera cosa iscrita o fintzes passare calecuna cosa a manera chi s'iscritura no si potzat bíere, no si potzat lígere o no ndhe abbarret; ispèrdere sa cosa de no ndhe abbarrare Synonyms e antonyms burrai, ingancellare, sborrai Sentences sa morte no at a istentare a che isgantzellare totu ◊ crediant chi su progetu nche l’aiant iscantzellatu ◊ galu non aiat àpitu su tempus de nche iscantzellare s'iscrita ◊ comente at próidu che at iscantzelladu sas tratas ◊ ti che ant irgantzelladu dae s'elencu Etymon itl. (s)cancellare Translations French effacer, biffer English to delete, to rub out, to wipe out Spanish borrar Italian cancellare German durchstreichen.

passàda , nf Definition su passare; faina chi si faet o cosa chi si ponet o si giaet una o prus de una borta; giru, lobu de acapióngiu o àteru a inghíriu de calecuna àtera cosa; unu tanti de cosa; logu, leada, bandha Synonyms e antonyms colada, colamentu, trasida / manu, pasia / incropada / leada Idioms csn: lassare una cosa in p. a unu = perdonaisidha, lassai a pèrdiri; fàghere a p. ereta = passai in prus de unu logu in lestresa; mi benit in p. ereta = in colada, resurtat aundi depu passai; p. de arrennegu, de corpos, de abba = cadha de fele, de airu, surra de cropos, próina manna Sentences seus andaus a biri sa passada de sa santa ◊ no dhi apu donau una passara de nariaras ca femus in cussu logu! 2. in custu muru bi cheret duas passadas de illatonzu pro essire menzus ◊ si miticoi no dh'ant vacinada gei mi dhi donant una passada de contravintzioni! ◊ una passada de presoni assumancu po trint'annus!…◊ dhi at donau una passada de certu! ◊ a s'úrtima passada de sa meighina li tzessesit su dolore ◊ pitica sa passada de àcua chi est preparendusí, totu custus tronus e lampus!… 3. su loru cheret a tantas passadas in corros pro istare frimmu su zuale ◊ dhi ponit su cadenatzu a ingíriu de su tzugu, a seti passadas 4. ocannu in s'ortu bi at una bella passada de basolu 5. cussu est su mellus maistu de totu custas passadas 6. dae lia lassare in passada sichis a ingrussare su trucu: ma za ghirat babbu tuo a ti la fàchere pacare! Etymon srd. Translations French transit, passage English rub, passage Spanish mano, pasada, paso, tránsito Italian passata, trànsito, passàggio German Vorbeigehen, Durchgang, Transit.

sciorroncinài, sciorronciuài , vrb: sciurrunciài Definition su forrogare e ispartzinare chi faent is pudhas cricandho cosa de bicare, andhare cricandho, tocandho; passare o andhare friga friga Synonyms e antonyms iforrogare, isforronciare, isterronciare, scarrovai, scorrovonai / scrabutzinai Sentences is pudhas sciorrónciuant sa cosa ammuntonada ◊ sciorrónciua sciorrónciua, sa pudha at aghetau unu sodhixedhu in su lodami ◊ is perdixis bandant a sa stua a sciurrunciai ◊ unu caboni nci essit e sciurrúncia sciurrúncia arribbat acanta de unu boscu 3. me in bidha sa piciocalla sciorrónciuat a totu dí me is arrugas. Translations French fouiller, gratter le sol, se frotter English to scratch about, to rub oneself Spanish hurgar, frotar Italian razzolare, strusciarsi German scharren, sich streifen.

scrabutzinài , vrb: scrabutzionai Definition iscarrafiare o forrogare comente faent is pudhas; passare o andhare friga friga, nau siat de gente e siat de bestiàmene / s. su fogu = morigare, acontzare su fogu Synonyms e antonyms arruncinai, scarrovai, sciorroncinai, sforrogonai, scrabussonai / scrovinai Sentences is pudhas funt scrabutzinendi terra 2. e bessiminci, gei ses un'ora scrabutzinendi! 3. su fogu est istudau, no serbit a dhu scrabutzinai! ◊ tocat a scrabutzionai su fogu po no ndi dhu lassai istudai Translations French se frotter English to rub oneself Spanish frotar, rozar Italian strusciarsi German sich streifen.

scrovinài , vrb rfl Definition su si frigare de is boes passandho in logu de cresura o de struvina, de tupas Synonyms e antonyms afrigongiai, arruncinai, carasiai, friai, ifricatzare, scrabutzinai, sfrigongiai Translations French se frotter English to rub Spanish frotar, restregar Italian strusciare German scheuern.

sfrigongiàda , nf Definition su sfrigongiai, una bella passada de istràciu o de àteru a frigadura Synonyms e antonyms friada Etymon srd. Translations French coup de chiffon, frottement English rub Spanish pasada Italian strofinata, stropicciata German Reiben, Scheuern.

sfrigongiài, sfrigongiàri , vrb Definition passare calecuna cosa a frigadura e a tantas bortas po illimpiare o po àteru Synonyms e antonyms afrigongiai, carasiai, friai, frigatzare, ifricatzare, scrovinai Sentences a sa pòbera mulleri dhi tocat sempri a sfrigongiai ◊ sfrigongendi sempri, fiat sa domu límpia che un'isprigu ◊ si sfrigòngiat is ogus Etymon srd. Translations French frotter, astiquer English to rub Spanish frotar, fregar Italian frizionare, strofinare German reiben, scheuern.