Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arrubiólu , nm: arrubiou, orrubiolu Definition druche chi assimbígiat a is tzípulas (o est a bocighedha), fatu cun arrescotu (o casu) friscu, orrubiou e corgiolu de aràngiu tratagasau, fríssiu che is tzípulas etotu e cun tzúcuru ispergiau apitzu Synonyms e antonyms rujolu Sentences sos arrubiolos frissos dhos insundhent in su tzúcoro Scientific Terminology drc Translations French berlingot English round-cake with soft inside Spanish buñuelo con queso Italian berlingòzzo German Kringel.

blàndhu , agt: blandu, brandhu, brandu Definition chi est pagu forte, pagu airadu, abbrandhau, prus pagu (nau fintzes de cosas de bufare cun àrculu, fintzes in su sensu chi funt abbariolu)/ pani a faci branda = tropu biancu, cotu pagu Synonyms e antonyms lenu | ctr. airadu, càdriu, forte Sentences su dolore est prus brandhu ca apo leadu sa meighina ◊ s'arregorta est istétia branda ◊ sa lughe de su sole a prima essida est prus brandha ◊ at in fatze unu lucore brandhu de luna ◊ eus inténdiu unu sonu brandu, dilicau ◊ su sàmbini de procu si fait còere a fogu brandhu Surnames and Proverbs smb: Brandos, Brandu Etymon spn. blando Translations French léger English soft Spanish leve, delicado, débil Italian blando German leicht.

cimixèdha , nf Definition sa punta modhe de sa linna, de is matas Synonyms e antonyms chima, coma, coramedhu Scientific Terminology rbr Translations French partie tendre des arbres English soft part (of a tree) Spanish cogollo Italian tenerume delle piante German weicher Teil der Pflanzen.

cucacúca 1 , nf Definition una genia de erba (de mola, de cucos) Synonyms e antonyms erbabiluda Scientific Terminology rba, Holcus lanatus Translations French houlque laineuse English creeping soft grass Spanish heno blanco, holco Italian bambagióna German Honiggras.

fodhósu , agt Definition chi est modhe, chi tocandhodhu abbàsciat coment'e fodhe prenu de ària Synonyms e antonyms lentu, madhitzosu, modhanu, modhe, modhitzu | ctr. téteru, tostu Etymon srd. Translations French moelleux, léger, doux English soft Spanish blando, suave Italian sòffice German weich.

isponzàtzu , agt, nm: ispugnatu, spongiatzu Definition nau pruschetotu de su pane grussu pesau bene, chi est bene ispongiau, chi paret un'ispòngia, modhe, chi est unu pagu coment'e ispòngia, totu a buidedhos; unu druche Synonyms e antonyms isbumburronadu, modhanu, pugnatu, spongiosu | ctr. tipiu / matosu Sentences su casu cheret fitu, su pane ispugnatu ◊ candho su pane russu est cotu, sa matza est isponzatza Etymon spn. esponjado Translations French spongieux, moelleux, douillet English spongy, soft Spanish pan bien fermentado Italian spugnóso, sòffice German schwammig, weich.

léntu , agt Definition chi si atrótigat cun facilidade chentza si segare; nau de sa manera de fàere o de si mòvere, chi est chentza presse / avb. a lentu = abbellu, a lente, a lenu; andhare a passos lentos = abbellu, chentza presse Synonyms e antonyms alletiosu, corjatu, corriatu, flúsciu, lenu | ctr. àrridu, chídrinu, stochinu, tracaditu / chíbbalu, crispu Sentences fit lentu che lentzolu lavatu ◊ su pane de fresa o carasau apenas cotu, chentza assadu, est lentu ◊ bi at linnas lentas (as. sa chessa) e linnas crídinas ◊ sos ramos de s'ozastru sunt lentos ◊ lis at postu paja de cótzulas lentas supra de sa mesa 2. ant torradu a sonare a tiradas lentas sas campanas ◊ oras che passant che séculos lentas avelenanne dogni presente incantu Surnames and Proverbs smb: Lentu Etymon ltn. lentus Translations French flexible, pliable English pliable, soft Spanish flexible, blando Italian flessìbile, pieghévole, mòrbido German biegsam, flexibel.

martzólu , nm Definition una calidade de trigu coinàrgiu Synonyms e antonyms martale Scientific Terminology lrs, Triticum aestivum Etymon srd. Translations French avrillet, blé tendre English soft wheat Spanish trigo tierno Italian grano tènero German Weichweizen.

mòdhe , agt, nm: modhi Definition nau de cosa, chi si lassat mudare de forma, chi si lassat segare, alladiare, iscarrafiare, púnghere, o indrúchere cun facilidade, chi a dha tocare o a che dhi passare apitzu lassat calare a fundhu coment'e in cosa impastada cun abba meda; nau de gente, chi si lassat cumbínchere cun facilidade, chi càmbiat pàrrere o chi adduit a comente bolent is àteros, fintzes chi sentit luego su male o s'abbisóngiu de is àteros Synonyms e antonyms flúsciu, gevi, lenu, modhitzu / cdh., ttrs. modhu / ternurosu | ctr. téteru, tostadu / impregadu, rebelde Idioms csn: pane, casu, erba, linna, pedra, ferru modhe; ossu m. = dúrgalu, modhímene, itl. cartilàgine; modhi che sa spuma = modhe meda, modhe modhe; pònniri a modhi = tzacare, bestire o pònnere in mesu de s'abba pro ammodhigare (pro samunare, còghere, triballare menzus); una die modhe = una dí de àcua, proinosa; èssere de modhe = èssiri de àcua, chi fait, crescit, bivit in mesu de s'àcua (es. píbera de m.); cotu a m. = cotu ma no intostau (nau prus che àteru de s'ou candu abarrat abbisabbis); fàghere a modhe (nadu de su andhare de su corpus) = fai ladàmini modhi; portai cambas modhis = èssere timendho (o fintzes no aguantare pesu, pagu firmas, pagu seguras) Sentences cuss'impastu serbit modhe ca bi lu damus a pizu fine, a su muru ◊ po tui est modhi totu, fintzas su chi est tostau ◊ si no est cosa modhe no ndhe addéntigo ◊ a triballare in su modhe piaghet a totugantos ◊ sa sinnadorza o tarcu est pedra modhe ◊ in letu modhe si drommit male ◊ s’umbriagu portat is cambas modhis 2. si l'agatant modhe, a s'àteru, bi ndh'at chi si ndhe aprofitant puru ◊ lampu, za ses modhedhu si ti présiant a fàghere unu piaghere!…◊ abarreus calmus, ma mi potzu sei, ca portu is cambas modhis? 3. in su ribu, intro de modhe bi fint sas féminas labandhe ◊ comente fachies a labare intro de su ribu a pedes a modhe? ◊ cussu si che est tzacadu a modhe in sa funtana ◊ fit ifustu pariat chi l'aiant bestiu a modhe Surnames and Proverbs smb: Modde Etymon ltn. mollis Translations French mou, doux, malléable, moelleux, tendre, souple, indulgent, complaisant, soumis English soft, compliant, pliable Spanish blando, dócil, sumiso Italian mòlle, malleàbile, mòrbido, tènero, cedévole, condiscendènte, remissivo German weich, Weiche, nachgiebig, fügsam, gefügig.

modhímene, modhímine , nm: mudhímini Definition cosa modhe, su èssere modhe de sa cosa, fintzes ossu modhe e mescamente su tretighedhu de mesu de cúcuru de is pipios, itl. fontanèlla; is puntas noas de matas e tupas / m. de origa = sa puntighedha de s'origra, su tretu modhe prus in bassu (itl. lòbo) Synonyms e antonyms leina, modhesa, modhia, modhíghine, modhore, mudhitza / tinziu Sentences dh'ant iscuta a su modhímene de conca e ch'est orruta morta Etymon srd. Translations French tendron, cartilage English soft part, cartilage Spanish cartílago, ternilla Italian tenerume, cartilàgine German Weiche, Knorpel.

modhítzu , agt, nm: mudhíciu Definition chi est modhe, chi est bonu a indrúchere, chi atrótigat chentza dificurtade; a logos, modhitzi, chessa / chessa mudhícia = chessa, modhici Synonyms e antonyms lentu, madhitzosu, modhe / modhici | ctr. téteru, tostadu Sentences ite bella chi ses candho a murmutu t'intendho supra de sos chimizones modhitzos! 2. su modhitzu fait su chinisu prus bellu po sa lissia Etymon srd. Translations French moelleux, ductile, souple (fig.), flexible English soft, pliant Spanish blando, dúctil, flexible Italian sòffice, dùttile, flessìbile German weich, biegsam, biegbar.

pugnàtu , agt Definition nau pruschetotu de pane grussu, chi est ispongiau bene, chi est cotu paret ispòngia Synonyms e antonyms isbumburronadu, isponzatzu, modhanu, spongiosu Etymon srd. Translations French moelleux English soft Spanish blando Italian sòffice German weich.

tiérnu , agt Definition nau de sentidu, chi est carosu cun delicadesa Synonyms e antonyms afàbbile, afetuosu, amistantziosu, fatitarzu, mineri, ternurosu Sentences est una cantada imbentada intra dotori e malàdiu, oferta cun tiernu amori a sa sintzilla genti mia Etymon spn. Translations French tendre English soft Spanish tierno Italian tènero German zärtlich.