ammodhicàu , pps, agt, nm: ammodhigadu Definition
de ammodhicare; chi dh’ant postu a modhe, chi calecuna cosa dhi at móviu is sentidos; genia de pane (s'ammodhigadu) fatu cun pasta modhe meda, téndhiu a manos in sa pala de còere etotu po che dhu istichire in su forru chentza dhu dèpere pigare in manu torra
Synonyms e antonyms
ammurdigadu,
smodhecau
| ctr.
intostadu
Sentences
sa robba bruta che l'apo ammodhigada in s'abba
2.
derisero mi so sentidu timerosu e ammodhigadu a coro
3.
faghent s'ammodhigadu, su tundhu, e àteros panes divèscios
Translations
French
mou,
ramolli
English
softened
Spanish
blando,
débil
Italian
rammollito
German
erweicht.
blàndhu , agt: blandu,
brandhu,
brandu Definition
chi est pagu forte, pagu airadu, abbrandhau, prus pagu (nau fintzes de cosas de bufare cun àrculu, fintzes in su sensu chi funt abbariolu)/ pani a faci branda = tropu biancu, cotu pagu
Synonyms e antonyms
lenu
| ctr.
airadu,
càdriu,
forte
Sentences
su dolore est prus brandhu ca apo leadu sa meighina ◊ s'arregorta est istétia branda ◊ sa lughe de su sole a prima essida est prus brandha ◊ at in fatze unu lucore brandhu de luna ◊ eus inténdiu unu sonu brandu, dilicau ◊ su sàmbini de procu si fait còere a fogu brandhu
Surnames and Proverbs
smb:
Brandos, Brandu
Etymon
spn.
blando
Translations
French
léger
English
soft
Spanish
leve,
delicado,
débil
Italian
blando
German
leicht.
débbile , agt: débbili,
díbbile,
díbbili Definition
chi tenet pagu fortza, chi no aguantat a fàere fortza, chi no bàliat dificurtades / min. debbiledhu, debbiledhedhu = débbili meda
Synonyms e antonyms
fiacu,
lecu
/
lenu
| ctr.
folte
Sentences
débbiles sas isperas sunt coment'e unu filu de lughe in su giannile a s'interighinada (G.M.Cherchi)◊ comente fit malàidu e lendhe meighinas, como s'intendhet débbile meda ◊ cussa cosa est débbile e no bi rezet a fàghere fortza ◊ femu cassadori bonu, ma petzu díbbili no nd'isparau ◊ est virtudi de dogna forti usai rispetu a s’ómini débbili! (Mascia)
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
faible,
frêle
English
weak
Spanish
débil
Italian
débole,
gràcile
German
schwach.
debbilóngiu, debbilónzu , agt Definition
debiledhu, unu pagu débbile
Synonyms e antonyms
| ctr.
folte
Sentences
fit mesu surdu e zughiat sa vista puru debbilonza
Etymon
srd.
Translations
French
un peu faible
English
pretty weak
Spanish
un poco débil
Italian
debolùccio
German
schwächlich.
iscusósu , agt Definition
chi est débbile, chi s'immalàidat cun facilidade po dónnia iscusa; nau fintzes po sa manera de fàere
Synonyms e antonyms
ciacosu,
delicadu,
tunconidu
/
dílicu,
menosu
Sentences
babbu est istadu sempre iscusosu: tota sa vida de un'afrenta a s'àtera, totu sos males los at isse
Etymon
srd.
Translations
French
sensible
English
sensitive
Spanish
sensible,
débil
Italian
sensìbile
German
empfindlich.
lécu , agt Definition
nau pruschetotu de paperi, de orrobba, chi no tenet corpus, finivini, de pagu agguantu, de pagu fortza; dhu narant fintzes de gente in su sensu de delicau in su fàere, chi faet contu de dónnia mínima cosa
Synonyms e antonyms
débbile,
fiacu,
fine 1
/
físchidu
| ctr.
folte,
grussu
Idioms
csn:
filu lecu = fine; minestra leca = broosa meda; terra leca = de pagu fortza, de logu malu pedrosu; scèti lecu = podha; ómine lecu = chi no tenet frimmesa, de pagu caràtere, chi si lassat leare a su chi cherent sos àteros
Sentences
mi acosto a cussos crecos e abbaidanne tra sos rampos lecos bio rampos sicos ◊ sos cascos chin sos istiros li faghent su dossu lecu (P.L.Dettori)◊ est lecu lecu che candhela de chera, lanzu, mortu de fàmine ◊ sunt fortes, no sunt de bratzu lecu! ◊ proite ti as postu custa gonna leca leca?
2.
giai ses leca puru: e lassadhu nàrrere!
Translations
French
faible
English
weak,
thin
Spanish
débil,
sutil
Italian
débole,
sottile
German
schwach,
dünn.
lénu , agt Definition
nau de fune o cosas deasi, chi no est bene tirada; nau de cosas de bufare, chi portant pagu àrculu; nau de sa manera de fàere o de nàrrere, chi si dhue ponet pagu fortza, pagu presse (nau de boghe, unu pagu bàscia, coment'e trista)
Synonyms e antonyms
abbàmbiu,
brandhu,
flúsciu,
lentu
| ctr.
afissu,
crispu,
istrintu,
tiradu
/
gàrrigu,
folte
Idioms
csn:
a lenu a lenu = abbellu abbellu; faedhare a lenu, a sa lena = a sa séria, chentza cúrrere, a su pasa pasa, chentza presse, nendhe sas peràulas chi s'intendhant bene; dàrendhe una crispa una lena = una borta dare su cuntentu e un'àtera pretènnere carchi cosa, dare unu bàntidu e una briga, lassare andhare carchi cosa e pretènnerendhe un'àtera; frades lenos = su sonnu; trídicu lenu = bíciu, aurtidu, anneuladu
Sentences
daghi s'imbustu ti at postu seju no ti dat impestu, lu portes istrintu o lenu (P.Pisurzi)◊ sas abbas lenas de abrile e maju ant batidu su sebe a cumprimentu (S.Murgia Niola)
2.
custu est binu lenu, cosa de féminas!
3.
de sos ammentos lenos ndhe lis benit bisonzos de atarzu! ◊ s'intendhet lena lena una boghe pibiosa ◊ canto, ma su coro est tristu e sa boghe at a èssere lena ◊ Malocu, in Macumere ses mancante ca mi pares cantendhe lenu lenu! (M.Murenu)◊ crabas, arveghes, bacas a s'aviu giughent bentre lena ◊ lenu che su sonnu lis fit intratu in su contu ◊ prite, nara, consumindhe ti ses a frebba lena? ◊ is arrius iscurriant lenus lenus ◊ est faghindhe abbighedha lena
4.
a lenu a lenu finas sos birgonzosos sigheint abberzendhe prima un'oju e pustis s'àteru puru abbaidendhe pitzocas ◊ faghimus una bella arrejonada a sa lena ◊ ant postu su corjolu de s'arantzu in sa cassarola ghetandhe mele e muricandhe a lenu a lenu
Etymon
ltn.
*lenus po lenis
Translations
French
flasque,
mou,
faible
English
weak,
flaccid
Spanish
flojo,
débil
Italian
flòscio,
fiacco,
débole,
sommésso
German
schlaff,
schwach.