pichícu , agt, prn: biticu,
picicu,
piticu,
pitiu,
pitzicu Definition
chi (o unu chi) tenet pagu mannària: nau cun ironia, su foedhu podet bòllere nàrrere mannu, meda, ma fintzes própriu minore, antzis minore meda, nudha puru, fintzes segundhu ite si iat a bòllere (es.: piticu su fàmini!… = meda (nau de unu chi giai si biet ca tenet fàmene); piticu su prexu!… = pagu, própriu nudha (nau de unu chi giai si biet chi no est prexau)/ min. piticadhedhu, pitichedhedhu, pitierredhedhu, pitiedhedhu, pitiridhedhu, pitirrinchinu; famíllia pitia = cun totu is fígios minores
Synonyms e antonyms
minore,
minudu,
picocu,
pistirincu,
pistiringhinu
| ctr.
mannu
Sentences
s'ierru fait is dis tanti pitias chi apena orbésciu bis iscurigai ◊ est piticadhedhu aditzu si bit! ◊ su fuedhai meda fait sa dí pitia
2.
at donau su bistiri a sa manna, sa rosa a sa pitica ◊ mellus a morri a pitiu po no sufriri a mannu tanti pena ◊ andat bèni po mannus e pitius
3.
piticu s'arrogu de casu chi si at segau… agiummai no mi ndi lassat!
Surnames and Proverbs
smb:
Pitiu, Pittiu
/
prb:
mellus chi pràngiant is piticus chi no is mannus
Etymon
srd.
Translations
French
petit,
moins grand,
moindre
English
small
Spanish
pequeño
Italian
pìccolo,
minóre
German
klein.
pichininíu , agt Definition
deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere
Synonyms e antonyms
minudedhedhu
Translations
French
microscopique
English
very little
Spanish
muy pequeño
Italian
minutìssimo
German
sehr klein.
picínnu , agt, nm: pitzinnu Definition
chi o chie est piticu de tempus: si narat de pipiu, de piciocu, de giòvono, ma fintzes de tempus de sa vida
Synonyms e antonyms
giòvanu,
minore,
pàgiu,
piciocu,
pipiu,
pisedhu 3,
pisinnu
| ctr.
béciu,
mannu
Idioms
csn:
p. puzone = pisedhu bíschidu, botosu; su prus p. = su fizu minore; p. vatiu = criadura leada a fiza de ànima, itl. adottato
Sentences
is ómines picinnos furint richiamaos: in bidha abbarrànt s'arretore, su podestade, su potecàriu, is féminas, is bècios, is pipios e is macos ◊ candu fuia picinnedhu dèu festis custus giogus ◊ muzere mia pitzinna barant'annos tenet como…◊ sa bighina sua est de carchi annu prus pitzinna ◊ est morta pitzinna: teniat chimbanta bàtoro annos! ◊ tue ndh'as pagu piús de sessanta, za ses pitzinnu ancora: sighi e canta! (Sale)
2.
Mereu est mortu a pitzinnu: teniat vintinoe annos ebbia ◊ pitzinnos e pudhas imbrutant su logu
Surnames and Proverbs
smb:
Piccinnu, Picinnu
Etymon
ltn.
pisinnus
Translations
French
juvénile,
jeune,
enfant
English
juvenile,
youthful,
babe
Spanish
juvenil,
pequeño
Italian
giovanile,
bambino
German
jugendlich,
Kind.
piticadhédhu , agt: pitichedhedhu Definition
chi est piticu meda, própriu pagu cosa de mannària
Synonyms e antonyms
minudu,
picaradhedhu,
pitiarredhedhu,
pitinninniu,
pitirrinchinu,
tzintzirichedhu
| ctr.
debberone,
mannu
Translations
French
très petit
English
very small
Spanish
muy pequeño
Italian
piccolìssimo
German
sehr klein.
pontíca , nf, nm: ponticra,
pontiga,
pontigra,
pontija,
pontixa,
pontrica,
pontricu,
pontriga Definition
in is errios, genia de pontighedhu, fintzes tàula, pedra o àteru, chi si ponet tanti de pònnere is peis e pòdere passare de una parte a s'àtera chentza s'isciúndhere, in tretos de pagu abba, fintzes tretu chi faet a passare; in cobertantza, css. cosa chi faet de ponte, chi agiudat a passare, a lòmpere
Synonyms e antonyms
giampadorzu,
pontíglia,
pontinu 2
Sentences
una pontica betza, unu traghinu addasiau, su murmutu de s'abba…◊ sa die fia passadu sa prima borta in sa pontriga subra de su riu
2.
tue ses sa pontica de sa bida ◊ alla cudhane, tra chercos e laros, sa pontixa de sa vida: a s'àter'ala in cue giampo? (A.M.Pinna)
Etymon
ltn.
pontic(u)la
Translations
French
petit pont,
passerelle
English
footbridge
Spanish
pasarela,
puente pequeño
Italian
ponticèllo,
passerèlla
German
Steg,
Laufsteg.
terrénu , agt, nm: terrinu,
tirrinu Definition
de sa Terra; chi est o istat in terra, a paris a terra; tretu largu e longu de terra, terra de propiedade no tanti manna distinta cun làcanas, nau fintzes solu in su sensu de ispàtziu, logu coment'e pígiu de fora, de pitzu, de sa Terra
Synonyms e antonyms
terranzu
/
terra
/
cdh. tarrenu
Idioms
csn:
(nadu de cosa) esserebbei a terrinu cobertu = a meda, de che cuguzare su terrinu; ingulliresichelu su terrinu = isparèssiri de no dhu pòdiri agatai; terrinu friscu = terra russa in logu ue bi sumit abba, benatzu; terrinu de bogare = logu dortu de bogare a ràllia pro lu pòdere triballare
Sentences
sigomente est ómine terrenu, binchet o perdet, segundhu comente ◊ tra totu meses si pesat màgiu solu fioridu, mese su prus favoridu de sa terrina bellesa ◊ cun boghe prus che terrina cantemus in allegria!
2.
est un'aposentedhu terrenu ◊ Cristos est nàschidu in d-un'istalla terrena ◊ nosu tenestis domus terrenas
3.
est unu terrenu bonu po seminai a lori ◊ creit fostei ca is terrenus dhus iant a pagai po su chi ballint? ◊ alvatendhe so istadu cun bitelledhos in terrinos cruos ◊ cantu fiocat faghet bene ca intrat abba a su terrinu
4.
bi fit s'olia in terra a terrinu cobertu ◊ no lu podent agatare in logu: paret chi si che l'at ingullidu su terrinu…
Etymon
itl.
Translations
French
terrain,
pièce de terre
English
land
Spanish
terreno,
terreno,
campo pequeño
Italian
terréno,
appezzaménto di tèrra,
suòlo
German
Boden,
Grundstück.
terrichèdha , nf Definition
min. de terra: terrenu piticu, pagu pagu de terra
Translations
French
peu de terre
English
mould
Spanish
terreno pequeño
Italian
terrìccio
German
Bodenkrume.
trechínzu , nm: trichíngiu,
trichinzu,
trighignu,
trighinzu Definition
nau de bidha, bidhighedha, bidha pitica, medau de una pariga de domos o fintzes bighinau; chedha de animales / Sos Trighinzos = sa leada de Ispollatu, Su Burgu e Bótidha in Sa Costera
Synonyms e antonyms
bichinadu,
bidhichedha,
bidhiciolu,
bidrinzu,
furriadolzu,
leada,
madau
/
arbutzu,
assorte,
cedha,
fiotu,
grústiu,
tropedhu
Sentences
canno fut biu babbai, Désulu fut divisu in tres trighignos
2.
tenet unu trighinzu de erveghes
Etymon
ltn.
tricinius
Translations
French
quartier,
petit troupeau
English
neighbourhood,
little herd
Spanish
barrio,
rebaño pequeño
Italian
rióne,
pìccolo grégge
German
Statdviertel,
kleine Herde.
urreixédhu , nm Definition
min. de urrei: rei piticu (de tempus, de carena), o fintzes metzanu
Translations
French
petit roi
English
little king
Spanish
reyezuelo,
rey pequeño
Italian
reùccio
German
jünger oder kleiner König.