acaloràre , vrb Definition
prus che àteru, su si dha pigare po calecuna chistione o sentire meda o forti ccn. cosa, trumentare
Synonyms e antonyms
acalorire
/
abborborare,
ascalamare,
incalamare
Translations
French
animer
English
to warm up
Spanish
acalorarse
Italian
accalorare
German
anfeuern,
erregen.
afrescionósu , agt: afriscionosu,
afrissionosu,
friscionosu Definition
chi faet provare afriscione, chi dhue at de ndhe tènnere làstima; chi provat o chi tenet afriscione, làstima, piedade de is àteros
Synonyms e antonyms
cumpassivu,
dolintiosu,
feritzosu,
lastimosu,
piadosu,
piaidadosu
Sentences
mama afrescionosa, agiua a fígios tuos! ◊ como ti agatas afrissionosa, ma sa curpa est sa tua, no de sa mala fortuna!
2.
fit afriscionosu de su destinu meu
Etymon
srd.
Translations
French
touchant
English
moving
Spanish
conmovedor
Italian
toccante,
compassionévole
German
Mitleid erregen.
allutàe, allutài , vrb: allutare 1 Definition
agiummai coment'e allúere, foedhandho de is sentidos, de s'atentzione, de sa manera de fàere cosa, fàere prus biatzu
Synonyms e antonyms
allutzare
/
abbiatzare,
abbibare
Idioms
csn:
a. is origas = fàghere bene atentzione, iscurtare bene; a. is ogus = abbaidare bene, abbèrrere bene sos ogros, abbaidendhe
Sentences
sa discussioni fiat allutendusí sempri de prus ◊ allutarí is origas poita sa campana mala at pigau torra a sonai! (A.Cannas)◊ dónnia pitica cosa si faet allutare sos ogos ◊ Luisicu iat allutau is origas, ma no arrennesciat a cumprendi ◊ andendu su burricu pariat chi dhi fut benendu su sonnu, ma su meri dh'at fatu allutai apretendidhu a istrúmbulu!
Etymon
srd.
Translations
French
raviver,
exciter
English
to revive,
to excite
Spanish
avivar,
excitar
Italian
ravvivare,
eccitare
German
beleben,
erregen.
arrachèdiri , vrb: arrechèdede,
arrechèdere,
arrechedi,
arrechèdiri,
errechèdere,
rechèdere* Definition
andhare bene meda, fàere bene, pràghere, nau mescamente de cosas de papare o chi asséliant unu bisóngiu coment'e chi siat própriu cussa sa chi pedit s'organísimu
Synonyms e antonyms
cufàchere,
piàchere,
renchènnere
| ctr.
nòcere
Sentences
su cocòi fatu in domu parit chi arrachedat! (A.Garau)◊ su binu no mi arrachedit meda! ◊ a mengianu su sonnu praxit, arrechedit ◊ mi arrechedet de bufare una tassa de binu, papandhe ◊ a parte de chitzu s'intendhit sa friscura e arrechedit a si bestire
Translations
French
désirer ardemment
English
to crave for
Spanish
apetecer,
desear
Italian
appetire
German
begehren,
Appetit erregen.
arrapài 1 , vrb rfl: arrapare 1 Definition
nau de ómine, sentire gana forte po fémina
Etymon
itl.
arrapare
Translations
French
s'exciter sexuellement
English
to excite sexually
Spanish
ponerse cachondo
Italian
eccitarsi sessualménte
German
sich erregen.
inchimerài, inchimeràre , vrb: inchimeriare Definition
pigare chimera, pigare o giare arennegu, fintzes pònnere in conca calecuna idea a bisura de chimera
Synonyms e antonyms
abbetiae,
achibberare,
acroconai,
afutare,
airai,
aorcare,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
inchietae,
inchimerire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Sentences
sendhe míseru isciau, t'inchimeras e ti faghes padronu in prepoténtzia (P.Casu)◊ su chelu si fit inchimeradu e caleit de botu sa irada de s'abba ◊ si bulluzat su mare, dae subra l'inchimerant sas nues… in pag'ora est un'inferru! ◊ sas aeras inchimeradas no faghent isperare in dies bonas ◊ si inchimeras a mie, ti zuro chi non cantas prus in logu! (M.Z.Funedda)
Etymon
srd.
Translations
French
s'obstiner,
s'irriter
English
to be obstinate
Spanish
obstinarse,
empeñarse
Italian
incaponirsi,
alterarsi
German
sich versteifen,
sich erregen.
ingrillíri , vrb Definition
inganire, prus che àteru nau de mascu o ómine po bènnere gana de fémina; nau de sèmene, bogare su sirione, fàere sa tzeurra
Synonyms e antonyms
ingrigliare,
insuai
/
abbrabai,
abbrossare,
chimire,
inceurrare,
tidhire
Etymon
srd.
Translations
French
exciter
English
to excite
Spanish
excitar
Italian
eccitare
German
erregen.
insuài , vrb: insuare Definition
nau de is animales fémina, èssere o bènnere in more; nau de gente, pesare burdellu, pònnere avolotu
Synonyms e antonyms
assuae,
impurdedhiri,
ingrilliri,
seguzare
2.
tocat a passai sa boxi e a insuai su logu!
Etymon
srd.
Translations
French
exciter
English
to excite
Spanish
excitarse las hembras,
alborotar
Italian
eccitare
German
erregen.
surrulài , vrb: surrullai Synonyms e antonyms
mòere,
salargiare,
trambuscare,
trumbugliai
Sentences
andu anch'est Arrosica a mi dha surrullai bèni bèni: oi dhi cantu s'alleluja! ◊ custus óminis funt surrullendi sa citadi ◊ nadendu surrullat s'àcua prus a lestru ◊ surrulit is brebeis! ◊ at agatau totu su logu infoxau e surrulau
Translations
French
troubler,
bouleverser
English
to shake
Spanish
agitar,
revolver
Italian
agitare,
sconvòlgere
German
erregen,
verwirren.