oscurèssere , vrb: oscurèssiri Definition
fàere o essire iscuru, note, iscurigare
Synonyms e antonyms
iscurèssere,
oscuressire,
iscorigai
| ctr.
abbrèschere
Sentences
altzat su sole divinu sos astros oscuressendhe
Etymon
spn.
Translations
French
faire nuit,
quand la nuit commence à tomber
English
to darken
Spanish
obscurecer,
anochecer
Italian
oscurare,
farsi bùio
German
dunkeln,
dunkel werden.
papuinàre , vrb: pupuinare,
purpuinare Definition
calare o fàere a popoine, a pruinedhu, fàere a farra (nau de sa linna)
Synonyms e antonyms
farratzai,
infarraciai,
pipionire,
pubujonare
Sentences
a mie si m'est papuinanne totu sa cosa durche ◊ sa càscia betza est frundhida in su cortile, pupuinada ◊ cussa trae totu pupuinada nos ndhe falat subra!
Etymon
srd.
Translations
French
se vermouler
English
to get worm-eaten
Spanish
carcomer
Italian
intarlare
German
wurmstichig werden.
scaravangiài , vrb: iscrafangiai*,
scrafangiai Definition
su si apèrrere a pígiu de fora, fàere tzacaduras pagu fundudas, crepaduras, nau mescamente de sa pasta cun su frammentu bene aghedada e de su pane modhe cotu; fàere a tzirbisas, nau de s’orrobba chistia posta male, ammurigonada, ma fintzes de is murros candho unu est acanta a prànghere; crepare de su erríere
Synonyms e antonyms
afilai,
cheprinare,
crebulare,
sacai,
spreciai
/
acarrongiai,
afrangillonai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
cipirodhare,
frongire
/
ischerchedhare
Sentences
su mustàciu bèni trabballau si scrafàngiat in pícius candu est cotu ◊ sa figu est totu scrafangiada de cantu est cota ◊ scrafangiada che civraxu axedu siast!
2.
custus pannus si funt scrafangiaus
3.
no bengas allirga cun cuss'arrisu scaravangiau, o morti! ◊ gi ses arriendi pagu: scrafangiau ses?!
Translations
French
se crevasser,
fendre
English
to crack,
to get chapped
Spanish
hender,
agrietar
Italian
fèndersi,
screpolarsi
German
sich spalten,
bersten,
rissig werden.
stantissài , vrb: istantissai* Definition
nau de cosa de papare, pèrdere sa perfetzione sua, pèrdere su sabore suo, su sabore bonu; nau de ccn., essire un'ibbambiau
Synonyms e antonyms
istantiare
Sentences
su grandu calori stantissat is ous
Translations
French
moisir,
se gâter
English
to stale
Spanish
desabrir,
desazonar
Italian
invietire
German
alt werden,
ranzig werden.
stramutíri , vrb Definition
cambiare colore in cara po assíchidu o àtera timoria manna de comente si arretirat su sàmbene e fintzes coment'e immadoinare, pèrdere is atuamentos
Synonyms e antonyms
istrementire
/
irgrisire,
istramudire*
Translations
French
pâlir,
assommer
English
to turn white
Spanish
empalidecer,
demudarse
Italian
sbiancare,
stramortire
German
blaß werden,
in Ohnmacht fallen.
tosconàre , vrb Definition
essire tosconosu, de sabore e fragu malu, coment'e guastandhosi (nau mescamente de su lardu, de s'ógiu porchinu candho si faet grogo); pònnere o pigare toscu
Synonyms e antonyms
asseai
/
abbelenare,
alluae,
atosicai
Sentences
su lardu si tosconat ◊ s'ozu de s'olia si tramudat de isterzu pro lu chirriare de sa fundhana ca sinono si tosconat
Etymon
srd.
Translations
French
rancir
English
to go rancid
Spanish
ranciar
Italian
irrancidire
German
ranzig werden.