andhomàncu , avb Definizione foedhu chi narant cun dispraxere, cun arrennegu, cun impudu: a. chie!… = ma càstia!…, própiu cussu!… (= genti de nudha, própriu chini no depit, no minescit); a. l'at fata sa bénnida! = fut istétiu méngius si no che fut benniu Sinonimi e contrari allumancu Frasi m'abbàida a mi dimandhare cosas gai, andhomancu chie! ◊ andhomancu chie nos cumandhat, cudhos miseràbbiles! ◊ andhomancu chie faedhat!…◊ andhomancu sa cojuada chi at fatu!… (G.Ruju)
andhónzu , nm Definizione
su andhare, su istare andhandho po bisóngiu siat o po àteru
Sinonimi e contrari
andheju,
caminonzu
/
cdh. andugnu
Frasi
sa limba si addatat a s'andhonzu de sa realidade ◊ in sos andhonzos, assunessi, réguladi! ◊ a pagu a pagu si allenat s'andhonzu ◊ s'andhonzu nostru est tropu, no asseliamus mai!◊ a ndhe tenes de andhonzu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
démarche
Inglese
trend
Spagnolo
el ir,
andar
Italiano
andaménto
Tedesco
Gang.
àndia àndhas
andiadòri , nm Definizione portadore de àndia, de tzivera (e po cussu fintzes manorba) Etimo srd.
andíra andhíra
andirédhu , nm Definizione logu po passare, po andhare Sinonimi e contrari àndara, andhamenta, andharedha, andhata 1, andhera, caminera Etimo srd.
andívia , nf: indívia Definizione genia de erba prantada po insalada, marigosa, a fògias totu bichedhadas (a calidades); si narat fintzes de su bestimentu curtzitu totu a pinnigas chi is ómines ponent in su costúmene in chintzu: is bragas Sinonimi e contrari indídia* Terminologia scientifica rbzc, cichorium endivia.
andolèta , nf Definizione màchina, automóbbile pitica Sinonimi e contrari dondoleta Frasi paret chi onzunu siat cuntentu de respirare gasu de andoletas.
andoviniadòra , nf Definizione fémina chi iat a èssere deina de su benidore…, chi intzertat is cosas chentza dhas ischire Sinonimi e contrari deina Etimo srd.
Andría , nm Definizione númene de ómine Cognomi e Proverbi smb: Andria Etimo grcb. Andréas.
androghéri , agt, nm Definizione
chi o chie portat trassas, malítzia
Sinonimi e contrari
ammalisciadu,
franiscu
Frasi
undhas androgheras de mare e de rios mi ammuinant che bentu
Etimo
spn.
droguero
Traduzioni
Francese
chenapan,
fripon
Inglese
underhand
Spagnolo
listo,
astuto
Italiano
birbóne
Tedesco
Halunke.
àndua àndhas
andúcas addúcas
andurriàli , nm Definizione terrenu malu, de terra pagu e giarra, desertu, raschinarzu, chi no faet a dhu semenare Frasi contragéniu de arriu, vengantza de àrburi, s'andurriali est pedendu caridadi a is nuis (M.Licheri) Etimo spn. andurrial.
anèa , nf: anei,
arei 1,
arena,
rena Definizione
farinedhu, biculedhu piticu de css. cosa, ma mescamente de pedra
Sinonimi e contrari
brutura
Modi di dire
csn:
arai in s'arena = fàghere triballu in debbadas; arena de sale = sali a perdixedha, sali grussu
Frasi
piga su tragavenu e aparígia s'anea! ◊ faidhu grassu s'impastu: duus pajolus de arena e unu de ciumentu
2.
candu isposat filla mia, in cust'arruga no nci depit cabai anea de sa genti chi nci depit èssi!
Cognomi e Proverbi
smb:
Arena
Etimo
ltn.
arena
Traduzioni
Francese
sable
Inglese
sand
Spagnolo
arena
Italiano
aréna,
sàbbia
Tedesco
Sand.
anèdha , nf Definizione genia de cricu, piticu Sinonimi e contrari anèglia, lórica Cognomi e Proverbi smb: Anedda Etimo ltn. anellus.
anedhàda , nf Definizione su anedhare Etimo srd.
anedhàdu , pps, agt: anedhau Definizione de anedhare; chi est totu a lorighitas.
anedhadúra , nf Definizione su anedhare, su fàere a lorighitedhas Sinonimi e contrari allorichitadura, arrulladura, frisadura, incincinnadura Etimo srd.
anedhài, anedhàre , vrb Definizione
fàere cosa longhita (es. pilos)totu a lorighedhas, genia de anedhos
Sinonimi e contrari
allorichitare,
arrullai,
frisai,
incincinnare,
riciulare
| ctr.
istirare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
friser,
anneler
Inglese
to curl
Spagnolo
ensortijar
Italiano
arricciare,
inanellare
Tedesco
kräuseln,
ringeln.