andhomàncu , avb Definitzione foedhu chi narant cun dispraxere, cun arrennegu, cun impudu: a. chie!… = ma càstia!…, própiu cussu!… (= genti de nudha, própriu chini no depit, no minescit); a. l'at fata sa bénnida! = fut istétiu méngius si no che fut benniu Sinònimos e contràrios allumancu Frases m'abbàida a mi dimandhare cosas gai, andhomancu chie! ◊ andhomancu chie nos cumandhat, cudhos miseràbbiles! ◊ andhomancu chie faedhat!…◊ andhomancu sa cojuada chi at fatu!… (G.Ruju)
andhónzu , nm Definitzione
su andhare, su istare andhandho po bisóngiu siat o po àteru
Sinònimos e contràrios
andheju,
caminonzu
/
cdh. andugnu
Frases
sa limba si addatat a s'andhonzu de sa realidade ◊ in sos andhonzos, assunessi, réguladi! ◊ a pagu a pagu si allenat s'andhonzu ◊ s'andhonzu nostru est tropu, no asseliamus mai!◊ a ndhe tenes de andhonzu!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
démarche
Ingresu
trend
Ispagnolu
el ir,
andar
Italianu
andaménto
Tedescu
Gang.
àndia àndhas
andiadòri , nm Definitzione portadore de àndia, de tzivera (e po cussu fintzes manorba) Ètimu srd.
andíra andhíra
andirédhu , nm Definitzione logu po passare, po andhare Sinònimos e contràrios àndara, andhamenta, andharedha, andhata 1, andhera, caminera Ètimu srd.
andívia , nf: indívia Definitzione genia de erba prantada po insalada, marigosa, a fògias totu bichedhadas (a calidades); si narat fintzes de su bestimentu curtzitu totu a pinnigas chi is ómines ponent in su costúmene in chintzu: is bragas Sinònimos e contràrios indídia* Terminologia iscientìfica rbzc, cichorium endivia.
andolèta , nf Definitzione màchina, automóbbile pitica Sinònimos e contràrios dondoleta Frases paret chi onzunu siat cuntentu de respirare gasu de andoletas.
andoviniadòra , nf Definitzione fémina chi iat a èssere deina de su benidore…, chi intzertat is cosas chentza dhas ischire Sinònimos e contràrios deina Ètimu srd.
Andría , nm Definitzione númene de ómine Sambenados e Provèrbios smb: Andria Ètimu grcb. Andréas.
androghéri , agt, nm Definitzione
chi o chie portat trassas, malítzia
Sinònimos e contràrios
ammalisciadu,
franiscu
Frases
undhas androgheras de mare e de rios mi ammuinant che bentu
Ètimu
spn.
droguero
Tradutziones
Frantzesu
chenapan,
fripon
Ingresu
underhand
Ispagnolu
listo,
astuto
Italianu
birbóne
Tedescu
Halunke.
àndua àndhas
andúcas addúcas
andurriàli , nm Definitzione terrenu malu, de terra pagu e giarra, desertu, raschinarzu, chi no faet a dhu semenare Frases contragéniu de arriu, vengantza de àrburi, s'andurriali est pedendu caridadi a is nuis (M.Licheri) Ètimu spn. andurrial.
anèa , nf: anei,
arei 1,
arena,
rena Definitzione
farinedhu, biculedhu piticu de css. cosa, ma mescamente de pedra
Sinònimos e contràrios
brutura
Maneras de nàrrere
csn:
arai in s'arena = fàghere triballu in debbadas; arena de sale = sali a perdixedha, sali grussu
Frases
piga su tragavenu e aparígia s'anea! ◊ faidhu grassu s'impastu: duus pajolus de arena e unu de ciumentu
2.
candu isposat filla mia, in cust'arruga no nci depit cabai anea de sa genti chi nci depit èssi!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Arena
Ètimu
ltn.
arena
Tradutziones
Frantzesu
sable
Ingresu
sand
Ispagnolu
arena
Italianu
aréna,
sàbbia
Tedescu
Sand.
anèdha , nf Definitzione genia de cricu, piticu Sinònimos e contràrios anèglia, lórica Sambenados e Provèrbios smb: Anedda Ètimu ltn. anellus.
anedhàda , nf Definitzione su anedhare Ètimu srd.
anedhàdu , pps, agt: anedhau Definitzione de anedhare; chi est totu a lorighitas.
anedhadúra , nf Definitzione su anedhare, su fàere a lorighitedhas Sinònimos e contràrios allorichitadura, arrulladura, frisadura, incincinnadura Ètimu srd.
anedhài, anedhàre , vrb Definitzione
fàere cosa longhita (es. pilos)totu a lorighedhas, genia de anedhos
Sinònimos e contràrios
allorichitare,
arrullai,
frisai,
incincinnare,
riciulare
| ctr.
istirare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
friser,
anneler
Ingresu
to curl
Ispagnolu
ensortijar
Italianu
arricciare,
inanellare
Tedescu
kräuseln,
ringeln.