areài , vrb Definizione bigiare su mortu Frasi oi apu areau a totu merici (E.Nieddu).
areàu , agt Definizione chi est abbituau a abbarrare a solu, agiummai fatu a fera o animale Sinonimi e contrari arestadu Frasi areaus in su sartu, timestus fintzas e s’umbra nosta (A.Boi).
areàxu , nm Definizione su castiadore de is burricos de un'arci Etimo srd.
aredàdi , nf: eredade*, redade Definizione sa gente, is parentes de una matessi famíglia Sinonimi e contrari arereu, parentella Frasi tui ses cudhu chi at postu mància a s'aredadi ◊ issu no bobiat a dhi tocai is concas de is aredadis.
aredàe , vrb Definizione fàere a arede, ma nau in su sensu de istagiare, de fàere grupu a dibbandha Sinonimi e contrari irgrustiare, iscambuliare, iscamedhare, iscedhai.
arède , nf: aredi,
arei,
arèighi,
arrèidi,
arrede,
rede Definizione
ereu, prus che àteru pagos pegos, chedha de animales / min. arexedha, areigedha, areitedha, fintzes areitedhu, ariola
Sinonimi e contrari
arbutzu,
bama,
cedha,
creze,
fiotu,
grústiu,
majone,
retile,
retolu,
tàgiu,
trechinzu
Frasi
un'arei, un'arèighi de muvras ◊ s'arei est asselliada in sa tanca ◊ torraimidha s'arei de is cuadhus de Gésturi! ◊ paris unu pastori in mesu de s'arei ◊ a cuíndixi annus tenia un'areitedhu de crabas ◊ as a tènnere un'arede de crabas a contu tú
2.
Luisicu pariat torrendu a s'arei de aundi si ndi fut istesiau ◊ po cine dh'apubat, dhue at un'arede de panas ◊ apu biu un'arei de piciochedhus
Etimo
ltn.
grege(m)
Traduzioni
Francese
troupeau
Inglese
herd
Spagnolo
manada
Italiano
branco
Tedesco
Rudel.
aredéu , nm: arereu,
areu,
eredeu* Definizione
totu is parentes de una matessi famíglia
Sinonimi e contrari
arénsia,
aretóriu,
arràcia,
arrampile,
arrépula,
condomadu,
eréscia,
iscrípia,
istripa,
istripile,
prutzénia
Frasi
cussu est de aredeu de genti maca ◊ si peset sa zente nostra che unu solu areu! (A.Casula)◊ isse nascheit s'últimu in s'areu ◊ de cussu aredeu no nci ndi at prus me in bidha
Traduzioni
Francese
famille,
souche
Inglese
family name
Spagnolo
parentela
Italiano
casato,
parentado
Tedesco
Geschlecht.
aredhadúra , nf Definizione su aredhare, cosa aredhada Etimo srd.
aredhàre , vrb Definizione
essire asciutu meda, sicau, fàere a crosta
Sinonimi e contrari
aghedhare,
ansare,
carasare
Etimo
ltn.
*arellare
Traduzioni
Francese
dessécher
Inglese
to dry (up)
Spagnolo
secar
Italiano
inaridire,
disseccare
Tedesco
ausdörren,
trocknen.
arèdi arède
arèga , nf: ariga Definizione serra de trigu, de órgiu, su muntone longu chi si faet de su laore treulau e bentulau límpiu in s'argiola; muntone de linna assentada Sinonimi e contrari anguidha, arei 2 Frasi oi no si sàrtiat prus s'arega de su trigu ispallau ◊ sa palla in s'arxola fiat fata a arega ◊ faiant s'ariga e bentulànt si tiràt bentu Terminologia scientifica msg.
aregàdha aragàdha
aregài , vrb Definizione fàere s'arega, fàere su muntone (de su laore po dhu treulare, de sa linna, e àteru) Sinonimi e contrari ammuntonae Frasi tziu Pissenti fiat areghendi cotzinas de modhitzi e de ílixi candu, de asuba de s'arega, si fiat acatau chi… Etimo srd.
arégiu , agt, nm: arrégiu,
erege* Definizione
chi o chie, essendho batiau cristianu, no credet prus, in totu o in parte, a sa dotrina de sa Crésia o de s'Evangéliu
Sinonimi e contrari
aréticu
Frasi
gei ndi pentzat, de cosas, arégiu frammassoni!…◊ me in tzitadi seis totus arrégius massonicus!
Traduzioni
Francese
hérétique
Inglese
heretic
Spagnolo
herético
Italiano
erètico
Tedesco
ketzerisch,
Ketzer.
arégiu 1 aérzu
arégumu , nm Definizione genia de erba fragosa, bona po cundhimentu Sinonimi e contrari arrígamu* Terminologia scientifica cndh, Origanum vulgare.
arèi arède
arèi 1 anèa
arèi 2 , nf Definizione serra de trigu, de órgiu, su muntone longu chi si faet de su laore treulau e bentulau, límpiu, in s’argiola Sinonimi e contrari arega Frasi su mese de làmpadas fiat s'arei de su trigu colori de òru Terminologia scientifica msg.
arèighi arède