arretrótu 1 , nm: retrotu Definizione sisia o tira niedha a frocu chi si ponet po corrutu in su capedhu o a fasca in su bratzu Frasi ih, bah, chi si morit cussu apu a ponni s'arretrotu a su bassinu!… Etimo ctl. retort.
arretròxa arratròxa
arrétu , agt Definizione
nau de su mascu, de s'ómine, chi portat sa natura inteterada, chíbbera / èssere a.; a. che pudhu, che berre = meda, inganatzidu meda
Etimo
ltn.
arrectus
Traduzioni
Francese
excité
Inglese
made horny
Spagnolo
excitado,
cachondo
Italiano
(màschio,
uòmo) eccitato sessualménte
Tedesco
geschechtlich erregt.
arrétu 1 arréssiu 1
arretulía arretalíu
arretumbài, arretumbàre , vrb: retumbai* Definizione
coment’e torrare agoa o sighire a intèndhere unu sonu po cosa chi agatat imbia e dhu faet furriare
Sinonimi e contrari
arrembombai,
arrentronai,
intumbidare,
intumbire
Frasi
boghes aciotadas arretumbant is montes…
Traduzioni
Francese
retentir,
résonner
Inglese
to deafen
Spagnolo
retumbar
Italiano
rintronare
Tedesco
dröhnen.
arretumbósu , agt Definizione
chi intumbit, chi faet una genia de sonu comente si movet segundhu su logu
Sinonimi e contrari
arrembumbosu,
arretronosu
Frasi
intendu passus arretumbosus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
résonant
Inglese
booming
Spagnolo
retumbante
Italiano
rimbombante
Tedesco
dröhnend.
arretúmbu , nm: retumbu* Definizione
sonu o tzàcurru chi torrat agoa, chi si sighit a intèndhere, chi s'intendhet a sa sighia
Sinonimi e contrari
abbóvidu,
arrebbómbidu,
arreddobbu,
arrembumbu,
arretronu,
insonnita,
intúmbida,
intumbu,
istúmbidu,
torrabboxi,
tumbu 1
Frasi
is arrocas ndi portant s'arretumbu de is iscupetadas ◊ s'arretumbu de sa boxi ponit avatu ◊ candu as a bolli intendi s'arretumbu de fuedhus atesu tzachendi duas perdas ladas at a èssi mudumi de arroca (V.Pisanu)
2.
torrant is arretumbus de is lamadas mias chi no agatant arresposta
Traduzioni
Francese
retentissement,
résonance
Inglese
rumble
Spagnolo
retumbo
Italiano
rimbómbo,
risonanza
Tedesco
Dröhnen,
Resonanz.
arretúmene , nm Definizione
su èssere o istare arretu, su èssere in gnogna, su portare sa natura inteterada chíbbera de sàmbene, inganatzida
Sinonimi e contrari
ampuadura,
arretamentu,
ingrillimentu,
insoadura,
insuamentu,
lusca,
sciovadura,
suacione
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
érection
Inglese
erection
Spagnolo
erección
Italiano
erezióne
Tedesco
Erektion.
arretundài , vrb: arrotundai,
retundai Definizione
fàere retundha, atundhare una cosa bogandhochedhi is atzas, is puntas
Sinonimi e contrari
atundai,
atundhulare,
aturundhare,
intundhigare
| ctr.
acutzai
Traduzioni
Francese
arrondir
Inglese
to round
Spagnolo
redondear
Italiano
arrotondare
Tedesco
abrunden.
arrètza , nf: erressa, rece* Definizione genia de filau intéssiu a lascu prus che àteru po piscare (ma fintzes po serru); in cobertantza, cosa o trassa chi serbit a cassare a unu / genias de a. po piscare: agugliada, arralis, bestinada, bogada, ganghiledhu, menaida, nassa, palamitara, retzàgliu, sciàbiga, scheta, stràscinu, tartanedha, tonnària, traina, trata, tronu; armai arretza = fàere o aprontare is arretzas po piscare Sinonimi e contrari arraciallu, filau, ganghiledhu, óbiga Frasi mi tocat a bessiri a ghetai arretza in su stani 2. s'ómini abetàt sa morti che musconi trobiu in s'arretza de s'arangiolu Terminologia scientifica ts, ans.
arretzadòri , nm Definizione cassadore de pigiones de tàcula cun s'arretza Sinonimi e contrari pillonadori Etimo srd.
arretzài , vrb Definizione piscare, cassare pigiones cun s'arretza Etimo srd.
arretzalíu , nm Definizione iscusas de malu pagadore, dificurtades chi si bogant po iscusa Sinonimi e contrari arretzalla, pibinca, pinnica Etimo srd.
arretzàllas , nf: arrocialla,
arrotzalla Definizione
iscusas o dificurtades chi si bogant candho no si bolet calecuna cosa
Sinonimi e contrari
arretzaliu,
pibinca,
pinnica,
troca
Frasi
foras de ponni arretzallas in mesu, at nau a su fillu ca fiat prexerosa de pigai cussa picioca
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vétilles
Inglese
quibbles
Spagnolo
excusas
Italiano
cavilli
Tedesco
Spitzfindigkeiten.
arretzàllu arraciàllu
arretzàra , nf: retada Definizione betada de arretza; su tanti (pruschetotu de pische) chi cabet in s’arretza, su tanti chi si pigat cun s’arretza in d-una borta 2. seus andaus a mari po biri un'arretzara de pisci Etimo srd.
arretzèta arratzèta
arretzetài , vrb Definizione su trèmere chi, segundhu comente est betada, faet sa bardúfola candho no ballat pàsida 2. ca est achichiarori, cumentzat a arretzetai coment'e una bardúfula! ◊ is mortus in sa stracia de sa gherra dhi pariant bardúfulas arretzetendu.
arretzetài 1, arretzetàre , vrb Definizione
ordinare a rezeta, comente si faet cun is meighinas
Sinonimi e contrari
odrinai
Traduzioni
Francese
ordonnancer
Inglese
to prescribe
Spagnolo
recetar
Italiano
ricettare
Tedesco
verschreiben.