arretzetàre 1 , vrb Definizione arrecire, acasagiare a ccn. Sinonimi e contrari acasagiai.
arretzíe, arretzíre arrecíre
arretzixèdha , nf Definizione
min. de arretza, arretza pitica
Traduzioni
Francese
petit filet
Inglese
small net
Spagnolo
redecilla
Italiano
reticèlla
Tedesco
Netzchen.
arretzólu arrentzólu
arréu , avb Definizione
chentza cessare, a sa sighia, totu pínnigu, deunudotu /(nadu de una cosa) èssere arreu arreu = bene assentadu, ispartu deunutotu; totu a. = totugantu, totu pínnigu
Sinonimi e contrari
continu,
fatuvatu,
semper,
totora
/
cdh. irreu
Frasi
est proindhe arreu ◊ su coro est afritzadu e so pianghendhe arreu ◊ brujade arreu súrviles e cogas! ◊ no l'ant cumpresa sa ciasca: solu tue, mala pasca, ti ndhe ses riendhe arreu!
2.
su palatu in giru arreu tenet muràglias ◊ si fit istadu a piaghere meu, arreu arreu aia distrutu sas armas de fogu (Grolle)
Etimo
spn.
arreo
Traduzioni
Francese
continuellement
Inglese
continuosly,
completely
Spagnolo
sin interrupción
Italiano
continuaménte,
completaménte
Tedesco
dauernd,
völlig.
arréu 1 , agt, nm: reu 1 Definizione chi o chie tenet curpa de ccn. male o dannu chi at fatu / su bangu de is arreus = ue setzit s'incurpadu, in sos tribbunales Sinonimi e contrari faltosu | ctr. innocenti.
arréula , nf, nm: arréulu,
réula* Definizione
cosa chi si narat o chi si faet po pigare a bregúngia, fàere a befa a unu; genia de orroda cun campanedhas atacadas, de sonare in chida santa / pònniri s'arréulu a unu = pònnere sos frúschios
Sinonimi e contrari
allera,
atrecu,
befa,
bisera,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
mofa,
siera,
tzàntara
Traduzioni
Francese
dérision
Inglese
derision
Spagnolo
mofa
Italiano
derisióne
Tedesco
Verspottung.
arreulài , vrb Definizione
pònnere s'arréulu, fàere a befa a unu cun sulitos o tródhios fatos cun sa buca, pigare a súrbios
Sinonimi e contrari
abbefiare,
abbilgonzare,
abbirgonzire,
dellezare,
ibregungire,
ifachilare,
ilvilgonzare,
mofare,
strocillai
Frasi
torru, o Sardigna intzimiara, a sa tita tua múllia, istancu e arreulau (E.Collu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se moquer
Inglese
to deride
Spagnolo
mofarse,
ridiculizar
Italiano
schernire,
derídere
Tedesco
verspotten.
arreulàre , vrb: reulare Definizione istare o abbarrare in ccn. logu chentza fàere nudha Sinonimi e contrari abarrai, apantroxai, iltare | ctr. andai Frasi ite faghes arreuladu in cue e no baes a triballare?! ◊ ch'est sempre in ziru: in domo no bi arréulat mai, paret chi bi timet! ◊ so tota die arreuladu in domo, chentza fàghere nudha Etimo ltn. regulare.
arréulas , nf pl: réulas Definizione
genia de matraca po sonare in chida santa; cannaca de ischíglias chi ponent a is cuadhos in su tzugu; orroda de linna a unu fusu a manovella: in su cricu portat de oto a batórdighi sonàgias de brunzu diferentes s'una de s'àtera chi sonant comente si faet girare s’orroda; funt fintzes is campanedhas chi sonant in sa missa candho si cunsacrat su pane e su binu
Sinonimi e contrari
arranedhas,
arreuledhas
Terminologia scientifica
sjl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crécelle
Inglese
rattle
Spagnolo
carraca,
matraca
Italiano
crepitàcolo
Tedesco
Rassel.
arreulàu , agt: reulau Definizione
nau de ccn., chi est chentza fàere, firmu in ccn. logu, fintzes bagamundhu
Sinonimi e contrari
arrebau,
filísigu,
ifainadu,
irberzadu,
mandronàciu,
oreri,
perduleu,
praitzosu
| ctr.
impitzadu,
infatzendhau
Frasi
ge at a fai un'acabbu cussu pritzosu arreulau!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
inoccupé,
oisif
Inglese
inactive
Spagnolo
inactivo
Italiano
inoperóso
Tedesco
untätig.
arreulèdhas, arreullèdhas , nf pl: reuledhas Definizione
genia de matraca po sonare in chida santa
Sinonimi e contrari
arranedhas,
arréulas
Terminologia scientifica
sjl
Traduzioni
Francese
crécelle
Inglese
rattle
Spagnolo
matraca
Italiano
crepitàcolo
Tedesco
Rassel.
arréulu arréula
arréulu 1 , nm Definizione
su istare o si pònnere firmos, asseliaos; in cobertantza, su istare in giru bagamundhos / no tenet a. = no tenit asséliu
Sinonimi e contrari
arresetu,
assébiu,
assentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pose
Inglese
sediment
Spagnolo
reposo,
descanso
Italiano
pòsa,
posatura
Tedesco
Legung.
arreuníe , vrb: arriuniri, reunire Sinonimi e contrari assodhiri, atropare, atrumai, aunire | ctr. ispàlghere, ispartzinai Frasi a s'iscurigadórgiu ant allutu su fogu po sant'Antoni e sa gente s'est arriunia a ingíriu badhandu.
arreúsa , nf: reusa Definizione
su no bòllere, su no bòllere nàrrere o fàere una cosa
Sinonimi e contrari
arrecusa,
arrefudu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
refus
Inglese
refuse
Spagnolo
negativa
Italiano
rifiuto
Tedesco
Ablehnung.
arreusài , vrb: rebusare 1* Definizione nàrrere chi nono a calecuna cosa, no bòllere ccn. cosa; tirare a longas, lassare a tempus a denanti Sinonimi e contrari arrafudai / dilatai.
arrevacédhu , nm Definizione proidedha de pagu contu Sinonimi e contrari abbichedha, abbita.
arrevaciàe , vrb Definizione frochitare, cumenciare a frocare Sinonimi e contrari ranzolare.
arrevàciu , nm Definizione tempus fridu, de abba e nie Terminologia scientifica tpm.