assonniàre , vrb Definizione passaresidha chentza pentzamentos in conca Etimo srd.
assonniscàu , agt Definizione chi tenet sonnu, sonnisonni, chi no est bene ischidau Sinonimi e contrari indormiscau, insonniscadu, sonnidu Frasi su pipiu totu assonniscau si nche est acostiu a sa mama ◊ iant cantau e ballau fintzes a abbrèschere e furint totu assonniscaos Etimo srd.
assopiài , vrb: atzopiai,
atzopigare,
tzopiai Definizione
andhare a tzopu, fàere a tzopu; èssere difetosu, bogare difetos
Sinonimi e contrari
topiligare,
tzancarrare,
tzanchitai
/
aprapiai,
atopigare,
intopare,
intopire,
irtopiligare
Frasi
po tanti chi est cosa de papai e bufai, dhu bit beniu mancai atzópia atzópia!…◊ seu atzopiendi ca m'increscit unu pei
2.
in cuss’arti atzopiamu e apu cambiau trabballu
3.
sa pudheca non dh'apu prus bia si currit ancora o est atzopiara
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre boiteux,
boiter
Inglese
to limp
Spagnolo
dejar cojo,
cojear
Italiano
azzoppare,
zoppicare
Tedesco
lahm werden,
hinken.
assópiu , nm: atzópiu,
tzópicu Definizione
su atzopiare, su andhare a tzopu (fintzes po maladia), su fàere a tzopu
Sinonimi e contrari
atzopiadura,
atzopiamentu,
topímene
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
boitement
Inglese
limp
Spagnolo
cojera
Italiano
zoppicaménto
Tedesco
Hinken.
assòra , avb, cng: assoras Definizione
inditat tempus atesu de su mamentu chi si foedhat (prus che àteru passau); s'impreat po inditare calecuna cosa chi ndhe dipendhet de un'àtera / assora assora = própriu tandho
Sinonimi e contrari
inciandus,
insaras,
tandho
Frasi
assora, in sa badhe sa funtana murmutat in sa rena (S.Baldino)◊ e cantos pedidores che assora si contant oe puru! ◊ assora assora aias tocadu sos vinti annos ◊ dae assoras isse est istadu su menzus amigu ◊ custas fuint cosas de assoras e de dogna tempus
2.
candho fut passendhe su santu, su massàgiu no si at bogadu su capedhu e assora si est frommadu a crastu ◊ assora pro chie peleamus: pro Roma o pro sa Sardínnia? ◊ chi dhus atendis, is frois, assora gei faint ◊ innantis pagas e assora ti che leas sa cosa ◊ assora, ti suvenzat chi deo su chi fia so (B.Mureddu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
alors
Inglese
then
Spagnolo
entonces
Italiano
allóra
Tedesco
damals.
assoradúra , nf Definizione su assorare Etimo srd.
assorài , vrb Definizione fàere essire su soru de su casu, faendhodhu (su casu in s'aiscu si trebballat e si ponet cun pesu in pitzu puru a manera chi no dhi abbarret soru) Etimo srd.
assorài 1 , vrb Definizione abbumbare, tzatzare sa terra de abba.
assoràre , vrb: assurare Definizione abbrovendhare, ingrassare is animales a soru (o fintzes a giota); lassare fragu púdidu Sinonimi e contrari impudire, insuriri Frasi sa giota la daent pro assorare sos mannales Etimo srd.
assòras assòra
assoràtu , pps, agt: assurau Definizione de assorare / ovos assoratos, ou assurau = pudéscidus Sinonimi e contrari gastu 1, insuriu, pérdidu.
assoràu , agt Sinonimi e contrari insorau, sudorau Frasi fut totu assorau e dhi apu donau custu telu po s'istrexi su sudori.
assorbíre, assorbíri , vrb Sinonimi e contrari assuspiri, imbibbiri, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare.
assordichilàre , vrb Definizione imbrutare, su si pigare a pagu incuru fintzes in sa persona Sinonimi e contrari acadrangiai, incadhossai, insodrigai Etimo srd.
assorgàu , agt Definizione si narat de béstia areste assicada o apretada ca dh’ant cracada is canes, acantonada, candho si nche istichit in ccn. logu de si pòdere difèndhere; nau de ccn., chi est coment'e arestau, abbituau a abbarrare a solu Sinonimi e contrari arrocadu / areau 2. est assorgau in monti.
assorinài , vrb Definizione
pònnere in su sole, assoliare, pigare sole
Sinonimi e contrari
assobinai,
assoliae
Frasi
ispànigat, su soli si àrtziat e sa caluxértula essit po assorinai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
exposer au soleil
Inglese
to expose to sunlight
Spagnolo
solear
Italiano
espórre al sóle
Tedesco
in die Sonne legen.
assorjolàdu , agt Sinonimi e contrari aibbadu, inganatzidu, pititeri Frasi si sa mama mànigat peta de porcrabu su pitzinnu essit assorjoladu.
assorobbàre , vrb Sinonimi e contrari arrogai, assoropare, segai Frasi no piangas candho manos ojanas ant a assorobbare coróvulos de sabiesa.
assoropàda , nf Definizione su assoropare Frasi fit su tempus de sas iscontriadas, de su "No si faghet!", si leaiant sas assoropadas (A.Marroni).
assoropadúra , nf Definizione assoropare Etimo srd.