chitidúra , nf Sinonimi e contrari chitimentu Etimo srd.
chitighíti , nm Definizione su toca toca chi si faet segundhu is tretos de sa carena po fàere erríere a unu Sinonimi e contrari chilighili Etimo srd.
chitíle, chitíles , nm pl: chitziles Definizione su mengianu chitzu meda, chitzo Frasi fint iscréditos puru, dae chitziles arreanne ◊ cosa li ant nau a Babbai, custa vénnida de chitile! ◊ e it’orobbona gosi de chitzile?!
chitiméntu , nm Definizione
su chitire, su èssere o fàghere a paris in su dèpere de s'unu cun s'àteru
Sinonimi e contrari
aggualada,
agualamentu,
aparisadura,
aparisamentu
Frasi
no at àpidu paghe fintzas chi non li est bénnida sa notíscia de cussu chitimentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
égalisation
Inglese
squaring
Spagnolo
solvencia
Italiano
pareggiaménto
Tedesco
Begleichung.
chitíre , vrb Definizione
fàere chitu, a paris, chistionandho de cosas dépias, o de pérdias, de ofesas e àteras diferéntzias deasi (prnl. cuntentare, abbarrare cuntentos de calecuna cosa)
Sinonimi e contrari
achitare 2,
pacare
/
chidare,
ischitare
/
cumprire
/
iscontai
Modi di dire
csn:
za ndhe la chitis! = gei mi dha pagas!; c. su pecadu = iscontare
Frasi
faghiat peniténtzias e pregaiat pro chitire su pecadu ◊ mi at ofesu ma za mi so chitidu! ◊ mi so chitidu de cantu aio pérdidu ◊ pentzaia ca funt bénnidos pro mi chitire su dépidu e fut po dhu crèschere! ◊ bis fatzo chitire su male chi ant fatu!◊ chie pecat oe chitit cras!
2.
cheriant pienare sas badhes de fiores pro ndhe chitire su tempus frundhidu ◊ fémina, pro chitire de trigu sa meaza lassaisti sas criaduras solas ◊ oje puru chitint galu sa chida chei sos mudrecos sos frores, sos ómines de preda! ◊ in su palcu sos poetes si podent chitire de calchi banzu retzidu
3.
pro chitire unu votu fit tucadu su cras manzanu a Santa Margaida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se remettre d'une perte,
regagner
Inglese
to get even
Spagnolo
solventar
Italiano
pareggiare,
rifarsi,
scontare
Tedesco
begleichen,
sich rächen,
abzahlen.
chitirighítili, chitirighítiri , nm Definizione tzilighitu, su toca toca chi si faet segundhu su tretu de sa carena po fàere erríere a unu físchidu Sinonimi e contrari cagaitas, catigati, chighirighitu, chilighili, corigori, sgrighita, sintzirigu, tzintzirighilli Etimo srd.
chíto chíci
chitònza chidònza
chitonzàta chidonzàda
chitónzu , avb: chitzognu Definizione
chi est unu pagu chitzo, foedhandho de oràrios
Sinonimi e contrari
chitzixedhu
| ctr.
tardighinu
Frasi
cheret chi pesemus chitonzu a fàghere cussa cosa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
assez tôt
Inglese
a little early
Spagnolo
prontito
Italiano
un po' prèsto
Tedesco
etwas früh.
chitòrzos , nm pl Definizione genia de cannitzada chi si manígiat in s'argiola, posta in mesu tra su muntone de su trigu de bentulare e sa pàgia bentulada.
chítu chínciu
chítu 1 , agt Definizione
chi est a paris, nau de dépidos de css. genia / como semus chitos = semus a paris, semus patos, no ti depo e no mi depes nudha
Sinonimi e contrari
patu
Frasi
e como, cun su chi ti apo dadu, chitos semus?
Cognomi e Proverbi
prb:
chie pagat oe est chitu cras
Etimo
ctl., spn.
quiti, quite
Traduzioni
Francese
égal
Inglese
equal
Spagnolo
quito
Italiano
uguale,
pari
Tedesco
gleich.
chítula chíntula
chitulànu, chituliànu chicilànu
chitzainàda , nf Definizione pesada chitzo innanti de abbrèschere Etimo srd.
chitzàinu chiciànu
chitzàles , nm pl Definizione is cíllus, is chígios (in G. Peddes, Nanna e ninna fràcula brasa, su mengianu chitzo abbreschendho = chentales? chitzanos?) 2. cantanno finas a s'impudhile, comente beniant is chitzales nos'invitànt su cafè. Etimo srd.
chitzanédhu , avb Sinonimi e contrari chitonzu, chitzixedhu.
chitzànu chiciànu