A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

mesurài , vrb: mesurare, misurai Definizione pigare is misuras, averguare sa mannària, su tanti de una cosa; fàere cunsonare una cosa cun àtera, mescamente su foedhare cun sa gente, cun su logu o sa chistione e àteru; provare calecuna cosa a bíere si torrat paris cun àtera (es. bestimentu) Sinonimi e contrari addedare, ammadiri Modi di dire csn: m. is fuedhus = pessare bene innantis de faedhare, dare tentu a no ofèndhere; misurai a ogu = chentza pertzisione, fàghere a su chi paret a s'abbaidada Frasi meda genti misurat a ogu: po cussu is contus dhus torrant a fai! (Taccori) 2. si no mesuras primu su chi naras, faghes de sas figuras piús tristas! (Cubeddu) 3. mesuradí custa pariga de crapitas po biri si ti andant bèni! Cognomi e Proverbi prb: a chie su pagu no mesurat, su meda pagu durat Etimo ltn. me(n)surare.

mesuraméntu , nm: misuramentu Sinonimi e contrari mesuradura, mesuratzioni Frasi candu apu acabbau su misuramentu gei dha tzérriu! Etimo srd.

mesuranchèsta , avb: mesurenchesta Definizione mesincumentu, mesu fatu / lassare una cosa, unu trebballu, a m., èssere a m. = cumenciau ma no acabbau Sinonimi e contrari mesincumentu.

mesuràre mesurài

mesuratziòni , nf Sinonimi e contrari mesuradura, mesuramentu Frasi sa mesura dha pigu dèu, no mi fidu de sa mesuratzioni chi at fatu issu!

mesuràu , pps, agt: misuradu Definizione de mesurare; chi est fatu a misura, bene, cun crabbu, pentzandhodhoe comente si tocat 2. los cheria ladinos e sardos, cun versos bene fatos, misurados Traduzioni Francese mesuré Inglese measured Spagnolo medido, mesurado Italiano misurato Tedesco gemessen.

mesurenchèsta mesuranchèsta

mésus mésu

mesusachèta , nf Definizione genia de sacu Frasi frinucu bi ndhe aiat a fizubonu e ndhe ant prenau sas mesusachetas Etimo srd.

mesusèdha , nf Definizione de unu càrrigu, sa parte posta in mesu in mesu Etimo srd.

mèta mèda

metabbolísmu , nm Definizione in su funtzionamentu de is organísimos animales, est totu su cumbinare impare (candho e ue dhue at créschia o anabbolismu) e su s'isfàere (candho e ue dhue at mímina, méngua, o catabbolismu) de is elementos chi cumponent is céllulas.

metàde, metàdi meidàde

metafísica , nf Definizione istúdiu chi pertocat totu su chi no est realtade materiale, física, o natura, ma chi si podet cunsiderare coment'e fundhamentu o fintzes veridade superiore, de prus importu, de totugantu su ischire.

metafonési , nf Definizione su regulare e cambiare unu sonu de vocale fatu a boghe cunforma a un'àteru sonu de vocale etotu chi portat acanta prus ainnanti: in su foedhare de is Sardos pertocat sa /e/ e sa /o/ vocales tónicas chi naraus apertas si in su foedhu portant fatante (a destra fache a sa fine de su foedhu) una /a/ o una /e/ o una /o/ etotu, ma naraus serradas si portant una vocale serrada (/i/ o /u/, bastat chi custas no siant in àtera variante una /e/ o una /o/, in pràtiga, tandho, de matessi valore de una /e/ o de una /o/ etotu): sa /e/ tónica faet aperta in serra, mese, tenzo, sa /o/ dha naraus aperta in fora, còcoro, pònnere (e deasi etotu in camp. montis = log. montes, in trenus = log. trenos); ma dhas naraus serradas sa /e/ in trenu, beni!, logu, cocoi, e fintzes in génneru, póveru ca in custos duos úrtimos foedhos sa /u/ duos postos prus ainnanti de sa tónica faet serrare sa /e/ post tónica chi deosi faet serrare fintzes sa /e/ tonica in d-unu e sa /o/ tónica in s'àteru.

metàfora , nf Definizione impreu de sa limba e de su foedhu in parte de un'àteru, a manera de giare a s'unu unu significau diferente de su chi tenet ma chi po calecunu piessignu si podet assimbigiare (es. prendha po persona chi s'istimat meda – piessignu su valore –, orrosa po picioca bella – piessignu sa bellesa –) Sinonimi e contrari cobertantza, iscromba, súspiu.

metàlla matàlla

metàllicu , agt Definizione de metallu, chi pertocat is metallos.

metallíferu , agt Definizione foedhandho de minerale, orroca, chi portat metallu (es. calamina, galansa).

metàllu , nm: mitallu Definizione genia de materiale o elementu chímicu chi si distinghet po fortilesa manna, po sa capacidade de si atrotogiare chentza si segare, de si lassare alladiare a pigighedhu fine o filivili, de fàere passare s'elétricu, su calore ma no sa lughe Traduzioni Francese métal Inglese metal Spagnolo metal Italiano metallo Tedesco Metall.