A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

músa 1 , nf: mussa 1 Definizione genia de acàpiu de ferru chi si ponet in is brúcios a unu arrestandhodhu: dhu narant prus che àteru pl. Sinonimi e contrari borcionitus, brillone, griglione, gríglios Frasi bi apo bidu grigliones e cadenas, ferros, martedhos, tenatzas e musas ◊ mancu a bandhiu cridau, mi ant ghetau musas e grillones ◊ cherzo chi siat postu in musas e cadenas ◊ mi ant acapiau coment'e unu Cristus, provistus de ferrus e musas! Cognomi e Proverbi smb: Musa Traduzioni Francese menottes Inglese manacles Spagnolo esposas Italiano manétta Tedesco Handfesseln (Pl.).

músa 2 , nf Definizione genia de giogu chi si faet in medas: su chi dhi tocat a parare s'incrubat cun sa conca e s'ischina, ponendho is manos in benugos, e is cumpàngios dhu depent brinchidare de unu tretu sèmpere prus atesu, misurau cun su pei, ponendho is manos in pitzu de s'ischina de chie parat Frasi a su zogu de sa musa, chie perdet si depet incrunare pro fàghere brincare sos àteros Terminologia scientifica ggs.

músa 3 , nf: múscia 1, mussa 2 Definizione samunamentu chi si faet a is carradas cun abba budhia, binu e corgiolu de aràngiu innanti de pònnere su binu; genia de ispruma chi faet in buca su cuadhu; fintzes unu tanti mannu de cosa Sinonimi e contrari Frasi carradas e carradedhas si límpiant cun sa musa 3. mi apo fatu una mussa de prantu ◊ si at leadu una mussa de suore pro nudha! Etimo ltn. mulsa.

musàicu mosàicu

musàle , nm Sinonimi e contrari brunchile, cabitza, cavessa, crabistu, doga 1, dogale, murrabi.

musalòra, musaròla , nf Definizione genia de crabistu chi si bestit in su murru de is animales mossigadores po no mossigare Sinonimi e contrari mofa 1, murrabi / ttrs. musarora Frasi bogat su cane a passizu sentza cadena e sentza musalora Etimo itl. Traduzioni Francese muselière Inglese muzzle Spagnolo bozal Italiano museruòla Tedesco Maulkorb.

musarolàre , vrb: ammusarolai Definizione pònnere sa musarola (prus che àteru a is canes) po no mossigare: nau de gente, mescamente giornalistas, assamudare a unu, fàere chellare o a manera de no dhi lassare nàrrere (o iscríere) su chi pentzat o bolet Sinonimi e contrari ammurralai Etimo srd. Traduzioni Francese museler Inglese to gag Spagnolo amordazar Italiano imbavagliare Tedesco knebeln.

músca , nf: mussa 3 Definizione bobboighedhu piticu (upm) cun is alas, ifadosu meda ca istat ponendhosi totue, ma mescamente in cosa bruta o de papare, e po cuss'etotu fàcile a pònnere maladia; in cobertantza: persona ifadosa, fintzes imbriaghera / min. muschina, muschita Modi di dire csn: zenias de m.: m. de mele = abe; m. cabadhina (hippobosca equina), chérbina; m. detadora, ghetadorja = musca trina de colore, manna e brentuda, chi ponet sa cria a betadura in mermos de animales (es. a sas berbeghes, in nàstulas); m. muscadorja = sa chi punghet e faghet muscare sos boes; m. tzerrigadora = cussa chi ponit su bremi o tzerriga a sa petza; musca macedha, pabedha = una musca mai bia e mai connota chi candu pungit nanca bocit sa genti; m. giauna = fiadu o cristianu ifadosu meda; acudire, esserebbei (sa zente), mòrrere chei sa musca = acodiri, èssiri in medas, mòrriri sa genti a tropas; mòrrere de m. maghedha = musca de apesta, de maladia apitzigadita; musca maghedha b'at!… = no dhui at nudha, ma própiu nudha!; musca! (coment'e risposta a una dimandha, a una pretesa) = no!, nudha!, bai e ara!; isciuliai m. = catzare sa musca; catzàresi o ischíresi catzare sa m. = iscidaisindi su sonnu, isbodhiaisindi, iscabbullirisí; betàresi che m. in late, che m. cabadhina = betàresi airados, in medas a si che leare carchi cosa; zogare a m. tzega = giogai a pibiredhu, a crapa cónchina, a gatu tzurpa; iscudi m. = catzare sa musca, muscare, nadu in suspu pro bagamundai, istare in ziru chentza cabu, tantu pro si dare a bídere; fai de una m. unu bòi = fàghere una chistione prus manna de su chi est; fai sa córdula a sa m. = èssere limidos, ischire fàghere sas cosas in fine; bodhiri sa m. in s'ària = èssiri de pentzada e de fata precisa e funguda; cúrrere a muscas = èssiri ammachiendisí, nervosu, pistighinzosu; a sa malandra sa m. = zente cun zente e fae cun lardu!; za ti ne as a tènnere de musca a tzocu!… = za pipas, tue!, istas friscu!…, no l'as a tenner mai su chi cheres; cosire a camba de m. = zenia de puntu chi si faghet betendhe su filu a manera de fàghere cun duos puntos una scéscia Frasi sa musca acudit, si ponet, bolat, si mànigat sa cosa, imbrutat, si acujat ◊ càtzache cussas duas muscas! ◊ dhoi fiat sa musca a gurdonis, in cussu logu brutu ◊ eh, canta musca in custu logu brutu!… 2. pesa a ballare, Muschitedha mia! ◊ ista asseliadu, chi ses peus de sa musca! 3. is bòis currint a muscas ◊ de una musca ndhe faghet chentu bacas ◊ suprint dae totube che musca a late ◊ si ghetant che musca cabadhina! ◊ pretzetendidhus a istrémpiu, s'iant a fuiri a musca! ◊ ti si mànighet sa musca maghedha! ◊ - A bi ndhe at de abba in s'ampulla? - Musca maghedha b'at! 4. giogaimus a pípiris de nughe e de méndhula, a musca tzega e a sa chintada 5. narant ca, mudau in Musca Macedha, su buginu est ancora a càstiu de cussu scussórgiu ◊ unu tempus is pipiedhus moriant che musca candu beniat sa cibixia Cognomi e Proverbi smb: Musca, Muscas / prb: fintzas sa musca portat su feli ◊ in buca tancada musca no b'intrat ◊ sa musca axena ti ndi bogat s'ogu e sa tua no dha bis ◊ a cadhu betzu… musca meda! Terminologia scientifica crp Etimo ltn. musca Traduzioni Francese mouche Inglese fly Spagnolo mosca Italiano mósca Tedesco Fliege, Quälgeist.

muscadédhu , nm, agt: muscadellu, muscaredhu Definizione genia de bide chi faet àghina bianca cabudàrgia a gurdonedhos piticos e pibione piticu, druche meda, e su binu chi faet / m. burdu = nuragus; m. de mari = zenia de cóciula, fintzas sos os de su prupu e de sa sépia Sinonimi e contrari muscau 1, nuscadellu / cdh. muscatedhu Frasi po sant'Anna essit su muscaredhu 2. tenimus un'àrbure de pira muscadella Terminologia scientifica frt Traduzioni Francese raisin muscat, muscat Inglese muscat (el) Spagnolo moscatel Italiano moscato Tedesco Muskateller, Muskateller.

muscadellòne , nm: muscategliò, muscatellò Definizione genia de bide e àghina a pibiones matucos, aghedhosa, tostada, druche meda Sinonimi e contrari nuscadellò / ttrs. muscadedhoni Frasi su muscatellò est àxina bella scrichiolàcia Terminologia scientifica frt Etimo ctl. muscatellò Traduzioni Francese raisin muscat Inglese muscat (el) Spagnolo moscatel Italiano moscato Tedesco Muskateller.

muscadéllu muscadédhu

muscadínu , agt Definizione nau de animale, chi portat musca, est muscandho, muscau Etimo srd.

muscadórgiu, muscadórju, muscadórzu, muscadróxu , nm: muscatógliu Definizione logu inue si che istichint is animales muscandho, logu de umbra, de matedu, po muscare / musca muscadorja = sa chi faghet muscare su bestiàmine bulu Sinonimi e contrari muscàrgiu / cdh. muscatógiu Frasi ischit totu sos muscadorzos de buscos e serragos ◊ inuve ant pasatu s'àghera est cussa chi si potet intènnere in muscatógliu de àinos Etimo srd.

muscàdu , pps, agt: muscatu, muscau Definizione de muscare; chi portat musca, nau prus che àteru de boes e bacas ma, in cobertantza, fintzes de su cristianu imbideau mescamente a fémina (o a ómine); nau in cobertantza, imbriagu, chi at bufau meda, chi no est in sèi, alluau Sinonimi e contrari cdh. muscatu 2. onzi tantu unu pegus muscadu si ndhe pesaiat iscutinendhe sa coa ◊ est istripizendhe che un'achetu muscadu ◊ est che unu voe muscatu ◊ sas bajanas muscadas cantant cussas cantones! 3. compare aviat víviu, ma no fit cada die muscau Cognomi e Proverbi smb: Muscadu, Muscau.

muscadúra , nf Definizione su muscare Etimo srd.

muscagadhína , nf Definizione genia de musca in colore de castàngia chi ponet (mescamente ma no solu) a is cuadhos, mala a iscabbúllere Sinonimi e contrari muscaghérvina Terminologia scientifica crp, hippobosca equina Etimo srd.

muscaghérvina , nf: muscaxérbina Sinonimi e contrari muscagadhina Terminologia scientifica crp Etimo srd.

muscài , vrb: amuscai, muscare Definizione èssere cracau, puntu a musca e cúrrere o istare a su friga friga po si ndhe iscabbúllere, comente faent is animales (mescamente is boes) intrandho s'istade; istare a su andhetorra che bestiàmene muscandho, in giru, scudendi musca, cricandho ocasiones Sinonimi e contrari muschinzare / bagamundai Frasi sos boes muschendhe sunt de timire, ca andhant che irbariados 2. ite bi faghes in piata, a muscare?! Etimo srd.

muscajòla , nf Definizione genia de gàbbia.

muscamacèdha , nf: muscamaghedha Definizione musca de macellu, sa chi acudit a sa petza; musca cuadhina; est mescamente sa musca famada de is paristórias, cudha chi nanca candho punghet bochit sa gente Terminologia scientifica crp Etimo srd.