músa 1 , nf: mussa 1 Definition
genia de acàpiu de ferru chi si ponet in is brúcios a unu arrestandhodhu: dhu narant prus che àteru pl.
Synonyms e antonyms
borcionitus,
brillone,
griglione,
gríglios
Sentences
bi apo bidu grigliones e cadenas, ferros, martedhos, tenatzas e musas ◊ mancu a bandhiu cridau, mi ant ghetau musas e grillones ◊ cherzo chi siat postu in musas e cadenas ◊ mi ant acapiau coment'e unu Cristus, provistus de ferrus e musas!
Surnames and Proverbs
smb:
Musa
Translations
French
menottes
English
manacles
Spanish
esposas
Italian
manétta
German
Handfesseln (Pl.).
músa 2 , nf Definition genia de giogu chi si faet in medas: su chi dhi tocat a parare s'incrubat cun sa conca e s'ischina, ponendho is manos in benugos, e is cumpàngios dhu depent brinchidare de unu tretu sèmpere prus atesu, misurau cun su pei, ponendho is manos in pitzu de s'ischina de chie parat Sentences a su zogu de sa musa, chie perdet si depet incrunare pro fàghere brincare sos àteros Scientific Terminology ggs.
músa 3 , nf: múscia 1, mussa 2 Definition samunamentu chi si faet a is carradas cun abba budhia, binu e corgiolu de aràngiu innanti de pònnere su binu; genia de ispruma chi faet in buca su cuadhu; fintzes unu tanti mannu de cosa Synonyms e antonyms Sentences carradas e carradedhas si límpiant cun sa musa 3. mi apo fatu una mussa de prantu ◊ si at leadu una mussa de suore pro nudha! Etymon ltn. mulsa.
musàicu mosàicu
musalòra, musaròla , nf Definition
genia de crabistu chi si bestit in su murru de is animales mossigadores po no mossigare
Synonyms e antonyms
mofa 1,
murrabi
/
ttrs. musarora
Sentences
bogat su cane a passizu sentza cadena e sentza musalora
Etymon
itl.
Translations
French
muselière
English
muzzle
Spanish
bozal
Italian
museruòla
German
Maulkorb.
musarolàre , vrb: ammusarolai Definition
pònnere sa musarola (prus che àteru a is canes) po no mossigare: nau de gente, mescamente giornalistas, assamudare a unu, fàere chellare o a manera de no dhi lassare nàrrere (o iscríere) su chi pentzat o bolet
Synonyms e antonyms
ammurralai
Etymon
srd.
Translations
French
museler
English
to gag
Spanish
amordazar
Italian
imbavagliare
German
knebeln.
músca , nf: mussa 3 Definition
bobboighedhu piticu (upm) cun is alas, ifadosu meda ca istat ponendhosi totue, ma mescamente in cosa bruta o de papare, e po cuss'etotu fàcile a pònnere maladia; in cobertantza: persona ifadosa, fintzes imbriaghera / min. muschina, muschita
Idioms
csn:
zenias de m.: m. de mele = abe; m. cabadhina (hippobosca equina), chérbina; m. detadora, ghetadorja = musca trina de colore, manna e brentuda, chi ponet sa cria a betadura in mermos de animales (es. a sas berbeghes, in nàstulas); m. muscadorja = sa chi punghet e faghet muscare sos boes; m. tzerrigadora = cussa chi ponit su bremi o tzerriga a sa petza; musca macedha, pabedha = una musca mai bia e mai connota chi candu pungit nanca bocit sa genti; m. giauna = fiadu o cristianu ifadosu meda; acudire, esserebbei (sa zente), mòrrere chei sa musca = acodiri, èssiri in medas, mòrriri sa genti a tropas; mòrrere de m. maghedha = musca de apesta, de maladia apitzigadita; musca maghedha b'at!… = no dhui at nudha, ma própiu nudha!; musca! (coment'e risposta a una dimandha, a una pretesa) = no!, nudha!, bai e ara!; isciuliai m. = catzare sa musca; catzàresi o ischíresi catzare sa m. = iscidaisindi su sonnu, isbodhiaisindi, iscabbullirisí; betàresi che m. in late, che m. cabadhina = betàresi airados, in medas a si che leare carchi cosa; zogare a m. tzega = giogai a pibiredhu, a crapa cónchina, a gatu tzurpa; iscudi m. = catzare sa musca, muscare, nadu in suspu pro bagamundai, istare in ziru chentza cabu, tantu pro si dare a bídere; fai de una m. unu bòi = fàghere una chistione prus manna de su chi est; fai sa córdula a sa m. = èssere limidos, ischire fàghere sas cosas in fine; bodhiri sa m. in s'ària = èssiri de pentzada e de fata precisa e funguda; cúrrere a muscas = èssiri ammachiendisí, nervosu, pistighinzosu; a sa malandra sa m. = zente cun zente e fae cun lardu!; za ti ne as a tènnere de musca a tzocu!… = za pipas, tue!, istas friscu!…, no l'as a tenner mai su chi cheres; cosire a camba de m. = zenia de puntu chi si faghet betendhe su filu a manera de fàghere cun duos puntos una scéscia
Sentences
sa musca acudit, si ponet, bolat, si mànigat sa cosa, imbrutat, si acujat ◊ càtzache cussas duas muscas! ◊ dhoi fiat sa musca a gurdonis, in cussu logu brutu ◊ eh, canta musca in custu logu brutu!…
2.
pesa a ballare, Muschitedha mia! ◊ ista asseliadu, chi ses peus de sa musca!
3.
is bòis currint a muscas ◊ de una musca ndhe faghet chentu bacas ◊ suprint dae totube che musca a late ◊ si ghetant che musca cabadhina! ◊ pretzetendidhus a istrémpiu, s'iant a fuiri a musca! ◊ ti si mànighet sa musca maghedha! ◊ - A bi ndhe at de abba in s'ampulla? - Musca maghedha b'at!
4.
giogaimus a pípiris de nughe e de méndhula, a musca tzega e a sa chintada
5.
narant ca, mudau in Musca Macedha, su buginu est ancora a càstiu de cussu scussórgiu ◊ unu tempus is pipiedhus moriant che musca candu beniat sa cibixia
Surnames and Proverbs
smb:
Musca, Muscas
/
prb:
fintzas sa musca portat su feli ◊ in buca tancada musca no b'intrat ◊ sa musca axena ti ndi bogat s'ogu e sa tua no dha bis ◊ a cadhu betzu… musca meda!
Scientific Terminology
crp
Etymon
ltn.
musca
Translations
French
mouche
English
fly
Spanish
mosca
Italian
mósca
German
Fliege,
Quälgeist.
muscadédhu , nm, agt: muscadellu,
muscaredhu Definition
genia de bide chi faet àghina bianca cabudàrgia a gurdonedhos piticos e pibione piticu, druche meda, e su binu chi faet / m. burdu = nuragus; m. de mari = zenia de cóciula, fintzas sos os de su prupu e de sa sépia
Synonyms e antonyms
muscau 1,
nuscadellu
/
cdh. muscatedhu
Sentences
po sant'Anna essit su muscaredhu
2.
tenimus un'àrbure de pira muscadella
Scientific Terminology
frt
Translations
French
raisin muscat,
muscat
English
muscat (el)
Spanish
moscatel
Italian
moscato
German
Muskateller,
Muskateller.
muscadellòne , nm: muscategliò,
muscatellò Definition
genia de bide e àghina a pibiones matucos, aghedhosa, tostada, druche meda
Synonyms e antonyms
nuscadellò
/
ttrs. muscadedhoni
Sentences
su muscatellò est àxina bella scrichiolàcia
Scientific Terminology
frt
Etymon
ctl.
muscatellò
Translations
French
raisin muscat
English
muscat (el)
Spanish
moscatel
Italian
moscato
German
Muskateller.
muscadéllu muscadédhu
muscadínu , agt Definition nau de animale, chi portat musca, est muscandho, muscau Etymon srd.
muscadórgiu, muscadórju, muscadórzu, muscadróxu , nm: muscatógliu Definition logu inue si che istichint is animales muscandho, logu de umbra, de matedu, po muscare / musca muscadorja = sa chi faghet muscare su bestiàmine bulu Synonyms e antonyms muscàrgiu / cdh. muscatógiu Sentences ischit totu sos muscadorzos de buscos e serragos ◊ inuve ant pasatu s'àghera est cussa chi si potet intènnere in muscatógliu de àinos Etymon srd.
muscàdu , pps, agt: muscatu, muscau Definition de muscare; chi portat musca, nau prus che àteru de boes e bacas ma, in cobertantza, fintzes de su cristianu imbideau mescamente a fémina (o a ómine); nau in cobertantza, imbriagu, chi at bufau meda, chi no est in sèi, alluau Synonyms e antonyms cdh. muscatu 2. onzi tantu unu pegus muscadu si ndhe pesaiat iscutinendhe sa coa ◊ est istripizendhe che un'achetu muscadu ◊ est che unu voe muscatu ◊ sas bajanas muscadas cantant cussas cantones! 3. compare aviat víviu, ma no fit cada die muscau Surnames and Proverbs smb: Muscadu, Muscau.
muscadúra , nf Definition su muscare Etymon srd.
muscagadhína , nf Definition genia de musca in colore de castàngia chi ponet (mescamente ma no solu) a is cuadhos, mala a iscabbúllere Synonyms e antonyms muscaghérvina Scientific Terminology crp, hippobosca equina Etymon srd.
muscaghérvina , nf: muscaxérbina Synonyms e antonyms muscagadhina Scientific Terminology crp Etymon srd.
muscài , vrb: amuscai, muscare Definition èssere cracau, puntu a musca e cúrrere o istare a su friga friga po si ndhe iscabbúllere, comente faent is animales (mescamente is boes) intrandho s'istade; istare a su andhetorra che bestiàmene muscandho, in giru, scudendi musca, cricandho ocasiones Synonyms e antonyms muschinzare / bagamundai Sentences sos boes muschendhe sunt de timire, ca andhant che irbariados 2. ite bi faghes in piata, a muscare?! Etymon srd.
muscajòla , nf Definition genia de gàbbia.
muscamacèdha , nf: muscamaghedha Definition musca de macellu, sa chi acudit a sa petza; musca cuadhina; est mescamente sa musca famada de is paristórias, cudha chi nanca candho punghet bochit sa gente Scientific Terminology crp Etymon srd.