A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

músa 1 , nf: mussa 1 Definitzione genia de acàpiu de ferru chi si ponet in is brúcios a unu arrestandhodhu: dhu narant prus che àteru pl. Sinònimos e contràrios borcionitus, brillone, griglione, gríglios Frases bi apo bidu grigliones e cadenas, ferros, martedhos, tenatzas e musas ◊ mancu a bandhiu cridau, mi ant ghetau musas e grillones ◊ cherzo chi siat postu in musas e cadenas ◊ mi ant acapiau coment'e unu Cristus, provistus de ferrus e musas! Sambenados e Provèrbios smb: Musa Tradutziones Frantzesu menottes Ingresu manacles Ispagnolu esposas Italianu manétta Tedescu Handfesseln (Pl.).

músa 2 , nf Definitzione genia de giogu chi si faet in medas: su chi dhi tocat a parare s'incrubat cun sa conca e s'ischina, ponendho is manos in benugos, e is cumpàngios dhu depent brinchidare de unu tretu sèmpere prus atesu, misurau cun su pei, ponendho is manos in pitzu de s'ischina de chie parat Frases a su zogu de sa musa, chie perdet si depet incrunare pro fàghere brincare sos àteros Terminologia iscientìfica ggs.

músa 3 , nf: múscia 1, mussa 2 Definitzione samunamentu chi si faet a is carradas cun abba budhia, binu e corgiolu de aràngiu innanti de pònnere su binu; genia de ispruma chi faet in buca su cuadhu; fintzes unu tanti mannu de cosa Sinònimos e contràrios Frases carradas e carradedhas si límpiant cun sa musa 3. mi apo fatu una mussa de prantu ◊ si at leadu una mussa de suore pro nudha! Ètimu ltn. mulsa.

musàicu mosàicu

musàle , nm Sinònimos e contràrios brunchile, cabitza, cavessa, crabistu, doga 1, dogale, murrabi.

musalòra, musaròla , nf Definitzione genia de crabistu chi si bestit in su murru de is animales mossigadores po no mossigare Sinònimos e contràrios mofa 1, murrabi / ttrs. musarora Frases bogat su cane a passizu sentza cadena e sentza musalora Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu muselière Ingresu muzzle Ispagnolu bozal Italianu museruòla Tedescu Maulkorb.

musarolàre , vrb: ammusarolai Definitzione pònnere sa musarola (prus che àteru a is canes) po no mossigare: nau de gente, mescamente giornalistas, assamudare a unu, fàere chellare o a manera de no dhi lassare nàrrere (o iscríere) su chi pentzat o bolet Sinònimos e contràrios ammurralai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu museler Ingresu to gag Ispagnolu amordazar Italianu imbavagliare Tedescu knebeln.

músca , nf: mussa 3 Definitzione bobboighedhu piticu (upm) cun is alas, ifadosu meda ca istat ponendhosi totue, ma mescamente in cosa bruta o de papare, e po cuss'etotu fàcile a pònnere maladia; in cobertantza: persona ifadosa, fintzes imbriaghera / min. muschina, muschita Maneras de nàrrere csn: zenias de m.: m. de mele = abe; m. cabadhina (hippobosca equina), chérbina; m. detadora, ghetadorja = musca trina de colore, manna e brentuda, chi ponet sa cria a betadura in mermos de animales (es. a sas berbeghes, in nàstulas); m. muscadorja = sa chi punghet e faghet muscare sos boes; m. tzerrigadora = cussa chi ponit su bremi o tzerriga a sa petza; musca macedha, pabedha = una musca mai bia e mai connota chi candu pungit nanca bocit sa genti; m. giauna = fiadu o cristianu ifadosu meda; acudire, esserebbei (sa zente), mòrrere chei sa musca = acodiri, èssiri in medas, mòrriri sa genti a tropas; mòrrere de m. maghedha = musca de apesta, de maladia apitzigadita; musca maghedha b'at!… = no dhui at nudha, ma própiu nudha!; musca! (coment'e risposta a una dimandha, a una pretesa) = no!, nudha!, bai e ara!; isciuliai m. = catzare sa musca; catzàresi o ischíresi catzare sa m. = iscidaisindi su sonnu, isbodhiaisindi, iscabbullirisí; betàresi che m. in late, che m. cabadhina = betàresi airados, in medas a si che leare carchi cosa; zogare a m. tzega = giogai a pibiredhu, a crapa cónchina, a gatu tzurpa; iscudi m. = catzare sa musca, muscare, nadu in suspu pro bagamundai, istare in ziru chentza cabu, tantu pro si dare a bídere; fai de una m. unu bòi = fàghere una chistione prus manna de su chi est; fai sa córdula a sa m. = èssere limidos, ischire fàghere sas cosas in fine; bodhiri sa m. in s'ària = èssiri de pentzada e de fata precisa e funguda; cúrrere a muscas = èssiri ammachiendisí, nervosu, pistighinzosu; a sa malandra sa m. = zente cun zente e fae cun lardu!; za ti ne as a tènnere de musca a tzocu!… = za pipas, tue!, istas friscu!…, no l'as a tenner mai su chi cheres; cosire a camba de m. = zenia de puntu chi si faghet betendhe su filu a manera de fàghere cun duos puntos una scéscia Frases sa musca acudit, si ponet, bolat, si mànigat sa cosa, imbrutat, si acujat ◊ càtzache cussas duas muscas! ◊ dhoi fiat sa musca a gurdonis, in cussu logu brutu ◊ eh, canta musca in custu logu brutu!… 2. pesa a ballare, Muschitedha mia! ◊ ista asseliadu, chi ses peus de sa musca! 3. is bòis currint a muscas ◊ de una musca ndhe faghet chentu bacas ◊ suprint dae totube che musca a late ◊ si ghetant che musca cabadhina! ◊ pretzetendidhus a istrémpiu, s'iant a fuiri a musca! ◊ ti si mànighet sa musca maghedha! ◊ - A bi ndhe at de abba in s'ampulla? - Musca maghedha b'at! 4. giogaimus a pípiris de nughe e de méndhula, a musca tzega e a sa chintada 5. narant ca, mudau in Musca Macedha, su buginu est ancora a càstiu de cussu scussórgiu ◊ unu tempus is pipiedhus moriant che musca candu beniat sa cibixia Sambenados e Provèrbios smb: Musca, Muscas / prb: fintzas sa musca portat su feli ◊ in buca tancada musca no b'intrat ◊ sa musca axena ti ndi bogat s'ogu e sa tua no dha bis ◊ a cadhu betzu… musca meda! Terminologia iscientìfica crp Ètimu ltn. musca Tradutziones Frantzesu mouche Ingresu fly Ispagnolu mosca Italianu mósca Tedescu Fliege, Quälgeist.

muscadédhu , nm, agt: muscadellu, muscaredhu Definitzione genia de bide chi faet àghina bianca cabudàrgia a gurdonedhos piticos e pibione piticu, druche meda, e su binu chi faet / m. burdu = nuragus; m. de mari = zenia de cóciula, fintzas sos os de su prupu e de sa sépia Sinònimos e contràrios muscau 1, nuscadellu / cdh. muscatedhu Frases po sant'Anna essit su muscaredhu 2. tenimus un'àrbure de pira muscadella Terminologia iscientìfica frt Tradutziones Frantzesu raisin muscat, muscat Ingresu muscat (el) Ispagnolu moscatel Italianu moscato Tedescu Muskateller, Muskateller.

muscadellòne , nm: muscategliò, muscatellò Definitzione genia de bide e àghina a pibiones matucos, aghedhosa, tostada, druche meda Sinònimos e contràrios nuscadellò / ttrs. muscadedhoni Frases su muscatellò est àxina bella scrichiolàcia Terminologia iscientìfica frt Ètimu ctl. muscatellò Tradutziones Frantzesu raisin muscat Ingresu muscat (el) Ispagnolu moscatel Italianu moscato Tedescu Muskateller.

muscadéllu muscadédhu

muscadínu , agt Definitzione nau de animale, chi portat musca, est muscandho, muscau Ètimu srd.

muscadórgiu, muscadórju, muscadórzu, muscadróxu , nm: muscatógliu Definitzione logu inue si che istichint is animales muscandho, logu de umbra, de matedu, po muscare / musca muscadorja = sa chi faghet muscare su bestiàmine bulu Sinònimos e contràrios muscàrgiu / cdh. muscatógiu Frases ischit totu sos muscadorzos de buscos e serragos ◊ inuve ant pasatu s'àghera est cussa chi si potet intènnere in muscatógliu de àinos Ètimu srd.

muscàdu , pps, agt: muscatu, muscau Definitzione de muscare; chi portat musca, nau prus che àteru de boes e bacas ma, in cobertantza, fintzes de su cristianu imbideau mescamente a fémina (o a ómine); nau in cobertantza, imbriagu, chi at bufau meda, chi no est in sèi, alluau Sinònimos e contràrios cdh. muscatu 2. onzi tantu unu pegus muscadu si ndhe pesaiat iscutinendhe sa coa ◊ est istripizendhe che un'achetu muscadu ◊ est che unu voe muscatu ◊ sas bajanas muscadas cantant cussas cantones! 3. compare aviat víviu, ma no fit cada die muscau Sambenados e Provèrbios smb: Muscadu, Muscau.

muscadúra , nf Definitzione su muscare Ètimu srd.

muscagadhína , nf Definitzione genia de musca in colore de castàngia chi ponet (mescamente ma no solu) a is cuadhos, mala a iscabbúllere Sinònimos e contràrios muscaghérvina Terminologia iscientìfica crp, hippobosca equina Ètimu srd.

muscaghérvina , nf: muscaxérbina Sinònimos e contràrios muscagadhina Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd.

muscài , vrb: amuscai, muscare Definitzione èssere cracau, puntu a musca e cúrrere o istare a su friga friga po si ndhe iscabbúllere, comente faent is animales (mescamente is boes) intrandho s'istade; istare a su andhetorra che bestiàmene muscandho, in giru, scudendi musca, cricandho ocasiones Sinònimos e contràrios muschinzare / bagamundai Frases sos boes muschendhe sunt de timire, ca andhant che irbariados 2. ite bi faghes in piata, a muscare?! Ètimu srd.

muscajòla , nf Definitzione genia de gàbbia.

muscamacèdha , nf: muscamaghedha Definitzione musca de macellu, sa chi acudit a sa petza; musca cuadhina; est mescamente sa musca famada de is paristórias, cudha chi nanca candho punghet bochit sa gente Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd.