títulu , nm Definizione
númene chi si ponet a calecuna cosa a manera de inditare it'est, o chi si giaet a ccn. segundhu ite istúdiu o ite incàrrigu tenet, segundhu su chi faet
Sinonimi e contrari
nòmene
Traduzioni
Francese
titre
Inglese
title
Spagnolo
título
Italiano
tìtolo
Tedesco
Titel.
titupíu , nm Sinonimi e contrari arresia, babbaúciu, babbaudhu, cerpiu, terpusu Cognomi e Proverbi prb: a béstia romasa cada titupiu si atacat.
titútu titúdu
titzigórru , nm: sicigorru*, tzintzigorra Sinonimi e contrari babbacorra, barracorru, cocoi, cocorra, croca, gioga, suntzorra.
titzòne titòne
títzu , nm Definizione orrugu de linna in parte abbruxau, giai postu a su fogu Sinonimi e contrari titone Frasi no si seperabat dae unu titzu sumuscrau: fit píchidu e chin sos pilos uscraos.
tíu , nm: (su t. = sutíu) ciu 2 siu, tziu* Definizione frade o fradile de babbu o de mama (e po arrispetu nau fintzes de su pobidhu de una tia), fintzes frade de ajaju o de ajaja; dhu narant fintzes po arrispetu a ómine mannu chentza èssere parente Sinonimi e contrari concu 1, titiu / babbai Frasi cussu tziu chi naras tue est tiu meu, frade de babbu ◊ za est seguru, su pitzinnu, ca est cun su tiu ◊ fint poetas ses o sete tios suos dae s'ala de su babbu e de sa mama 2. deris est mortu tiu Mutzuboe, un'ómine sentza amigos e ne parentes ◊ tiu Nigola fit unu de sos piús antzianos ◊ tiu Barore, mastru de arados, arminzendhe istaiat tota die Terminologia scientifica ptl.
tiulàju teulàju
tiutàu , nm Sinonimi e contrari badaciúmene.
tíva , nf: tívia,
triva,
trívia Definizione
in s'intrada de su nasu, in mesu, genia de ossu modhe chi ispartzit is nàrigas, ma fintzes custas etotu, is tuvedhos buidos; sa parte po su totu, si narat po cara puru (de su cristianu) e mescamente po murru, bruncu (es. de cane, de porcu)
Sinonimi e contrari
nàstula 1
/
chígia
/
murrighile,
murru
Modi di dire
csn:
èssere o istare a t. bassa = a chiza bassa, a ogros a terra coment'e tenindhe birgonza; fai a trivas de pari, fàghere a trivas = a chie ndhe podet fàghere de prus o menzus, a proas, a bínchidas; andai a trivas = s'unu contr'a s'àteru; b'at trívias = bi at murrunzu, iscórriu, pretu
Frasi
ant orijas e no intendhent, ant tivas e no nuscant ◊ su nasu fit chin duas trivas mannas e nighedhas pariant bucas de galleria…◊ che zughet onzi tivedha cantu est lalgu s'istradone!
2.
si tue li naras cosa, istat a tiva bàscia ◊ fut una die de caldu luinu e che fut a tiva a modhe in sa lachedha ◊ a tiva bassa eo apo iscurtadu totu su chi ant ordidu pro innóriu ◊ giresi palas e ch'essei a tiva bassa che ómine lantadu
3.
is istaris de Castedhu de susu faint a trivas po tocai su celu ◊ funt currendi in tírria e a trivas cun is pretocaus ◊ is didus de su sonadori badhant in su sonetu a trivas cun is peis de is badhadoris ◊ candho no che pesiant unu parente distintu che aiat trívias puru tra parentes
Terminologia scientifica
crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cloison du nez,
narine
Inglese
nasal septum,
nostril
Spagnolo
tabique,
narina
Italiano
sètto nasale,
narice
Tedesco
Nasenscheidewand,
Nasenloch.
tíva 1 , nf Definizione
pértiga de bide
Sinonimi e contrari
isammentu
Traduzioni
Francese
sarment
Inglese
wine-shoot
Spagnolo
sarmiento
Italiano
tràlcio
Tedesco
Schößling.
tivàgia tiàgia
tivàni tifàne
tivanía tavanía
tivàrza, tivàza tiàgia
tivazòla tiagiòla
tíve tíbe
tivèdha , nf Definizione grifone chi si ponet a sa carrada Frasi sa marsala in su tzilleri dha betaiant de unu carradedhu cun sa tivedha (F.Uselli).
tivèdhas , nf pl: tovedhas Definizione nàrigas, is duos istampos de su nasu cun su modhímene chi dhos format Sinonimi e contrari acúgia, cadrata, càrica, nare, naríciu, nàstula 1, pinna 2 Frasi zuto su fragu de cussa cosa in tovedhas! Terminologia scientifica crn Etimo srd.
tívi tíbe