annóu , nm: annuu,
nú Definizione
lobu istrintu de calecuna cosa (longa) cun is càbudos intraos a s’imbesse chi faet a acapiare; tretu prus grussu de calecuna cosa, coment'e chi siat fata a nodu
Sinonimi e contrari
nodu*
Modi di dire
csn:
annou de su tzugu = is nuxis, sa nuge de su gúturu, grogòcia; annou de mata = zenia de nodu chi bi resurtat in sos truncos de àrbure comente sas naes che daent in mesu incarnadas; annou currente = zenia de prendhidura chi isorbet cun fatzilidade; erba de cent'annoos = erba istérria, una creze de erba totu nodos
Frasi
capassu ses a fai s'annuu a sa corbata?
Traduzioni
Francese
nœud
Inglese
knot
Spagnolo
nudo,
nuez de Adán
Italiano
nòdo,
pómo d'Adamo
Tedesco
Knoten,
Adamsapfel.
fiócu , nm: flocu,
frocu Definizione
prus che àteru tirighedha de orrobba chi si ponet po bellesa; pubusadedha o màtula de lana, de pilu, e fintzes de erba o pàgia, fintzes de nie; nau in cobertantza, chistione chi si cricat prus che àteru bogandho iscusas / min. fiochedhu 1, flochitu, frochedhu (custu si narat fintzes de su càgiu imbodhigau in istràciu po cagiare su late), frochixedhu
Sinonimi e contrari
chirriolu,
filliocu,
tira
/
cherrione
/
arraghèscia,
iscóticu,
istibbu 1,
mendhea
Modi di dire
csn:
bogai frocus = bogare mendheas, bogai arreghèscias; bòmberenche su frocu de s'ànima = catzàrendhe sos ogros, bombitare meda
2.
est andhau a sa fentana po bíere chi dhue aiat gente ma si bidiant ebbia frocos de nie calandho de su chelu
Terminologia scientifica
ts
Etimo
ltn.
floccus
Traduzioni
Francese
nœud,
flocon
Inglese
lock
Spagnolo
borla (f),
moño
Italiano
fiòcco,
biòccolo,
batùffolo
Tedesco
Schleife,
Flocke,
Bausch.
giòbe , nm: ciopu 1,
giobu,
lobu Definizione
giru, lobu de cosa (es., filu, fune, codriola) coment'e acapiandho a nodu istrintu o fintzes lenu chi potzat iscúrrere po cassare mescamente animales (ma si narat fintzes in cobertantza po gente); orrugu de sartitzu cun is cabos acapiaos impare; lóriga de cadena
Sinonimi e contrari
isciocu,
lantu
Modi di dire
csn:
giobu de càriga = filleri de càriga; parare su giobu = parai su latzu; giobitu de criadura = cosa chi si apicat in trugu a sa criadura pro no àere male
Frasi
upas caratzadas de pídigu parant sos giobes a sa libbertade ◊ a giobu mi l'ant tenta sa crabola (G.Fiori)◊ si che torresit a binza gàrrigu de giobos e comintzesit sa catza de sas puzones ◊ retzas, trobeas, giobos fuo, cantos ndhe preparas tue, trassista!
2.
at mandhigadu unu giobu de saltitza ◊ est una cadenita totu a giobitedhos ◊ sa cadena est fata a tantos giobos intrados apare
Etimo
ltn.
cop(u)lum
Traduzioni
Francese
nœud coulant,
lacet,
anneau de chaîne
Inglese
skipknot,
lace,
link
Spagnolo
lazo,
eslabón
Italiano
càppio,
làccio,
anèllo di catena
Tedesco
Schlinge,
Kettenglied.
nódu , nm: nou,
nudu Definizione
incropada o lobu istrintu de cosa chi faet a acapiare (codriola, ligatzu, fune o àteru) fatu a manera de poderare impare cosas diferentes o medas; foedhandho de sa carena, genia de gurone, de cosighedha tundha chi si faet, coment'e unu giúmburu, o fintzes ingrussadura de is annoigadòrgios o in àteru css. tretu de sa carena (es. in s'ischina) o fintzes de erbas e linnas ue bogant àteru cambu; foedhandho de linnas segadas, mescamente sa linna de su cambu o nae chi ch'est arresurtada in mesu de su truncu o nae prus grussa comente at sighiu a ingrussare: arresurtat a istúturu, faet un'àngulu cun su truncu, e segundhu comente benit segada si paret unu tretu tundhu diferente / erba de chentu nodos = erbastérria (Polygonum aviculare), erba de centus nuus = survache (Equisetum palustre)
Sinonimi e contrari
annou,
nú
/
nodule
Modi di dire
csn:
zenias de nodu: afissu, sizidu o istrintu, lascu, mortu o acugurrau (chi no s'isorbet o malu a isòrbere), curréntile o currente (chi sucurret), biu (de si pòdere isòrbere comente si tirat unu cabu); èssere allorigadu che unu nodu moltu = fatu a unu gantzu, própiu a lóriga; n. in bula = maladia de no ingullire, dispiaghere mannu chi paret de zúghere cosa in bula, fintzas carchi cosa in contràriu chi no si cheret baliare, no si atzetat; su n. o figu de sa bula = itl. pómo di Adamo; n. de s'ischina = vèrtebra; nodos de sa manu, de sos pódhighes, us nudus de us didus = annugradorzos, nògias
Frasi
torro gràssias a Deu chi apo atzapau sos nodos isortos ◊ sa lana si est imbojada e fata a nodu ◊ prendhe a nodu mortu chi no s'isorbat!◊ unu marzane tentu a lobu cricaiat de si fuire, ma prus si moviat e prus su nou istringhiat ◊ si m'at fatu unu nudu in buca de s'istòcomo
2.
s’istrinta de manu sua fachiat tracare sos nudos de pódhiches de chie lu saludait
4.
su nodu mortu chi aimus fatu in abbratzos si est pro sempre isortu ◊ su nodu de su piantu ti astringhiat sa bula ◊ s'istògomo lu zuto a nodu mortu e in buca no m'intrat alimentu
Etimo
ltn.
nodus
Traduzioni
Francese
nœud,
broussin
Inglese
knot
Spagnolo
nudo
Italiano
nòdo,
nòcchio
Tedesco
Knoten.
nògia , nf: noja,
núcia,
nuja,
núgia Definizione
genia de nodu comente benint apare duos arremos de ossu, su tretu ue faent giogu, fintzes aciuntura de àteru (es. istrégiu)
Sinonimi e contrari
agiuntadura,
annaghidura,
annantura,
annuadórgiu,
innoigadórgiu,
nigradoxu
Frasi
che li mintiat sa manu dae sa nuja in susu, tochendhe sa fémina ◊ si assuabbaiat sa farina e cun sos punzos, cun sas nujas, si abbatigaiat e si ammisciaiat ◊ li dolent sas nujas de sos benugros
2.
sa cuba s'est tzocada in sas nojas
Terminologia scientifica
crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jointure,
nœud
Inglese
knuckle,
jiont
Spagnolo
articulación,
juntura
Italiano
giuntura,
nòcca
Tedesco
Gelenk,
Knöchel.
ofédhu , nm Definizione
min. de ofu: nodighedhu chi si faet in sa lana filada (mescamente candho no est bona)
Sinonimi e contrari
budhuca,
burroni 1,
murutuledhu,
nodichedhu,
tzurunga
Cognomi e Proverbi
smb:
Offeddu
Traduzioni
Francese
petit nœud
Inglese
small knot
Spagnolo
nudo pequeño
Italiano
nodétto
Tedesco
Knötchen.
trótzu 1 , nm Definizione
genia de nodu, cosa fata coment'e a nodu
Sinonimi e contrari
arrogu,
bículu,
mudruxone,
murudhu,
nodu,
trónciu
Modi di dire
csn:
unu t. de salia = carràschiu, ispudu; unu t. de merda = istruntzu, itl. scibala
2.
si betaiat su trotzu in sa manu alliscendhe sa màniga de su picu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nœud
Inglese
knot
Spagnolo
nudo
Italiano
gróppo
Tedesco
Knoten.