addenticàre , vrb: addentigai, addentigare, addentigrai, addentijare, addrenticare, adentiae, adentiai Definizione istrínghere cosa cun is dentes, arrennèscere a matzigare, mossigare cosa tostada Sinonimi e contrari addentai, dencicare, immorroxare, iscafitai, monsiare, mòssere / maistai 2. custa cosa tosta deo no l'addéntigo, ca mi dolent sas dentes Etimo srd. Traduzioni Francese mordre Inglese to bite Spagnolo hincar los dientes Italiano addentare Tedesco anbeißen.

addentigàda , nf Definizione incracada de dentes; su singiale de is dentes comente abbarrat in sa cosa leada a móssigu Sinonimi e contrari addencicada, addentigadura, mossa 3, scafitada Frasi a s'anzone si li bidiat su sinnale de un'addentigada, comente l'aiat aferradu su grodhe trazendhesichelu Etimo srd. Traduzioni Francese dentée Inglese bite, toothed Spagnolo mordisco Italiano dentata Tedesco Biß.

ammossàre , vrb Definizione papare a móssigos mannos, pigare a móssigos Sinonimi e contrari addentai, addenticare, iscafitai, monsiare, mòssere Frasi l'ammossat su matzone a mossu licu (P.Casu)◊ mi bidia minoredhu ammossendhe mela birde porrale Etimo srd. Traduzioni Francese mordre avec avidité Inglese to bite greedly Spagnolo morder con avidez Italiano mòrdere con avidità Tedesco gierig beißen.

anniscài , vrb Definizione pònnere s'esca in is nassas, a su pische (a. su pisci, is nassas); cúrrere a s'esca, nau de ccn., su si lassare collonare Sinonimi e contrari bromigiai, frighigiai, ingraenzare 2. iscipiaridha pigai… cun s'arti, giai chi anniscat! Etimo srd. Traduzioni Francese apâter Inglese to lure, to bite Spagnolo cebar, morder el anzuelo Italiano adescare, abboccare all'amo Tedesco anlocken, anbeißen.

assanniàda, assannigàda , nf Definizione cropu de sanna Sinonimi e contrari issannada Frasi assanniadas e mossos de sirbone ◊ lassa istare sa figu biculada, ca si bi agatas calchiunu bobboi ndhe podes àere un'assannigada… (B.Mureddu) Etimo srd. Traduzioni Francese coup de défense Inglese bite with the fangs Spagnolo colmillazo Italiano zannata Tedesco Hieb mit den Hauern.

monsiàre , vrb: ammonsiare, mossiai, mossiare, mossicare, mossicrare, mossigare, mussiai, mussiari Definizione pigare a móssigos, a dentes, aferrare a forte cun is dentes / mossigàresi sa limba (nau in cobertantza)= aguantaisí de fuedhai de ccn. Sinonimi e contrari addentai, addenticare, ammossare, iscafitai, mòssere, smussiai Frasi custu cani est tontu che sa bia: giogat cun sa genti allena e currit in s'idea de mussiari fintzas a su meri suu etotu ◊ dh'iat mossigada unu cuadhu e si ndhe fut assicada ◊ cussu cani iat mussiau genti meda e dhu portànt a nòmini 2. móssigadi sa limba innantis de faedhare male de s'àteru! Etimo ltn. morsicare Traduzioni Francese mordre Inglese to bite Spagnolo morder Italiano mòrdere, morsicare Tedesco beißen.

mòssa 3 , nf, nm: mossu Definizione istrinta de dentes chi si giaet a calecuna cosa; orrugu de cosa chi si segat a dentes papandho e fintzes cosa a papare (pentzada coment'e pagu); biculedhu de cosa chi si ndhe istacat mescamente de istrégiu de terra Sinonimi e contrari mossiada, móssicu, mossigadura, murridura, scafitada / arrogu, bucone Modi di dire csn: fàghere a m. infundhe = a papasciundi, isciúndiri s'arroghedhu de su pani in sa cosa de papai e papai; dare unu m. = mussiai; leare a mossos = mussiai meda po fai mali, mussiai comenti podint fai is canis; leare a mossu = pigai, aguantai cosa cun is dentis; mossos de mortu = marcos biaitos in sa carre; m. de Adamu = su nodu o figu de sa bula; leare unu m. = papai ccn. cosa, unu buconi; a m. intreu = (nau de ccn. petzu, arrogu de cosa), chi est totu a unu; chèrrere sa cosa a mossu ispuligadu = bòlliri sa cosa pronta, fintzas in donu ma pronta (pitica sa mandronia!); mossu rànchidu (in cobertantza) = disprexeri, cosa chi dispraxit; èssere de mossa = papai meda (prus che àteru nau de animali) Frasi che cane arrajoladu a sa tzega ti fúrrias a mossu ◊ su cane li at barriadu a mossu a s'animale istranzu ◊ no si podiat difèndhere de àtera manera e lu at leadu a mossos ◊ cussos sont canes de pètora, de mossa e de nasu ◊ si cussu ndhe achirrat a inoche vos si tzúrrigat a mossas a conca! 2. s'achetu est abbarradu tres dies sentza leare mossu ◊ mi apo manigadu duas fresas de pane a mossu infundhe in sa bagna ◊ in àteros tempos bastaiat una mossa de pane e casu po campare 3. a sa brúnia, a sa padedha, li mancat unu mossu 4. su fusu de su carru est de ferru fatu a mossu intreu ◊ s'ingúpulu de sa roda est unu mossu intreu de ozastru ◊ che ne apo caladu de mossos rànchidos!… Cognomi e Proverbi prb: cane mudu, mossa manna! ◊ sos mossos mannos arreschent ◊ mossu partidu mossu godidu Etimo ltn. morsus-a Traduzioni Francese morsure Inglese bite Spagnolo mordisco Italiano mòrso Tedesco Biß, Bissen.

mossàda , nf: mossiada Definizione su pigare a móssigu, su istrínghere cun is dentes; fintzes orrugu de cosa chi si segat a mossu papandho, orrugu mannu de cosa Sinonimi e contrari bucone, móssicu, mossu, struncionada Frasi una mossiada de burrincu! ◊ duas mossadas e cudha sartitza che fit collida! Etimo srd. Traduzioni Francese morsure, morceau, bout Inglese bite, scrap Spagnolo mordisco Italiano mòrso, boccóne Tedesco Biß, Bissen.

mòsse, mòssere , vrb: mússere Definizione pigare a móssigos / pps. mossidu, móssiu Sinonimi e contrari addentai, addenticare, iscafitai, monsiare Frasi in cust'istadu no isco si poto istare firmu o si chirco de bos mòssere e de bos fughire pro andhare ifatu de sa tentassione ◊ s'est mossendhe sas úngias cancaradas ◊ zughiant sogas, fusiles e canes chi mossent sa zente Etimo ltn. morsus Traduzioni Francese mordre Inglese to bite Spagnolo morder Italiano mòrdere Tedesco beißen.

móssicu , nm: móssigu, móssiu, mússiu Definizione istrinta chi si faet cun is dentes; orrugu de cosa chi si ndhe segat a dentes, prus che àteru papandho, e orrugu de cosa de papare, bucone; su singiale de una calada de dentes comente abbarrat in sa cosa mossigandhodha Sinonimi e contrari mossada, mossu Modi di dire csn: unu mússiu de pani, de casu = cantu de pane, de casu, nadu fintzas in su sensu de totu su tantu chi si mànigat; mússiu de mortu = zenia de pistadura, de marcu biaitu apenas ladinu in sa carre; móssius a brenti = punta de dolore de mata; móssigu de cane, pilu de cane! = si curat cun pilu de cane… Frasi dh'at pigau a mússius 2. beni ca pigaus unu mussiedhu! 3. a daori de matza e a móssius a brenti siat! ◊ seu iscuncordadatzu, a mússius a brenti, balla! Cognomi e Proverbi prb: a mússiu de cani iscarràfiu de gatu Etimo srd. Traduzioni Francese morsure, piqûre Inglese bite Spagnolo mordisco, mordedura Italiano mòrso, morsicatura Tedesco Biß, Bissen, Anbiß, Biß.

móssidu , pps, agt Definizione de mòssere Sinonimi e contrari mórdidu, mossigadu 2. cale columba càndhida innossente móssida dae terpe velenosu (F.Dore) Traduzioni Francese mordu Inglese bitten, bite Spagnolo mordido Italiano mòrso Tedesco gebissen.

mossigadúra , nf: mussiadura Definizione su mossigare; efetu e singiale o marcu de móssigu Sinonimi e contrari mordidura, mossidura, murridura Etimo srd. Traduzioni Francese morsure Inglese bite Spagnolo mordedura Italiano morsicatura Tedesco Anbeißen, Anbiß.

spíciu , nm: ispítzulu, spitzu, spíssulu, spítzulu Definizione istrinta chi si giaet cun sa punta de duos pódhighes a sa carre, cropu de bicu chi giaent is pigiones, genia de puntura (o fintzes de mossighedhu) chi faent is bobbois; biculedhu piticu o apenas de cosa chi si segat o si pigat cun sa punta de is pódhighes, parte pitica de calecuna cosa / min. spitzulitu Sinonimi e contrari bicada, pítiche 1, puntura / arroghedhu, pimpirina, piticada, pítzolu Modi di dire csn: basai a spítzulus = basare muntenindhe s'àteru a càvanos cun sos pódhighes; fai sa cosa a spitzuledhu a spitzuledhu, a spítzulus e a móssius = a pagu a pagu, a arrogus e a mússius; consumai sa cosa a spitzuledhu = a retentu, a pagu a pagu, a régula Frasi comenti si curat su spítzulu de s'àrgia? ◊ unu spitzu de carroga si minescit, e no unu spitzu de babballoti! ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca e malacaducu ◊ seu totu a alluinadura de ogus e a spitzus a brenti 2. cussu frori s'est sicau totu: no ndi at abarrau mancu unu spíciu! ◊ cussus no funt bonus a trabballai unu spitzu de bíngia! Etimo srd. Traduzioni Francese pincée, coup de bec Inglese pinch, bite Spagnolo pellizco, picotazo Italiano pízzico, beccata Tedesco Kniff, Schnabelhieb.

spiciuài , vrb: ispiciulare*, spitzuai, spitzulai, spitzuliai Definizione giare ispítzulos cun sa punta de is pódhighes, bicare, giare cropighedhos cun su bicu, segare biculedhos de cosa papandho cun pagu gana o fintzes tanti po tastare; púnghere comente faent is bobbois; in cobertantza, nàrrere cosa chi pagu praghet a s'àteru Sinonimi e contrari biculare, irbiculare, ispitudhare, ispitzicorvare, pibitzuai, piticare, púnghere, spribillonai Modi di dire csn: spíciua e gheta = zenia de pasta chi si faghet tesa a fine (azummai che faghindhe pane de fresa) e chi si segat a bículos a pódhighes etotu (spíciu, spiciuai) e si betat deretu a sa padedha de s'abba in su fogu: si cundhit che a totu sos macarrones; spítzula e fui = donai su spítzulu e fuiri, comenti faint is arresis: si narat de unu sentza de sétiu, chi cummentzat e no acabbat, chi fait pagu pagu e si ndi andat; spitzulaisí pari pari = istare nèndhesi cosa s'unu cun s'àteru a dirbetu, ofendhíndhesi; spitzulai che un'espi = ofèndhere Frasi ingunis no fait a dhoi abarrai ca ti spítzuat su sintzu ◊ is espis funt animaledhus chi spítzulant ◊ prus de milla pillonis ant cumentzau a si dhu spitzulai a totu spitzulai ◊ fendi a papai o fendi àturu, chi abarru in domu seu sempri spiciuendi Traduzioni Francese pincer, piquer Inglese to pinch, to bite Spagnolo pellizcar, picar Italiano pizzicare, punzecchiare Tedesco kneifen, unaufhörlich stechen.

«« Cerca di nuovo