abbadógiu, abbadógliu, abbadólzu , nm, nf: abbadòrgia,
abbadorju,
abbadorzu,
abbatógliu,
abbatórgiu,
acuadórgiu 1,
acuadroxa,
acuadroxu Definizione
logu inue bufat o si faet bufare su bestiàmene, fintzes funtana
Sinonimi e contrari
biberadóriu,
bidorzu,
peberadóriu,
umiadroxu
Frasi
sos tazos si sunt atrumados in s'abbadolzu ◊ sont annatos a li luvare s'abbatógliu de su bestiàmene ◊ su bestiàmini si àcuat in s'acuadroxu ◊ su carretoneri si est firmau in s'acuadroxa po fai bufai su cuadhu
Etimo
ltn.
aquatorium
Traduzioni
Francese
abreuvoir
Inglese
trough (drinking)
Spagnolo
abrevadero
Italiano
abbeveratóio
Tedesco
Tränke.
barchíle , nm: barcile,
barcili,
bartzile,
bracibi,
orcibi Definizione
fràigu po prènnere de abba, ma fintzes fossu, pischina, poju; istrégiu mannu po sa múrgia po su casu / casu de barchile = merca
Sinonimi e contrari
balsa
/
mulgera
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bassin,
lavoir
Inglese
trough
Spagnolo
dornajo,
gamella
Italiano
truògolo
Tedesco
Trog.
conchédhu , nm Definizione
min. de concu; genia de istrégiu piticu a pònnere cosa de papare in su sartu; genia de istrégiu de linna, matucu, ue si ponet a papare a un'animale; su papu o conchedha de sa natura de s'ómine
Sinonimi e contrari
lacu
/
conchedha 3
Frasi
bàtindhe su conchedhu de su giodhu, duos piatos e duos giogalzos ca immurzamus!
2.
vae e prene su conchedhu a su procu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Concheddu
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
auge
Inglese
trough
Spagnolo
dornajo,
gamella
Italiano
truògolo
Tedesco
Trog.
ischivèdha , nf: iscivedha,
scifedha* Definizione
genia de istrégiu de terra, largu meda, no tanti artu, ma cun su fundhu meda prus istrintu de is oros de pitzu, impreau mescamente po impastare o cumossare sa farra po fàere su pane
Sinonimi e contrari
cartina,
conconedhu,
cóncula,
cunculina,
ischiu 2,
lachedhu,
lacu,
lebbreri,
tavania,
todinera
Frasi
che li ant furadu unu discu, unu piatu e un'ischivedha
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
huche,
maie
Inglese
kneading trough
Spagnolo
artesa
Italiano
màdia
Tedesco
Backtrog.
làcu , nm Definizione
genia de istrégiu de linna o de pedra, de fatura diferente segundhu a ite serbit: su l. de linna po catzigare s'àghina est unu truncu de mata buida de unos duos metros, isperrau de longu mesu mesu a manera de pònnere su sacu de s'àghina e de calare su mustu a una cobedina; su l. de sa mola est una pedra manna, tundha e arta, prus istrinta in fundhu e larga in pitzu, picada a imbuidadura fata coment'e istrégiu, cun d-un'apertura a paris de su fundhu po ndhe pòdere bogare sa farra, duas partis in artu agiummai a oros chi essint a bandha de aintro po cicire o agguantare su coru cun sa túnica; su l. po pònnere abba o a papare a is animales est de pedra picada, longu o fintzes cuadrau (in is crésias po s'abbasanta est tundhu)/ min. lachedhu, lachighedhu
Sinonimi e contrari
scifedha,
tavania,
tuva
/
pica
/
abbasantera
Frasi
su lacu de sa mola si est de linna si narat "cubedhu" puru ◊ su lachedhu a su porcu li cheret pienadu a manigare ◊ at cumintzatu a iscarchiare supra de su sacu de s'àchina collocatu in su lacu ◊ in crésia si ponit sempri arrimau acanta a su lacu de s'acuasanta ◊ sa pudha at criau un'ou mannu coment'e unu lacu de mola…
Cognomi e Proverbi
smb:
Laccu, Lacu
Etimo
ltn.
laccus
Traduzioni
Francese
bassin,
lavoir,
auge
Inglese
trough
Spagnolo
lagar,
gamellón,
solera,
pila,
artesa,
batea
Italiano
truògolo
Tedesco
Trog.
píca , nf Definizione
pedra manna trebballada, imboidada e fata a bisura de bartza pitica de dhue pòdere pònnere cosa aintru (abba, impastu, brovendha), prus che àteru po betare a papare a is animales, ma fintzes manna a bisura de bartza a pedras picadas, fintzes in funtanas (tundha o prelongada) po bellesa / sa p. de s'àcua santa = abbasantera; surdu che p. = surdu che picu, meda
Sinonimi e contrari
cumitedhu,
lacu
Frasi
in sas picas bi at galu impastu e landhe ◊ su frailarzu tenet sa pica de s'abba pro ifritare e temperare sas forramentas ◊ sas cocas in su corrale sunt bichendhe trigu in sa pica ◊ Tziscu umpit su mustu de sa pica ◊ nonnu teniat is picas aundi papànt is bòis
2.
lassinendhe che ruo a sa pica e ndh'esso totu infustu
Cognomi e Proverbi
smb:
Pica, Picca
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ctl.
pica
Traduzioni
Francese
bassin,
lavoir en pierre
Inglese
stone trough
Spagnolo
artesa
Italiano
truògolo di piètra
Tedesco
Trog aus Stein.
tavanía , nf: tevania,
tivania,
tovania Definizione
tianu de cumossare, genia de istrégiu de terra, largu meda, no tanti artu, cun su fundhu tundhu ma ladu, meda prus istrintu de is oros de pitzu, impreau mescamente po impastare sa farra faendho su pane
Sinonimi e contrari
conca 1,
conconedhu,
ischivedha,
lebbreri,
schivu 1,
todinera
Frasi
sa peta, segada e posta in d-una tivania manna, si cundhit e posca s'infelchit in s'istentina
Terminologia scientifica
stz
Etimo
itl.t
tefania
Traduzioni
Francese
maie
Inglese
kneading trough
Spagnolo
artesa
Italiano
màdia
Tedesco
Backtrog.
trógliu , nm: drógliu,
trólliu,
trúlliu Definizione
fossu o paule de abba comente si ndhe faet acanta a is funtanas e in is errios; logu po samunare, o samunadórgiu fatu apostadamente in bidha: una bartza manna de càbere in medas samunandho; sa bartza a ue calat s'abbagrasta in is molinos de s'ógiu; genia de fràigu a muràllia manna po arregòllere s'abba in is errios fintzes po fàere currente; fintzes sa currente de s'abba, s'abba currendho
Sinonimi e contrari
fògia 1,
pógiu
/
cdh. tisina
/
samunadorzu
/
diga,
lagu
Frasi
su riu at fatu unu trógliu tra crastos e rocas ◊ como eco s'abba cun trógliu bundhante! ◊ sa mola si moiat suta de su trógliu de s'abba ◊ sas féminas bi amus de tapulare sas bestes e de cúrrere a sos tróllios a las labare ◊ in custa bidha tróllios no bi ndh'at e benimus a su ribu ◊ bido istrampos e trúllios de ispuma
2.
in su ribu sunt fachendhe unu trólliu prus artu de unu palatu pro cullire s'abba chi falat dae sos montes
3.
li falaiant dai ojos sas làgrimas a trógliu ◊ su trógliu russu de su riu ruet in sa pischina cun rembumbu
Traduzioni
Francese
mare,
lavoir
Inglese
trough,
pool
Spagnolo
poza,
charca,
artesa
Italiano
tròscia,
pózza,
truògolo
Tedesco
Pfütze,
Trog.
umiadórgiu, umiadróxu , nm Definizione
logu inue bufat o si faet bufare su bestiàmene; tretu e síngia a ue si depet lòmpere currendho a bínchidas, a trivas
Sinonimi e contrari
abbadógiu,
biberadóriu,
bidorzu
/
ràgia
2.
a cali umiadroxu eus a cúrriri?
Traduzioni
Francese
abreuvoir,
ligne d'arrivée
Inglese
trough (drinking),
finishing line
Spagnolo
abrevadero,
meta
Italiano
abbeveratóio,
traguardo
Tedesco
Tränke,
Ziel.