caciàciu , nm Sinonimi e contrari
bambioco,
baosone,
deleadu,
locu,
solocu
| ctr.
giusdisciosu,
sàbiu
Etimo
itl.
cazzaccio
Traduzioni
Francese
fou,
stupide
Inglese
mad
Spagnolo
loco
Italiano
matto,
stòlido
Tedesco
Wahnsinnige,
Dummkopf.
cadhighinósu , agt: gadhighinosu* Definizione
chi portat cadhighinzu o badhine in conca, machiore, chi no est tanti giustu de conca
Sinonimi e contrari
badhinosu,
gadhinosu,
irdollocau,
mériu
Traduzioni
Francese
loufoque
Inglese
looney
Spagnolo
loco
Italiano
pazzòide
Tedesco
halbverrückt.
fogliàre , vrb: vogliare Definizione
furriare is crebedhos, su si ammachiare
Sinonimi e contrari
ammachiae,
dilliriai,
fatzellare,
foglietare
Etimo
ctl.
follejar
Traduzioni
Francese
devenir fou
Inglese
to go mad
Spagnolo
enloquecer,
volverse loco
Italiano
impazzire,
pèrdere il sénno
Tedesco
verrückt werden.
furriàdu , pps, agt: furriatu,
furriau Definizione
de furriare; chi est postu a betu contràriu; nau de ccn. chi no est tanti giustu de conca
Sinonimi e contrari
bortuladu,
girau,
morigau
/
ilvariadu
Modi di dire
csn:
casu furriadu = casu friscu segadu a biculedhos, postu in su fogu e zutu a mórigu: si bi méschiat àteru (es. macarrones, símula e gai); circai a perda furriada = meda, totue; fàghere cosa a manu furriada = posta male, a betu chi no faghet a mòere sa manu bene cun seguresa; èssere furriadu de cherbedhu = ammachiau, irbariadu
2.
istracu ses a mesa manzanada e pretendhes sa die furriada cun su sole de cras già ispuntendhe! (P.Fae)◊ mighi ti andhat male a segare a manu furriada!
3.
muzere mia de s'assustu contat mesu furriada! (Limbudu)◊ ma it'est, furriada de cherbedhu, a fàghere custos machines?!◊ ma ite sezis, furriados de cherbedhu, chi fuliades sa sigareta alluta in logu de fenu sicu?
Traduzioni
Francese
tourné,
opposé,
symétrique
Inglese
turned,
exact opposite,
symmetric
Spagnolo
girado,
contrapuesto,
loco
Italiano
girato,
contrappósto,
simmètrico
Tedesco
gewendet,
gedreht,
gegenübergestellt,
symmetrisch.
ghindhàre , vrb: chindhare* Definizione
mòvere sa cosa a morigadura, su si mòvere coment'e unu ixorbedrama po castiare o coment’e castiandho a un'àtera parte; ammachiare
Sinonimi e contrari
bortare,
chindhalare,
furriai,
girai
Frasi
ponet su cugumedhu, lu fiagat, lu mustrat, lu ghindhat a donz'ala ◊ no si giraiat si no fit su bentu a lu fàghere ghindhare ◊ Toedhu si est ghindhadu a Bobbore a dimandhare ◊ isse est ghindhadu a insegus, ma sa vida sighit a innantis ◊ si ghindhat a isperiare e bidet duas pubas
2.
su chi at tentu l'at ghindhadu sa vida che dai sa die a su note ◊ cussa de cantu est bella faghet ghindhare su chervedhu a la mirare
Traduzioni
Francese
tourner
Inglese
to turn
Spagnolo
volverse,
volverse loco
Italiano
voltare
Tedesco
wenden,
umwenden.
màcu , agt, nm Definizione
chi o chie no est tanti giustu de conca, débbile de conca, chi tenet maneras de fàere unu pagu istrambas, pagu sàbias, faet machines: a bortas si narat a sa bona po su pagu imprastu o sa pagu abbistesa chi unu tenet / min. machedhu; genias de macu: m. alleporizadu, a ischíglia, codhacinu, fissadu; m. límpiu, aibbau = macu deretu, própiu chi no ndhe faghet una zusta, fintzas de manicómiu; m. durche = macu ma no de manicómiu, tontatzu, cun carchi pecu mannu a sa mente ma de naturale bonu; m. che cadhu = bambu che ludu, chentza imprastu perunu, chentza abbistesa nudha
Sinonimi e contrari
abbatuabbatu,
ilvariadu,
locu,
mancante,
médiu 2,
scimpri,
tontu
| ctr.
abbistu,
cabosu,
sàbiu
Modi di dire
csn:
m. che cadhu, che crabu, che una crócua, che una tolla = macu meda; machixedhu!… = machillotu meda, chi at fatu tontesa manna; betàresi a m. = fai finta de èssiri macu, fàghere su macu; parare m. = essire macu, irbariare; fait su m. po no pagai sa staria = si betat a macu, faghet fintas pro no fàghere su chi depet; èssere o andhare m. pro (o de) una cosa, po ccn. = disigiai una cosa o a ccn. a ammachiadura, meda, un'ira; abbaidare che m. = coment'e abbabbalucaus, coment'e incantaus; m. segadu ’e crèschere = chi no at callau a ciorbedhu, pagu sàbiu; macu macu, …= bell'e chi paret macu…, mancari macu siat…; fàghere che su m. a su túcaru = si bi lu ponent in dainanti no ndhe lassat
Frasi
no fit macu che cabadhu, comente nabant! ◊ ih, machedha, goi ti at impressionadu su diauledhu? ◊ cussu, macu e no sàbiu, at fatu comente li ant nadu ◊ cudhu, ne macu e ne sàbiu, bi at crétidu ◊ zeo so restadu a buca abberta che macu ◊ annare cun macos est a zúchere diàulos a bènnere ◊ su macu est a ue l'afilat
2.
tocat cussu macu de Efighedhu e si ponit a brullai cun santu Sidori ◊ su macu, aite mi faghes custas brullas?! ◊ candu sa meri est maca cumandat sa serbidora ◊ maca afrodhiera coment'e a tui no ndi apu biu mai!
3.
mi annotat che macu, che chi mai si tatet de mi bíere ◊ su maridu si la pompiabat che macu ◊ ndhe andhat macu pro sos ballos ◊ si betat a macu po no pagai sa staria ◊ su bagadiu est macu po su ballu ◊ est macu e pérdiu po una fémina ◊ macu macu, at seberadu sa menzus chi bi fit!
Cognomi e Proverbi
prb:
scit prus unu macu in domu sua chi no unu sàbiu in domu allena ◊ a peràulas macas origras surdas!
Etimo
ltn.
maccus
Traduzioni
Francese
fou
Inglese
crazy
Spagnolo
loco
Italiano
matto,
pazzo,
fòlle
Tedesco
verrückt,
Verrückte,
Narr.