ammalliàre , vrb Definizione seberare una cosa male, chentza crabbu, chentza gustu Frasi m'abbàida ite arratza de bestimenta chi si at amalliadu, putzidha! ◊ za ti l'as ammalliada sa cosa, balla!…◊ za si l'at ammalliada, sa fémina, a si leare un'isenta a muzere!…◊ za ti l'as ammalliada s'ora de chircare zente, a mesanote! Traduzioni Francese choisir sans goût Inglese to choose without taste Spagnolo elegir sin gusto Italiano scégliere sènza gusto Tedesco ohne Geschmack wählen.

cèna 1 , prep: chena 1, chenas, chene, sena* Definizione prep. chi s'impreat in sensu de farta, po inditare chi no dhu'est su chi narat su foedhu chi acumpàngiat: s'impreat ma no sèmpere cun sa prep. de (a/c.: chena + pps. si podet nàrrere de css. tempus, siat passau, presente o benidore: sas berbeghes deris sunt abbarradas chena murtas, como sunt chena murtas, cras las amus a lassare chena murtas; deosi su camp. ponet s'infiniu: su letu est chen'e fai)/ andhare chene su tempus, chena s'ora = chentza àere fatu su tempus, innantis de s'ora sua, de s'ora istabbilida, zusta, chentza èssere lómpidu su tempus Sinonimi e contrari censa, chentza, sència Frasi chena cussu no podimus fàghere nudha ◊ ih, so chent'annos chena bídere cristianos! ◊ si as de m'iscúdere, colpa chena dolu! ◊ a passu pianu in terra bae e làssalu su bolu chena fatu! (Cubeddu)◊ chenas isse no si vivet e ne si faghet passos ◊ est abbarrau dies chene essiu a campu ◊ si fiant castiaus in faci chena de isciri ita fai ◊ cena mi cufessare seo un'annu 2. totu est morinne, donzi frore s'est sicanne chene su tempus ◊ no ti ne annes a iscola chena s'ora! Traduzioni Francese sans Inglese without Spagnolo sin Italiano sènza Tedesco ohne.

chèntza , prep, cng Definizione prep. chi s'impreat in sensu de farta, po inditare chi mancat deunudotu su chi narat su foedhu chi acumpàngiat (s'impreat cun e chentza sa prep. de) e coment'e cng. de prop. subbordinadas de forma implícita o fintzes esplícita cun sa cng. chi / èssere, àere, tènnere + chentza + pps. de vrb. = no + agt.; chentza farta = chentza fàghere a mancu; chentza cussu (css. motivu) = a donzi modu, cussu o no cussu, gai etotu, itl. comùnque, indipendentemente da ciò Sinonimi e contrari cena 1, censa, sència | ctr. chin Frasi chentza de cussu no podimus andhare ◊ chentza triballu no si campat ◊ timendhe e chentza timire, nendhe e chentza nàrrere, andhendhe e chentza andhare ◊ ti l'aia fatu chentza cussu, unu piaghere, si mi l'aias nadu 2. su pipiu est andau a su sartu chentza si ndi sapiri su babbu 3. su letu est chentza fatu, tenzo sas binzas chentza pudadas, bi tenimus su trigu chentza messadu, sos cómpitos sunt chentza fatos ◊ cussa est maladia chentza connota! ◊ lis dispiaghiat de che iscatzare s'istranzu chentza cumbidadu (S.Patatu) Etimo srd. + itl. Traduzioni Francese sans Inglese without Spagnolo sin Italiano sènza Tedesco ohne.

conigóni , avb Definizione nau de sa manera de betare unu lícuidu de un'istrégiu, a iscolomadura, abbellu a manera de no intrullare sa cosa e de lassare su fundhurúgiu Traduzioni Francese doucement, lentement Inglese slowly Spagnolo despacio Italiano adàgio, sènza scòsse, piano Tedesco langsam.

faciòba , nf: faciòua Definizione craba chi no portat corros, múdula Traduzioni Francese chèvre sans cornes Inglese unhorned goat Spagnolo cabra sin cuernos Italiano capra sènza còrna Tedesco hörnerlose Ziege.

iscabàdu , agt Definizione nau de ccn., chi est chentza cabu / avb. a s'i. = a sa maconatza, chentza cabu Sinonimi e contrari iscabiladu, iscabudadu | ctr. acabadu, cabosu, giudisciosu Frasi fit un'ómine iscabadu e a sa bona de Deus ◊ sos sentidos catigados bidimos dae concas iscabadas ◊ a ue at a giúghere custa cursa iscabada? ◊ un'iscabadu e atrividu podet fàghere machines ◊ si at fatu machine gai est candho fit pisedhu iscabadu Etimo srd. Traduzioni Francese sot, idiot, insensé Inglese foolish Spagnolo insensato Italiano sènza giudízio, stólto, insensato Tedesco töricht, unbesonnen.

iscantaràre , vrb: iscanterare Definizione foedhandho, su ch'essire fora de su chi si podet nàrrere cun seriedade o giudítziu, cun cabu, cantare a isambruliadura, a isciolóriu Sinonimi e contrari iscantonare Frasi bah, bah, bois puru, como, fatu a ómine mannu sezis iscantarendhe: dae conca bos benit a nàrrere cosas gai?!…◊ cantat tota note sa tonca e nos faghet cumpanzia, fintzas si nos iscàntarat sa conca Etimo srd. Traduzioni Francese dire des fadaises Inglese to talk nonsense Spagnolo tontear Italiano parlare sènza giudìzio, dire scipitézze Tedesco irrereden.

iscantarúmene, iscantarúmine , nm Definizione chistionu bambu, chentza cabu e ne coa Sinonimi e contrari ibéntiu, iscàntaru, tracaza Etimo srd. Traduzioni Francese propos inconséquent Inglese rambling speech Spagnolo discurso sin sentido Italiano discórso sconclusionato, sènza costrutto Tedesco zusammenhanglose Reden.

iscustodiàdu , agt Definizione chi est chentza custódiu Sinonimi e contrari iscuviadu Traduzioni Francese sans surveillance Inglese unattended Spagnolo sin custodia, abandonado Italiano incustodito, sènza guida Tedesco unbewacht.

ispinnigàdu , agt Definizione chi dhi ammancant is prabaristas Traduzioni Francese sans paupières Inglese without eyelid Spagnolo sin párpados Italiano sènza pàlpebre Tedesco ohne Augenlider.

múdulu , agt: múrulu, mútulu Definizione nau prus che àteru de craba (o fintzes de mascu, de becu), chi no at fatu corros, chi est o est abbarrada a conca nida Sinonimi e contrari cóciu 1, morcudu, múticu, pabadi | ctr. corrudu Frasi fiadu anzenu, múdulu o corrudu, romasu o rassu, fit totu sou ◊ deo apo a èssere múdulu, ma tue ses corrudu! ◊ una craba est cúncula de corra e una múdula a sonalla ◊ is bacas nostas funt múdulas Cognomi e Proverbi smb: Mudulu Etimo ltn. mutilus Traduzioni Francese sans cornes (bête) Inglese unhorned Spagnolo sin cuernos Italiano sènza còrna, privo di còrna Tedesco hörnerlos.

sciundàu , pps, agt Definizione de sciundai; chi est chentza fundhu, chi no acabbat mai Sinonimi e contrari ifundhadu Traduzioni Francese défoncé Inglese bottomless Spagnolo desfondado, sin fondo Italiano sfondato, sènza fóndo Tedesco bodenlos.

tracàza , nf Definizione chistionu a isciolóriu, chentza contu e chentza cabu Sinonimi e contrari iscantarúmene Traduzioni Francese propos dénués de fondement Inglese long and idle talk Spagnolo parrafada, discurso vano Italiano discórso lungo, inùtile e sènza fondaménto Tedesco lange, unnütze Rede.

tzarodhài , vrb: aciarollai*, tzorodhai, tzorodhare Definizione nàrrere o fàere is cosas a improdhu, betare is cosas a s'afaiu, chentza órdine, chentza critériu, fàere atzerodhos Sinonimi e contrari aciapuciae, aciorobedhare, acoredhai, afioncai, allarodhai, impiastai, improdhai, inciorodhare Traduzioni Francese parler à tort et à travers Inglese to talk nonsense Spagnolo embarullar, badajear Italiano fare o dire a vànvera, sènza critèrio Tedesco unüberlegt daherreden, aufs Geratewohl handeln.

«« Cerca di nuovo