alleputzadúra , nf Definizione
pulidesa sobrada in su bestire, su si fàere bellos meda, totu bene o fintzes tropu cuncordaos de bestimentu, a braga, comente faent is pageris
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'habiller avec une certaine recherche
Inglese
refinement in dressing
Spagnolo
refinamiento en el vestir
Italiano
ricercatézza nel vestire
Tedesco
sich gesucht kleiden.
arrepicài 2, arrepicàre , vrb rfl: repicare Definizione
su si pònnere bene de bestimentu, cuncordare cun arrepicus
Sinonimi e contrari
allaputzai,
impompitare
Frasi
ma càstia comenti si arrepicat custa bècia! ◊ est totu bèni arrepicau, oi
Etimo
spn.
repicarse
Traduzioni
Francese
se pomponner
Inglese
to wear frills,
to dress elegantly
Spagnolo
acicalarse
Italiano
ornarsi di frónzoli,
vestire con eleganza
Tedesco
sich mit Flitterwerk schmücken,
sich mit Eleganz kleiden.
assamodàre , vrb: assemodare Definizione
bestire a sa moda, bene
Sinonimi e contrari
allaputzai,
allepuritzare
2.
est una giòvana assemodada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pomponner,
parer
Inglese
to make fit tightly
Spagnolo
vestir a la moda,
acicalar
Italiano
vestire secóndo la mòda,
attillare
Tedesco
nach der Mode anziehen.
beltíre , vrb, nm: bestire,
bestiri,
bistire,
bistiri,
vestire Definizione
pònnere bestimentu in dossu; su bestimentu etotu, ma prus che àteru de fémina o de pipios
Sinonimi e contrari
ghestire
/
alentai,
intrare,
pònnere
| ctr.
ischígnere,
ispogiare
Modi di dire
csn:
bestire ànimu a unu = pònnere corazu, animare, alentai; bestire sidi, apititu = pònnere o batire sidi, apititu; bestire apare duas cosas = intràrelas apare; bestíresi a… (fémina, ómine, preíderu e gai) = bestíresi comente a…, de pàrrere unu…; bistiri abertu = chi l'ant fatu de pòdere abbèrrere o serrare a butones, limetas e gai; su bestire podet èssere nou, betzu, largu, astrintu, curtzu, longu, zustu, addatu, serradu, abbertu
Frasi
los ant bistios e cartaos a nobu ◊ a filla mia dha bestu comenti bollu dèu ◊ Billoi bestiat a pantalonis biancus, cartzas niedhas a istafa, sa giacheta de orbaci niedhu e sa berrita ◊ a carrasegare isse si est bestidu a fémina, sa muzere a ómine ◊ una dí su príntzipi si est bestiu a piscadori
2.
a sa pitzinna li ant fatu bestires bellos ◊ li cherent samunados sos bestiredhos, a su pitzinnu
3.
e chie la podet bistire s'abba e chie ndhe la podet bocare sa malàida? ◊ a sa dommo noba che aiant bestiu petzi sas cadiras ◊ cherio cosa bona pro mi bestire apetitu ◊ pro li bestire ànimu lu bantabat ◊ su sudore li bestit prus sapore a su pane ◊ Bantoni aiat bestiu in mesu àteru nàrrere pro secare cussu negóssiu
Cognomi e Proverbi
prb:
chie de s'anzenu si bestit restat ispozadu
Etimo
ltn.
vestire
Traduzioni
Francese
habiller,
vêtir,
vêtement
Inglese
to dress,
suit
Spagnolo
llevar,
ropa
Italiano
vestire,
indossare,
vestito
Tedesco
anziehen Kleidung.
chígnere , vrb: chínghere,
cíngiri Definizione
pònnere su bestimentu intrau in dossu (o fintzes in pitzu: bonete, muncadore), pònnere is coedhas de sa camisa o àteru aintru de is pantalones o de àteru bestimentu chi lompet a chintzu (a logos fintzes solu pònnere su costúmene); coment'e pigare a chintzu, nau in su sensu de bínchere / pps. chintu 1, cintu 1
Sinonimi e contrari
abbragare,
arraghilare,
atrintzai,
bestire
/
chintare,
inchínghere
/
bíncere
| ctr.
ischígnere,
spogiai
Frasi
addaghi ti ndhe pesas dae letu ti chinghes ◊ cussa camisa chinghedichela a intro de sos pantalones! ◊ sunt chinghindhe su mortu innantis chi s'ifritet ◊ como mi chingo su mucatore
2.
bi cheret detzi continentales a la chínghere a unu sardu!…◊ cussu a tie ti la chinghet in totu ◊ bi l'apo chinta!
Etimo
ltn.
cingere
Traduzioni
Francese
habiller,
vêtir
Inglese
to dress
Spagnolo
ceñir,
vestir,
llevar
Italiano
cìngere,
vestire
Tedesco
umschließen,
anziehen.
iscagatzàdu , agt Sinonimi e contrari
drodhe,
sgangagliau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
négligé dans l'habillement
Inglese
slovenly
Spagnolo
dejado,
desaseado
Italiano
sciatto,
trascurato nel vestire
Tedesco
nachlässig.
tràgiu , nm: traju,
trazu 1 Definizione
manera (fintzes moda) de si bestire, manera, betu de fàere; fintzes su chi unu paret a cara, a sa carena
Sinonimi e contrari
grabbu,
manera,
tratu
/
aerada,
bisura
Frasi
ses giòvanu de bellu tràgiu, non feu che a mie ◊ su ghéneru teniat unu bonu traju in su manizu de sas piatzas de carbone ◊ bi at poetes a tràgiu lestru e poetes a tràgiu lenu, cantendhe ◊ su tràgiu est su chi distinghet su poete de palcu
2.
chie est cudhe? a su traju mi paret gente nostra! ◊ a su tràgiu assimbillant a su babbu ◊ bidei custos benzendhe, ma de tràgiu no pariant de bidha ◊ custas poesias sunt a trazu de trallallera
Etimo
ctl., spn.
trajo
Traduzioni
Francese
allure,
port,
façon de s'habiller
Inglese
style,
carriage,
look
Spagnolo
traje,
porte
Italiano
fòggia di vestire,
tratto,
portaménto
Tedesco
Tracht,
Haltung.