alleputzadúra , nf Definitzione
pulidesa sobrada in su bestire, su si fàere bellos meda, totu bene o fintzes tropu cuncordaos de bestimentu, a braga, comente faent is pageris
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
s'habiller avec une certaine recherche
Ingresu
refinement in dressing
Ispagnolu
refinamiento en el vestir
Italianu
ricercatézza nel vestire
Tedescu
sich gesucht kleiden.
arrepicài 2, arrepicàre , vrb rfl: repicare Definitzione
su si pònnere bene de bestimentu, cuncordare cun arrepicus
Sinònimos e contràrios
allaputzai,
impompitare
Frases
ma càstia comenti si arrepicat custa bècia! ◊ est totu bèni arrepicau, oi
Ètimu
spn.
repicarse
Tradutziones
Frantzesu
se pomponner
Ingresu
to wear frills,
to dress elegantly
Ispagnolu
acicalarse
Italianu
ornarsi di frónzoli,
vestire con eleganza
Tedescu
sich mit Flitterwerk schmücken,
sich mit Eleganz kleiden.
assamodàre , vrb: assemodare Definitzione
bestire a sa moda, bene
Sinònimos e contràrios
allaputzai,
allepuritzare
2.
est una giòvana assemodada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pomponner,
parer
Ingresu
to make fit tightly
Ispagnolu
vestir a la moda,
acicalar
Italianu
vestire secóndo la mòda,
attillare
Tedescu
nach der Mode anziehen.
beltíre , vrb, nm: bestire,
bestiri,
bistire,
bistiri,
vestire Definitzione
pònnere bestimentu in dossu; su bestimentu etotu, ma prus che àteru de fémina o de pipios
Sinònimos e contràrios
ghestire
/
alentai,
intrare,
pònnere
| ctr.
ischígnere,
ispogiare
Maneras de nàrrere
csn:
bestire ànimu a unu = pònnere corazu, animare, alentai; bestire sidi, apititu = pònnere o batire sidi, apititu; bestire apare duas cosas = intràrelas apare; bestíresi a… (fémina, ómine, preíderu e gai) = bestíresi comente a…, de pàrrere unu…; bistiri abertu = chi l'ant fatu de pòdere abbèrrere o serrare a butones, limetas e gai; su bestire podet èssere nou, betzu, largu, astrintu, curtzu, longu, zustu, addatu, serradu, abbertu
Frases
los ant bistios e cartaos a nobu ◊ a filla mia dha bestu comenti bollu dèu ◊ Billoi bestiat a pantalonis biancus, cartzas niedhas a istafa, sa giacheta de orbaci niedhu e sa berrita ◊ a carrasegare isse si est bestidu a fémina, sa muzere a ómine ◊ una dí su príntzipi si est bestiu a piscadori
2.
a sa pitzinna li ant fatu bestires bellos ◊ li cherent samunados sos bestiredhos, a su pitzinnu
3.
e chie la podet bistire s'abba e chie ndhe la podet bocare sa malàida? ◊ a sa dommo noba che aiant bestiu petzi sas cadiras ◊ cherio cosa bona pro mi bestire apetitu ◊ pro li bestire ànimu lu bantabat ◊ su sudore li bestit prus sapore a su pane ◊ Bantoni aiat bestiu in mesu àteru nàrrere pro secare cussu negóssiu
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie de s'anzenu si bestit restat ispozadu
Ètimu
ltn.
vestire
Tradutziones
Frantzesu
habiller,
vêtir,
vêtement
Ingresu
to dress,
suit
Ispagnolu
llevar,
ropa
Italianu
vestire,
indossare,
vestito
Tedescu
anziehen Kleidung.
chígnere , vrb: chínghere,
cíngiri Definitzione
pònnere su bestimentu intrau in dossu (o fintzes in pitzu: bonete, muncadore), pònnere is coedhas de sa camisa o àteru aintru de is pantalones o de àteru bestimentu chi lompet a chintzu (a logos fintzes solu pònnere su costúmene); coment'e pigare a chintzu, nau in su sensu de bínchere / pps. chintu 1, cintu 1
Sinònimos e contràrios
abbragare,
arraghilare,
atrintzai,
bestire
/
chintare,
inchínghere
/
bíncere
| ctr.
ischígnere,
spogiai
Frases
addaghi ti ndhe pesas dae letu ti chinghes ◊ cussa camisa chinghedichela a intro de sos pantalones! ◊ sunt chinghindhe su mortu innantis chi s'ifritet ◊ como mi chingo su mucatore
2.
bi cheret detzi continentales a la chínghere a unu sardu!…◊ cussu a tie ti la chinghet in totu ◊ bi l'apo chinta!
Ètimu
ltn.
cingere
Tradutziones
Frantzesu
habiller,
vêtir
Ingresu
to dress
Ispagnolu
ceñir,
vestir,
llevar
Italianu
cìngere,
vestire
Tedescu
umschließen,
anziehen.
iscagatzàdu , agt Sinònimos e contràrios
drodhe,
sgangagliau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
négligé dans l'habillement
Ingresu
slovenly
Ispagnolu
dejado,
desaseado
Italianu
sciatto,
trascurato nel vestire
Tedescu
nachlässig.
tràgiu , nm: traju,
trazu 1 Definitzione
manera (fintzes moda) de si bestire, manera, betu de fàere; fintzes su chi unu paret a cara, a sa carena
Sinònimos e contràrios
grabbu,
manera,
tratu
/
aerada,
bisura
Frases
ses giòvanu de bellu tràgiu, non feu che a mie ◊ su ghéneru teniat unu bonu traju in su manizu de sas piatzas de carbone ◊ bi at poetes a tràgiu lestru e poetes a tràgiu lenu, cantendhe ◊ su tràgiu est su chi distinghet su poete de palcu
2.
chie est cudhe? a su traju mi paret gente nostra! ◊ a su tràgiu assimbillant a su babbu ◊ bidei custos benzendhe, ma de tràgiu no pariant de bidha ◊ custas poesias sunt a trazu de trallallera
Ètimu
ctl., spn.
trajo
Tradutziones
Frantzesu
allure,
port,
façon de s'habiller
Ingresu
style,
carriage,
look
Ispagnolu
traje,
porte
Italianu
fòggia di vestire,
tratto,
portaménto
Tedescu
Tracht,
Haltung.