abbrentài , vrb rfl Definizione atrotogiare coment'e bogandho sa bentre, comente faet su linnàmene friscu Sinonimi e contrari abbajonare, allachedhare, atrotiai | ctr. istirare Terminologia scientifica fst Etimo srd. Traduzioni Francese plier Inglese to bend Spagnolo alabearse, combarse Italiano piegarsi, incurvarsi Tedesco sich biegen.

agionedhàre , vrb Definizione fai giumburudu che agionedha Sinonimi e contrari abbajonare, aggopedhare, acocovedhae, allachedhare, atrotiai Etimo srd. Traduzioni Francese courber Inglese to bend Spagnolo encorvar, combar Italiano incurvare, ingobbire Tedesco biegen, buckelig werden.

alletiàe, alletiài , vrb Definizione allachedhare o pònnere coment'e faendho a letu; fintzes solu tròchere, atrotigare Sinonimi e contrari abbajonare, allacare, allachedhare, atrotiai, atzumborai, colembrai, indortigare Frasi si allétiat unu fusti, unu filu, una mata ◊ s'àcua fiat arribbada a strossa e su trigu si fiat alletiau asuta de su bentu e de s'àcua (F.Pilloni) 2. fadeus a chini allétiat su bratzu po biri chini est su prus forti? ◊ po bínciri a issu bastat a non alletiai is cambas ◊ sa manu dh'increscit e dha portat alletiada in piturras ◊ su bentu est alletiendi is nais de is matas 3. portat is cambas alletiadas de su fàmini Etimo srd. Traduzioni Francese fléchir, courber Inglese to bow Spagnolo flexionar, doblar Italiano flèttere Tedesco biegen.

ancrucàre , vrb Definizione abbasciare a cara a denanti, a una parte Sinonimi e contrari dòrchere, grunare, imbasciai, inciunare, incruai, incrunai, ingrutzare Frasi sos úlumos si ancrucant a su bentu ◊ fit ancrucadu e a conca bassa in sinnu de respetu candho su podestade l'at mutidu ◊ in sas iscras sos trutzos birdes de sa chipudha, ancrucados, fint réndhidos Etimo srd. Traduzioni Francese se courber, se pencher Inglese to bend Spagnolo agacharse Italiano incurvare, inchinare, piegare Tedesco biegen, beugen.

ancujàre , vrb Definizione fàere a un'ancuju, a cancarrone Sinonimi e contrari aunchinare, imbasciai, incujare, pinnicai, tròdhiri Frasi li deviat ancujare s'ischina a unu gantzu, tales chi totu lu potant ischire ite ascamile che amus! ◊ a sa betzesa, cussa fémina est ancujada che unchinu ◊ ancuja sas ancas, chi no che at logu pro sos àteros! 2. sa paghe ancujat sa suferéntzia Traduzioni Francese courber Inglese to bend Spagnolo curvar Italiano curvare, piegare ad uncino Tedesco krümmen, biegen.

arcài , vrb: arcare Definizione fàere a arcu Etimo srd. Traduzioni Francese arquer Inglese to arch Spagnolo arquear Italiano arcüare Tedesco biegen.

atortiàe, atortiài , vrb: atrotiai Definizione atrotogiare, fàere trota una cosa dereta, fàere a gànciu, acancarronare Sinonimi e contrari abbajonare, addordigare*, agionedhare, allachedhare, atorciai, atrotixai, indortigare, tòlchere | ctr. indritare, intennerare Modi di dire csn: a. sa buca, is ogus = fàghere sos murros dortos, sos ogros totu zirados a un'ala; atrotiai is fuedhus = istropiare sas peràulas Frasi su pesu grai chi portat apitzus at atrotiau sa tàula ◊ at atrotiau un'arrogu de tundinu cun is manus ◊ su filuverru si atrótiat comenti dhu manígias ◊ su ferreri atrótiat su ferru a ferru de cuadhu ◊ su linnàmini candu no est bèni istasonau si atrótiat Traduzioni Francese tordre Inglese to wring Spagnolo torcer Italiano tòrcere, stòrcere Tedesco biegen.

cannujàre , vrb: carnugare, crannugare, cranucare Definizione tròchere e segare comente si segat e si aperit a isperradura una canna atrotigandhodha; si narat fintzes de persona, comente si trochet po cropu, dolore Frasi furriamus a s'imbesse sas ideas cranucàndhelas e mascheràndhelas de fiacas ◊ petzi s'imberta de su tempus, chene piedu, est reséssia a lu cranucare ◊ su bentu crannugat su trigu candho est ifustu meda 2. a su colpu mi so carnugadu e so rutu a terra (G.Chessa) Etimo srd. Traduzioni Francese tordre Inglese to bend, to twist Spagnolo doblar, romper Italiano piegare, tòrcere, spezzare Tedesco biegen.

corcobàre , vrb: corcovare Definizione fàere dortu Sinonimi e contrari abbajonare, abbrentai, acocovedhae, agionedhare, allachedhare, atrotiai, colembrai, inconchedhare, inconcobare, indortigare Frasi sa lantza s'est corcovada pariat de pasta crua Etimo spn. corcovar Traduzioni Francese courber Inglese to bend Spagnolo torcer Italiano curvare, incurvare Tedesco biegen.

cuidàda , nf Definizione su fàere coment'e a cuidu, su furriare, nau de unu caminu o àtera cosa dereta chi girat in calecunu tretu Sinonimi e contrari cúida, furriada Etimo srd. Traduzioni Francese courbement, courbure Inglese bending Spagnolo curvatura Italiano curvatura Tedesco Biegen.

dòrchere , vrb: tòrchere* Definizione fàere trotu, incrubare a una parte; cumbínchere o fàere cambiare idea a unu Sinonimi e contrari ancrucare, atrotiai, intonchinare | ctr. indritare Frasi mi dolet su pódhighe comente mi l'apo dórchidu 2. a isse pagu lu dorches, mancari l'impromitas totu s'oro de su mundhu! Traduzioni Francese courber, plier Inglese to fold, to twist Spagnolo doblar, retorcer Italiano piegare, stòrcere Tedesco biegen.

incujàre , vrb Definizione fàere calecuna cosa a un'ancuju, a unu gànciu Sinonimi e contrari ancujare*, aunchinare, incruai, indrúchere, tròdhiri | ctr. istirare Frasi sa zente isulana no incujat s’ischina a s'ocupatzione romana Traduzioni Francese baisser, courber Inglese to bend Spagnolo doblar en forma de gancho Italiano piegare ad uncino, curvare Tedesco biegen.

indortigàre , vrb: intoltigare, intorticare, intortigare, introtigare Definizione fàere trota sa cosa dereta Sinonimi e contrari alletiae, annacai, atorciai, atortiae, atrotixai, corcobare, indrúchere, intortighinare | ctr. intennerare Frasi truvat su boe a corfos de "Perdeu!" ca totora l'intórticat s'aradu o códiat terrinu ◊ no indórtighes cussu ferru ca serbit ténneru! Etimo srd. Traduzioni Francese courber Inglese to curve Spagnolo encorvar Italiano curvare, piegare Tedesco biegen.

indúgi, indúgiri, indúgliri , vrb: indulli, indúlliri, indúxiri, undúxiri Definizione indrúchere, fàere abbasciare (sa conca o àteru) a cara a un’ala nau prus che àteru de cosa longa o arta chi a su normale istat prantada; nau de gente, su si abbasciare e fintzes cèdere o tròchere a una fortza, a un’àtera volontade / pres. ind. dèu indullu; pps. indúgiu (in-dú-gi-u), indúgliu, indúlliu, indurtu Sinonimi e contrari abasciai, aúlghere, dòrchere, incruai, indrúchere, indrughire, indugi, muciare / conchinare, cumbínchere, tzèdere Modi di dire csn: i. a unu a fai ccn. cosa = conchinarechelu; i. is costas a ccn. = dàreli surra manna, cannire sas costas a ccn.; a conca indúllia = a conca incrubada; indugi sa cigirista = abbassiare sas pretesas Frasi is manus chi ti sonant campanas de pasca, o paxi, funt is chi t'indullint su ferru in centu ainas bonas (Danese)◊ femu làngia e m'indullemu che filu (Z.Sanfilippo)◊ indulliat is genugus fintzas a terra ◊ no seu dignu de m'indulli po dh'iscapiai is corriedhas de is crapitas ◊ dhi benit ammaròglia a s'indúgliri, si bolit papai!◊ indugit is ogros a terra e fait lavras de erriri 2. mi at indúlliu a cambiai su cuntratu ◊ ammarolla dhi est bénniu a indugi sa cigirista! Etimo ltn. indulgere (indulgeo) Traduzioni Francese fléchir, céder Inglese to give in (way), to flex Spagnolo doblar, ceder Italiano flèttere, cèdere Tedesco biegen, sich ergeben.

muciàre , vrb: mucrare, mugiare, mugrare, mujare, muxare Definizione coment'e orrugare o fàere a mugros, a orrugos, ma nau in su sensu de incrubare, indrúchere, fintzes mòvere a furriadura Sinonimi e contrari allacanae, aúlghere, dòrchere, incruai, nugrare Frasi múcia s'ischina e càrrami predichedha! ◊ mi dolet su costazu ma za bi la fato a mi mugrare pro mi leare cosa ◊ si mujat s'àlvure a su bentu ◊ su bentu isfidiadu muxat sos briones chi in s'ànima mi tudhint (A.Porcheddu)◊ zughet sas palas mujadas de sos annos ◊ s'umanidade l'ant mugrada bentos berminosos ◊ si faghet isfortzu si múgiat che giuncu ◊ at mujadu sa conca a sas leadas in giru ◊ s'ària mugrat sa lughe e pro cussu su Sole si podet bídere naschindhe unu pagu innantis ◊ fint sétzidos in terra cun sas ancas mujadas fintzas a tocare sas petorras Etimo ltn. mut(i)lare Traduzioni Francese fléchir, courber, incurver Inglese to bend Spagnolo flexionar, doblar Italiano flèttere, curvare Tedesco biegen.

pigiàre 1 , vrb: apigiare*, pijare 1, pixare 1, pricare, prigare Definizione fàere totu a pígias, a pinnigas, a tzirbisas; pinnigare s'orrobba chistindhodha posta bene; incrubare a una bandha, nau fintzes in su sensu de fàere adduire a unu a su chi bolet s'àteru Sinonimi e contrari afrangillonai, aggraminzonare, atavellai, atribuntzire, frongire, prighizonare / pinnicai / dòrchere, indugi | ctr. istirai Frasi pígiami sas mànigas e sérvimi! ◊ leat sa caldada de su fizu, la pixat e bi la dat ◊ carchi borta si pixaiat in duos pro su dolore chi si li frimmaiat in sa buca de s'istògomo 2. fatendhe sa cosa fit a bratzos pixados e a pannellu 3. che s'ómine bos iscolorides, gai che issu sa conca pijades, e a pianu a pianu allizades, bos isfozades e iscolorides (P.Sulis) Traduzioni Francese plier Inglese to fold Spagnolo doblar Italiano piegare Tedesco falten, zusammenlegen, biegen, beugen.

«« Cerca di nuovo