A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

amurósu amorósu

amurrionàu ammurrionàdu

amuscài , vrb: muscai* Definitzione nau de animale cracau a musca, cúrrere o istare a su friga friga po s’iscabbúllere, comente faent mescamente is boes intrandho s'istade; istare a su andhetorra che bestiàmene cracau a musca Sinònimos e contràrios muschinzare.

amuscàu , pps, agt Definitzione de amuscai 2. dhoi fiat unu bòi amuscau.

amustèrchere ammustèlchere

àna , nf Definitzione assúpidu, su arrespirare peleosu de chie sufrit a is bruncos, a prumones Sinònimos e contràrios bàtima, sufrata 2. morta si ch'est sa lughe e de s'iscuru s'ana calat in su coro! (F.De Cortis) Sambenados e Provèrbios smb: Ana, Anas Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu asthme, respiration haletante Ingresu asthma Ispagnolu jadeo Italianu asma, respirazióne affannósa Tedescu Atemnot.

anabbolísmu , nm Definitzione in su funtzionamentu de is organísimos, est totu su cumbinare impare de is elementos chi cumponent is céllulas: candho est prus de su catabbolismu, s'organísimu est creschendho.

anabràu , agt: annarbau Definitzione chi portat sa lanedha birde, de s'umidore Sinònimos e contràrios allanosu, ammucorau, lanidu, mugheradu Frases custa pulenta est anabrada Ètimu srd.

anacàrdu , nm Definitzione genia de linna chi faet a mata manna (no est naturale in Sardigna) Terminologia iscientìfica mtm, Anacardium officinale Tradutziones Frantzesu acajou à pommes, anacardier Ingresu acajou Ispagnolu anacardo, acajú Italianu acagiù Tedescu Acajounuß.

anacronísmu , nm Definitzione cosa, cumportamentu o àteru de àteros tempos, cosa chi no andhat prus bene Tradutziones Frantzesu anachronisme Ingresu anachronism Ispagnolu anacronismo Italianu anacronismo Tedescu Anachronismus.

anàde, anàdi , nf: anadre, anare 1, anari, anate, enadi Definitzione genia de pigione mannu, prus che àteru de abba e a bicu largu, chi benit allevau, ma dhue ndh’at àteras calidades arestes / a. bianca (mergus albellus), a. cun chighirista = piberoni (netta rufina), a. conchiniedha (aythya fuligula), a. furistera o a ullieras (bucephala clangula); erba de anadis = lentiza de abba (Lemna gibba, L. minor) Sinònimos e contràrios nadre Frases su catzadore chi tancat sos ojos las bidet cun sa chea de su batile sas anades chi brincant in sos pojos Terminologia iscientìfica pzn, anall Ètimu ltn. anate(m) Tradutziones Frantzesu canard Ingresu duck Ispagnolu ánade, pato Italianu ànatra Tedescu Ente.

anadièra , nf: anariera Definitzione anadi vera, genia de anade manna chi nidat in d-una tana Terminologia iscientìfica pzn, tadorna tadorna Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tadorne Ingresu sheldrake Ispagnolu tarro blanco Italianu volpòca Tedescu Brandente.

anadíglia , nf Definitzione anadighedha pitica Sinònimos e contràrios anadinca, anadisca, nadrichedha Terminologia iscientìfica pzn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit canard Ingresu little duck Ispagnolu pato pequeño Italianu anatrèlla Tedescu Entchen.

anadínca , nf Definitzione anadighedha pitica, su pudhighinedhu de s'anade Sinònimos e contràrios anadíglia, anadisca, nadrichedha Frases nadendi parit un'anadinca Tradutziones Frantzesu caneton Ingresu duckling Ispagnolu patito, anadino Italianu anatròccolo Tedescu Entenküchlein.

anadísca, anadíscu , nf, nm Sinònimos e contràrios anadíglia, nadrichedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit canard, caneton Ingresu duckling Ispagnolu patito, anadino Italianu anatrèlla, anatròccolo Tedescu Entchen, Entenküchlein.

anadòne, anadòni , nm Definitzione duas genias de anade: sa prus minore de is europeas, chi faet abbitu in Sardigna prus che àteru in ierru e beranu, e un'àtera chi che abbitat solu in beranu in logos de istagnu Sinònimos e contràrios circaredha, crabedhu Terminologia iscientìfica pzn, anas crecca, a. querquedula Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sarcelle d'hiver Ingresu teal Ispagnolu cerceta común, cerceta carretona Italianu alzàvola, marzaiòla Tedescu Krickente, Knäckente.

anàdre anàde

anaeróbbicu , agt Definitzione nau de unos cantu microrganísimos, chi faent solu si no dhue at ària (s'ossígenu dhos bochit).

anàgrafe , nf Definitzione prus che àteru, in is comunas, s'ufíciu inue registrant naschia, morte e cambiamentu de istadu civile de sa gente Sinònimos e contràrios conchilíbbriu Tradutziones Frantzesu registre de l'état civil, bureau de l'état civil Ingresu registry office Ispagnolu registro civil Italianu anàgrafe Tedescu Einwohnerregister.

anagràtzias , nf pl Definitzione gràscia, su chi si narat de bonu a chie at fatu unu praxere, bene Sinònimos e contràrios ringratziamentu Frases torraus anagràtzias a is nannais nostas! (F.Cocco)