anàile , nf: annàghile, enàile Definitzione abena agreste, fenu púdiu o murru: genia de erba areste chi assimbígiat a s'avena, ma podet fàere a fundhu mannu cun medas cambos artos Sinònimos e contràrios aena, aenamurra, arvenarzu, enàrgiu, fenàile, fenapu, fenarza, fenumurru, filianu, oguena Terminologia iscientìfica rba, Avena barbata, A. fatua, A. sterilis Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu folle avoine Ingresu wild oats Ispagnolu ballueca, avena loca Italianu avéna selvàtica Tedescu Flughafer.
analgésicu , agt Definitzione meighina po abbrandhare su dolore Tradutziones Frantzesu anagélsique Ingresu analgesic Ispagnolu analgésico Italianu analgèsico Tedescu analgetisch.
anàlisi , nf Definitzione resolutzione de unu corpus in is princípios o elementos suos, su bíere de ite totu e comente est cumposta o fata una cosa, un'òpera, ite totu dhue at e is piessignos chi tenet (cun prus o prus paga precisione, dipendhet de ite anàlisi) / a/c. custu foedhu est oguale sing. e pl. po efetu de s'úrtima /i/ chi paret paragógica (annuntile) in su pl. Sinònimos e contràrios analizu, ispelciúliu Frases mi ant fatu s'anàlisi de su sàmbene ◊ ndh'apo batidu totu cussas anàlisi ◊ issus lompint a concrusionis e anàlisi prus cumpretas ◊ in grammàtica si faet s'anàlisi lógica Tradutziones Frantzesu analyse Ingresu analysis Ispagnolu análisis Italianu anàlisi Tedescu Analyse.
analizài, analizàre , vrb Definitzione fàere s'anàlisi Sinònimos e contràrios ispelciulare Tradutziones Frantzesu analyser Ingresu to analyze Ispagnolu analizar Italianu analizzare Tedescu analysieren.
analízu , nm Definitzione su analizare Sinònimos e contràrios anàlisi Frases s'analizu chi faghet su calónigu Ispanu de su càntigu a bolu de sos poetes sardos cumproat passione e cumpeténtzia (P.Pillonca) Ètimu srd.
analogía , nf Definitzione genia de assimbígiu (es. unu cricu ispartziu in dóighi partes oguales giaet s'idea de su tempus, is oras, de una mesa die, e arrepítiu de sa die intrea, assimbígiat) Tradutziones Frantzesu analogie Ingresu analogy Ispagnolu analogía Italianu analogìa Tedescu Analogie.
analógicu , agt Definitzione chi pertocat s'analogia, s'assimbígiu / arrellórgiu a., termòmetru a. = chi arrapresentant is oras de sa die, o sa temperadura, cun d-una figura (cricu ispartziu in partes numeradas cun fritza chi si movet girandho, iscala cun liniedhas e números de valore).
anàlugu , agt Definitzione chi si assimbígiat in calecuna tzerta Tradutziones Frantzesu analogue Ingresu analogous Ispagnolu análogo Italianu anàlogo Tedescu analog.
anàngiu , nm Sinònimos e contràrios aragnu Frases nemus si permitiat de furai anàngiu.
anànti , avb, prep, nm: aranti, anati Definitzione sa bandha o su logu a ue si abbàidat Sinònimos e contràrios ainnanti, anta, daenante, dessananti | ctr. addaisegus, aissegus, apabas Maneras de nàrrere csn: ananti miu (mia), tuu (tua), suu (sua), insoru = in dainanti meu, tou, sou, issoro; pannu o pedhi de a. = zenia de fardita chi sos ómines si ponent intrada in trugu pro fàghere triballos a manera de no s'imbrutare Frases depeus castiai apabas puru e no aranti isceti! ◊ fut sétziu in d-una mesa pagu firma cun totu is paperis ananti ◊ at ghetau is manus ananti po no arrui a faci in terra ◊ mancu mi saludis si ti passu ananti! 2. abarru cun bosatrus ananti de fogu ◊ is arrúndilis funt ananti de is fentanas ◊ sa cora passat aranti de s'enna mia! ◊ is pópulus de sa Terra s'ingenugant ananti bostu 3. essiminci de s'aranti e no nci torrist! ◊ baidinci de aranti miu! ◊ baidindi de s'ananti mia! Tradutziones Frantzesu devant Ingresu ahead Ispagnolu delante Italianu dinanzi, davanti Tedescu vorn, vor, gegenüber, Vorderteil.
anàrba , nf: nabra* Definitzione genia de lanedha birde chi creschet in sa cosa isciusta Sinònimos e contràrios afungori, annarbamentu, morighinu, mucore, mulgheru.
anarchía , nf Definitzione mancàntzia de guvernu, farta manna, grave, de órdine Tradutziones Frantzesu anarchie Ingresu anarchy Ispagnolu anarquía Italianu anarchìa Tedescu Anarchie.
anàrchicu , agt Definitzione chi pertocat s’anarchia, chi est amantiosu de s’anarchia, ma nau in su sensu chi est a favore de una demogratzia cantu prus manna e contràriu a una genia de guvernu totue su matessi Tradutziones Frantzesu anarchique Ingresu anarchic Ispagnolu anárquico Italianu anàrchico Tedescu anarchistisch.
anàre , vrb Definitzione portare ana, torrare àlidu cun dificurtade, a pelea Sinònimos e contràrios assubentai, isalenare, isalidare, isfiadare Ètimu srd.
anàre 1, anàri anàde
anarièra anadièra
ànas , nf Definitzione genia de erba prantada po cura e bona po fàere licore Sinònimos e contràrios anis*, aníciu, matafalua Sambenados e Provèrbios smb: Anas Terminologia iscientìfica rbc, Pimpinella anisum Tradutziones Frantzesu anis Ingresu anise Ispagnolu anís Italianu ànice, ànace Tedescu Anis.
anàsa , nf Definitzione su sèmene de su fenugu areste.
anatàre , vrb: annadae, annadai, annadare, annatare 1, nadai* Definitzione andhare in s’abba a nàdidu, movendho is bratzos e is cambas a manera de s’ispostare abbarrandho in posidura crocada Frases anato in d-unu mare iscuru e chena fine ◊ apenas chi fiat lómpiu a s'oru de mari iat saltau e iat ghetau a annadai 2. tui annadas me in sa cora de s'invídia.
anàte anàde